UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakląć

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. kląć

1. siarczyście

Definicja

pot.

wypowiedzieć wulgarne słowa lub przekleństwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

bluzgnąć, bluznąć, ktoś rzucił mięsem, przekląć

Połączenia

zakląć po polsku, po angielsku, po rosyjsku
zakląć na ulicy; na meczu
zakląć pod nosem
zakląć w myślach, w duchu
zakląć przez zęby
zakląć głośno, z cicha, półgłosem, bezgłośnie; czasem; publicznie; porządnie; siarczyście, soczyście; sprośnie; obrzydliwie, szpetnie, plugawie; wściekle
zakląć jak facet
zakląć albo splunąć

Cytaty

	Zdarza mi się zakląć, ale nie używam wulgaryzmów bez przerwy, jak jest na tym nagraniu [...]. źródło: NKJP: Bartosz Chochołowski: Został sąd, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2004-06-04
	[...] Działa po amerykańsku, bo i w ryj przyleje, i zaklnie szpetnie. źródło: NKJP: Tadeusz Sobolewski: Z kina, Gazeta Wyborcza, 1993-09-23
	- Cholera! - zakląłem, spoglądając na sczerniałą farbę. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
	- Szlag by trafił! - zaklął. - Niech to wszyscy diabli! Wiedziałem, że ten kretyn wpakuje mnie kiedyś w jakieś bagno! źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997
	Helena podarła płaszcz. - Psiakrew... - zaklęła, patrząc na zniszczoną garderobę. źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaklnę	zaklniemy
2 os.	zaklniesz	zaklniecie
3 os.	zaklnie	zaklną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakląłem +(e)m zaklął	zaklęłam +(e)m zaklęła	zaklęłom +(e)m zaklęło	zaklęliśmy +(e)śmy zaklęli	zaklęłyśmy +(e)śmy zaklęły
2 os.	zakląłeś +(e)ś zaklął	zaklęłaś +(e)ś zaklęła	zaklęłoś +(e)ś zaklęło	zaklęliście +(e)ście zaklęli	zaklęłyście +(e)ście zaklęły
3 os.	zaklął	zaklęła	zaklęło	zaklęli	zaklęły

bezosobnik: zaklęto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaklnijmy
2 os.	zaklnij	zaklnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakląłbym bym zaklął	zaklęłabym bym zaklęła	zaklęłobym bym zaklęło	zaklęlibyśmy byśmy zaklęli	zaklęłybyśmy byśmy zaklęły
2 os.	zakląłbyś byś zaklął	zaklęłabyś byś zaklęła	zaklęłobyś byś zaklęło	zaklęlibyście byście zaklęli	zaklęłybyście byście zaklęły
3 os.	zakląłby by zaklął	zaklęłaby by zaklęła	zaklęłoby by zaklęło	zaklęliby by zaklęli	zaklęłyby by zaklęły

bezosobnik: zaklęto by

bezokolicznik: zakląć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakląwszy

gerundium: zaklęcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaklęcie	zaklęcia
D.	zaklęcia	zaklęć
C.	zaklęciu	zaklęciom
B.	zaklęcie	zaklęcia
N.	zaklęciem	zaklęciami
Ms.	zaklęciu	zaklęciach
W.	zaklęcie	zaklęcia

odpowiednik aspektowy: kląć

Składnia

zakląć

MOWA WPROST

2. w żabę

Definicja

za pomocą magicznych działań lub słów zamienić kogoś lub coś w kogoś lub coś innego albo wywołać jakieś nadprzyrodzone zjawisko

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaczarować

Połączenia

zakląć węża; duszę
zakląć w żaby, w rybę, w ptaka, w psa; w kwiat

Cytaty

	Wandziu, jak jesteś katoliczką, to nie możesz wierzyć, że ktoś kogoś zaklnie w jakiś sprzęt czy budynek [...]. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004
	Głupcze, dają ci, bo wiedzą, że wszystko wróci do nich, gdy zaklną twoją duszę w ptaka lub kwiat! źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965
	Nierówności terenu przypominają morskie fale. Jakby Królowa Śniegu zaklęła wodne bałwany w nieruchome, lodowe bryły. źródło: NKJP: Marek Kamiński, Wojciech Moskal, Sławomir Swerpel: Nie tylko biegun, 1996
	[...] Czarnoksiężnik starał się zakląć obłęd mową. źródło: NKJP: Krzysztof Rutkowski: Pasaż odlotowy, Gazeta Wyborcza, 1995-06-13
	[...] Zaklnę te wszystkie pańskie kolce, aby zmieniły się w kwiaty [...] i powiem: [...] Wiem, że jesteście różami i tylko zły humor waszego Pana przemienił was w jeżyki. źródło: NKJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaklnę	zaklniemy
2 os.	zaklniesz	zaklniecie
3 os.	zaklnie	zaklną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakląłem +(e)m zaklął	zaklęłam +(e)m zaklęła	zaklęłom +(e)m zaklęło	zaklęliśmy +(e)śmy zaklęli	zaklęłyśmy +(e)śmy zaklęły
2 os.	zakląłeś +(e)ś zaklął	zaklęłaś +(e)ś zaklęła	zaklęłoś +(e)ś zaklęło	zaklęliście +(e)ście zaklęli	zaklęłyście +(e)ście zaklęły
3 os.	zaklął	zaklęła	zaklęło	zaklęli	zaklęły

bezosobnik: zaklęto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaklnijmy
2 os.	zaklnij	zaklnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakląłbym bym zaklął	zaklęłabym bym zaklęła	zaklęłobym bym zaklęło	zaklęlibyśmy byśmy zaklęli	zaklęłybyśmy byśmy zaklęły
2 os.	zakląłbyś byś zaklął	zaklęłabyś byś zaklęła	zaklęłobyś byś zaklęło	zaklęlibyście byście zaklęli	zaklęłybyście byście zaklęły
3 os.	zakląłby by zaklął	zaklęłaby by zaklęła	zaklęłoby by zaklęło	zaklęliby by zaklęli	zaklęłyby by zaklęły

bezosobnik: zaklęto by

bezokolicznik: zakląć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakląwszy

gerundium: zaklęcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaklęcie	zaklęcia
D.	zaklęcia	zaklęć
C.	zaklęciu	zaklęciom
B.	zaklęcie	zaklęcia
N.	zaklęciem	zaklęciami
Ms.	zaklęciu	zaklęciach
W.	zaklęcie	zaklęcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklęty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaklęty	zaklęty	zaklęty	zaklęte	zaklęta
D.	zaklętego	zaklętego	zaklętego	zaklętego	zaklętej
C.	zaklętemu	zaklętemu	zaklętemu	zaklętemu	zaklętej
B.	zaklętego	zaklętego	zaklęty	zaklęte	zaklętą
N.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętą
Ms.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaklęci	zaklęci	zaklęte	zaklęte
D.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklętych
C.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym
B.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklęte
N.	zaklętymi	zaklętymi	zaklętymi	zaklętymi
Ms.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklętych

odpowiednik aspektowy: zaklinać

Składnia

	+	zakląć	+	KOGO/CO + (w CO)
	+	zakląć	+	CO + CZYM

3. rzeczywistość

Definicja

wpłynąć na coś lub kogoś tak, aby wszystko działo się zgodnie z naszym życzeniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

upiększyć, zaczarować

Połączenia

zakląć los; upływ (czasu,...)

Cytaty

Odnosiło się wrażenie, że przez powtarzanie jakiegoś hasła, pisanie go dużymi literami na transparentach chciano zakląć rzeczywistość [...]. Chodziło o przekonanie społeczeństwa, że rzeczywistość tak właśnie wygląda.

źródło: NKJP: Lena Kolarska-Bobińska: Nowy bohater - konkurencja, Gazeta Wyborcza, 1993-04-15

Występ na balu sylwestrowym nie był tylko incydentem, sentymentalnym gestem podstarzałych grajków-dmuchaczy, chcących zakląć upływ czasu i własne niedołęstwo.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaklnę	zaklniemy
2 os.	zaklniesz	zaklniecie
3 os.	zaklnie	zaklną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakląłem +(e)m zaklął	zaklęłam +(e)m zaklęła	zaklęłom +(e)m zaklęło	zaklęliśmy +(e)śmy zaklęli	zaklęłyśmy +(e)śmy zaklęły
2 os.	zakląłeś +(e)ś zaklął	zaklęłaś +(e)ś zaklęła	zaklęłoś +(e)ś zaklęło	zaklęliście +(e)ście zaklęli	zaklęłyście +(e)ście zaklęły
3 os.	zaklął	zaklęła	zaklęło	zaklęli	zaklęły

bezosobnik: zaklęto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaklnijmy
2 os.	zaklnij	zaklnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakląłbym bym zaklął	zaklęłabym bym zaklęła	zaklęłobym bym zaklęło	zaklęlibyśmy byśmy zaklęli	zaklęłybyśmy byśmy zaklęły
2 os.	zakląłbyś byś zaklął	zaklęłabyś byś zaklęła	zaklęłobyś byś zaklęło	zaklęlibyście byście zaklęli	zaklęłybyście byście zaklęły
3 os.	zakląłby by zaklął	zaklęłaby by zaklęła	zaklęłoby by zaklęło	zaklęliby by zaklęli	zaklęłyby by zaklęły

bezosobnik: zaklęto by

bezokolicznik: zakląć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakląwszy

gerundium: zaklęcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaklęcie	zaklęcia
D.	zaklęcia	zaklęć
C.	zaklęciu	zaklęciom
B.	zaklęcie	zaklęcia
N.	zaklęciem	zaklęciami
Ms.	zaklęciu	zaklęciach
W.	zaklęcie	zaklęcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklęty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaklęty	zaklęty	zaklęty	zaklęte	zaklęta
D.	zaklętego	zaklętego	zaklętego	zaklętego	zaklętej
C.	zaklętemu	zaklętemu	zaklętemu	zaklętemu	zaklętej
B.	zaklętego	zaklętego	zaklęty	zaklęte	zaklętą
N.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętą
Ms.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaklęci	zaklęci	zaklęte	zaklęte
D.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklętych
C.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym
B.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklęte
N.	zaklętymi	zaklętymi	zaklętymi	zaklętymi
Ms.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklętych

odpowiednik aspektowy: zaklinać

Składnia

zakląć

4. poprosić

Definicja

książk.

poprosić o coś bardzo mocno i pokornie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

[...] Doktor uderzył w prośby o przebaczenie i zaklął ich na Boga, aby mu wstydu i przykrości nie czynili.

źródło: NKJP: Michał Komar: Bestiariusz codzienny, 2003

Jeszcze raz zaklęłam ją na wszystko, żeby nie dała go wieźć, gdyż może w tym stanie drogi nie przetrzymać.

źródło: NKJP: Maria Dąbrowska: Dzienniki, tom 3, cz 1, 2009

Ukazała mi się bogini. Zaklęła mnie, abym nie opuszczał tego miasta.

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaklnę	zaklniemy
2 os.	zaklniesz	zaklniecie
3 os.	zaklnie	zaklną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakląłem +(e)m zaklął	zaklęłam +(e)m zaklęła	zaklęłom +(e)m zaklęło	zaklęliśmy +(e)śmy zaklęli	zaklęłyśmy +(e)śmy zaklęły
2 os.	zakląłeś +(e)ś zaklął	zaklęłaś +(e)ś zaklęła	zaklęłoś +(e)ś zaklęło	zaklęliście +(e)ście zaklęli	zaklęłyście +(e)ście zaklęły
3 os.	zaklął	zaklęła	zaklęło	zaklęli	zaklęły

bezosobnik: zaklęto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaklnijmy
2 os.	zaklnij	zaklnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakląłbym bym zaklął	zaklęłabym bym zaklęła	zaklęłobym bym zaklęło	zaklęlibyśmy byśmy zaklęli	zaklęłybyśmy byśmy zaklęły
2 os.	zakląłbyś byś zaklął	zaklęłabyś byś zaklęła	zaklęłobyś byś zaklęło	zaklęlibyście byście zaklęli	zaklęłybyście byście zaklęły
3 os.	zakląłby by zaklął	zaklęłaby by zaklęła	zaklęłoby by zaklęło	zaklęliby by zaklęli	zaklęłyby by zaklęły

bezosobnik: zaklęto by

bezokolicznik: zakląć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakląwszy

gerundium: zaklęcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaklęcie	zaklęcia
D.	zaklęcia	zaklęć
C.	zaklęciu	zaklęciom
B.	zaklęcie	zaklęcia
N.	zaklęciem	zaklęciami
Ms.	zaklęciu	zaklęciach
W.	zaklęcie	zaklęcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklęty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaklęty	zaklęty	zaklęty	zaklęte	zaklęta
D.	zaklętego	zaklętego	zaklętego	zaklętego	zaklętej
C.	zaklętemu	zaklętemu	zaklętemu	zaklętemu	zaklętej
B.	zaklętego	zaklętego	zaklęty	zaklęte	zaklętą
N.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętą
Ms.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaklęci	zaklęci	zaklęte	zaklęte
D.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklętych
C.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym
B.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklęte
N.	zaklętymi	zaklętymi	zaklętymi	zaklętymi
Ms.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklętych

odpowiednik aspektowy: zaklinać

Składnia

zakląć

KOGO/CO + (na KOGO/CO) + żeby ZDANIE

5. utrwalić

Definicja

książk.

upamiętnić osoby, zjawiska, wydarzenia lub uczucia w jakimś dziele albo zachować coś w jakiejś formie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

Połączenia

zakląć jakiś obraz; tajemnicę
zakląć w malarstwie
zakląć w dzieło; w dźwięk

Cytaty

	[...] Woodowi udało się zakląć w tych obrazach chaos wojny, strach i bliskość śmierci. źródło: NKJP: Daniel Gizicki: Wojny robotów, Esensja, 2009-05-11
	Człowiek zaklął skoncentrowaną śmierć w kruchym szkle laboratoryjnych próbówek [...]. źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel: opowiadania i reportaże, 2007
	Szklane tafle zaklęły w sobie obraz świata. źródło: NKJP: (X): Książki nadesłane, Esensja, 2009-09-08
	[...] Szlifował każde zdanie, niełatwo bowiem zakląć w słowa to, co boli. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
	[...] Zaklął w dźwięk całe swoje umiłowanie życia i całą niedostateczność ludzkich usiłowań [...]. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Wenecja i inne szkice, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zaklnę	zaklniemy
2 os.	zaklniesz	zaklniecie
3 os.	zaklnie	zaklną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakląłem +(e)m zaklął	zaklęłam +(e)m zaklęła	zaklęłom +(e)m zaklęło	zaklęliśmy +(e)śmy zaklęli	zaklęłyśmy +(e)śmy zaklęły
2 os.	zakląłeś +(e)ś zaklął	zaklęłaś +(e)ś zaklęła	zaklęłoś +(e)ś zaklęło	zaklęliście +(e)ście zaklęli	zaklęłyście +(e)ście zaklęły
3 os.	zaklął	zaklęła	zaklęło	zaklęli	zaklęły

bezosobnik: zaklęto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zaklnijmy
2 os.	zaklnij	zaklnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakląłbym bym zaklął	zaklęłabym bym zaklęła	zaklęłobym bym zaklęło	zaklęlibyśmy byśmy zaklęli	zaklęłybyśmy byśmy zaklęły
2 os.	zakląłbyś byś zaklął	zaklęłabyś byś zaklęła	zaklęłobyś byś zaklęło	zaklęlibyście byście zaklęli	zaklęłybyście byście zaklęły
3 os.	zakląłby by zaklął	zaklęłaby by zaklęła	zaklęłoby by zaklęło	zaklęliby by zaklęli	zaklęłyby by zaklęły

bezosobnik: zaklęto by

bezokolicznik: zakląć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakląwszy

gerundium: zaklęcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaklęcie	zaklęcia
D.	zaklęcia	zaklęć
C.	zaklęciu	zaklęciom
B.	zaklęcie	zaklęcia
N.	zaklęciem	zaklęciami
Ms.	zaklęciu	zaklęciach
W.	zaklęcie	zaklęcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklęty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaklęty	zaklęty	zaklęty	zaklęte	zaklęta
D.	zaklętego	zaklętego	zaklętego	zaklętego	zaklętej
C.	zaklętemu	zaklętemu	zaklętemu	zaklętemu	zaklętej
B.	zaklętego	zaklętego	zaklęty	zaklęte	zaklętą
N.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętą
Ms.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaklęci	zaklęci	zaklęte	zaklęte
D.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklętych
C.	zaklętym	zaklętym	zaklętym	zaklętym
B.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklęte
N.	zaklętymi	zaklętymi	zaklętymi	zaklętymi
Ms.	zaklętych	zaklętych	zaklętych	zaklętych

odpowiednik aspektowy: zaklinać

Składnia

	+	zakląć	+	CO + w CZYM
	+	zakląć	+	CO + w CO

Frazeologizmy

ktoś zaklął jak szewc

Data ostatniej modyfikacji: 01.02.2016