UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

horda

Chronologizacja

1 połowa XVI w., SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. horda
hordy
D. hordy
hord
C. hordzie
hordom
B. hordę
hordy
N. hordą
hordami
Ms. hordzie
hordach
W. hordo
hordy

Pochodzenie

tat. orda 'obóz wojskowy'

tur. ordu 'wojsko'

1. wojsko tatarskie

Definicja

wojsko dawnych ludów tureckich i mongolskich

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  orda

Połączenia

  • mongolska, tatarska, turecka horda
  • atak, najazd hordy
  • horda atakowała, walczyła

Cytaty

Średniowieczna mongolska horda była naprawdę rosyjską profesjonalną armią [...], która już od XIV wieku podbijała Eurazję.

źródło: Internet: prawda2.info

[...] na ziemie te wpadały hordy Tatarów, Turków bądź zbuntowanych Kozaków, siejąc śmierć i pożogę, obracając w perzynę wsie i miasta.

źródło: NKJP: Stanisław Sławomir Nicieja: Twierdze kresowe, Rzeczypospolitej, 2006

Na końcu jest stwierdzenie o niewdzięczności Zachodu, który nie podziękował Polsce, obrończyni Europy, za zatrzymanie hord tatarskich pod Legnicą i tureckich pod Wiedniem.

źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Rozmowa, Gazeta Wyborcza, 1993-10-29

W czasie najazdu tatarskiego, hordy pod wodzą Kantymira zniszczyły całą wieś, biorąc ludzi w jasyr.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + horda +
(KOGO)
bez ograniczeń + horda +
(JAKA)

2. agresorzy

Definicja

pejorat. 
duża grupa osób dokonująca najazdu jako obce wojsko albo atakująca ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną

Połączenia

  • barbarzyńskie, dzikie hordy

Cytaty

Upadł, ale nie został zniszczony. Przeszły przez niego hordy germańskich wandali, od tego czasu Rzym upada, lecz jeszcze nie zginął.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Kabaret metafizyczny, 1994

Poszczególni przywódcy partii komunistycznej mylili się, twierdząc, że jest on zjawiskiem przejściowym i przyspieszy wybuch rewolucji proletariackiej, nieuchronnej wobec kryzysu rozkładającego ustrój kapitalistyczny, ta zaś z kolei zmiecie z powierzchni ziemi Hitlera i jego brunatne hordy.

źródło: NKJP: Franciszek Ryszka: Noc i mgła: Niemcy w okresie hitlerowskim, 1963

Z prawdziwą dumą można podkreślić, że mimo stałej groźby najazdu hord z czerwonymi gwiazdami [...] Moskwa nie zdołała przez czterdzieści pięć lat przy pomocy polskich renegatów skomunizować kraju.

źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995

[...] zadbają o bezpieczeństwo, a jednocześnie będą zdolne obronić się przed nocnymi atakami hord szalikowców i innych blokersów [...].

źródło: NKJP: Pomyślunek, Tygodnik Siedlecki, 2006-11-08

Najpotężniejsze mocarstwo jest bezradne wobec szalejących bezkarnie hord rabusiów, morderców i gwałcicieli.

źródło: NKJP: Marek Strzała: Brutalne przebudzenie, Gazeta Krakowska, 2005-09-08

Składnia

bez ograniczeń + horda +
KOGO
bez ograniczeń + horda +
JAKA

3. turystów

Definicja

pejorat. 
grupa ludzi, którzy zakłócają spokój lub budzą niechęć mówiącego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  banda, stado, wataha

Cytaty

Piszczące grupki uciekających dziewczyn i goniąca je horda chłopaków z wiadrami napełnionymi zimną wodą, to tradycyjny obrazek drugiego dnia świąt wielkanocnych.

źródło: NKJP: Magdalena Roguska: Jak lali, tak leją, Trybuna Śląska, 2003-04-25

Widzi w zjawisku twórczości ważny dowód metafizyczny talentu człowieka i mówi o tym z największą powagą i z ogromnym respektem; zjednuje mu to sympatię czytelnika, zwłaszcza teraz, gdy grasuje bezmózga horda krytyków i teoretyków dekonstrukcjonistów.

źródło: NKJP: Adam Zagajewski : Trzecia wojna, Gazeta Wyborcza, 1997-09-06

[...] nie potrafił odrzucić owego nieoczekiwanego sprzymierzeńca w rodzaju całych hord lewicowych intelektualistów rozczarowanych do realnego marksizmu w wydaniu sowieckim czy chińskim.

źródło: NKJP: Cezary Michalski: Przeciw interpretatorom apokalipsy, 1998

W tym właśnie miejscu chciałbym zakończyć opowiadanie i pozostawić naszego bohatera idącego ani zbyt szybko, ani zbyt wolno po zatłoczonej madryckiej ulicy wśród urzędników, obiboków, przechodniów i hord turystów.

źródło: NKJP: Mario Vargas Llosa; tłum. Katarzyna Adamska: Don Kichot, czyli fikcja nad fikcjami, Gazeta Wyborcza,1997-06-14

Składnia

bez ograniczeń + horda +
KOGO

4. wilków

Definicja

grupa zwierząt wspólnie żerujących i atakujących

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zgraja

Połączenia

  • horda dzików, wilków

Cytaty

[...] zarówno horda wilków, jak i rój pszczół są grupami organizmów, a grupy te są różne w swej organizacji.

źródło: NKJP: Konrad R. Fiałkowski: Normy moralne: luksus czy konieczność?, Wiedza i Życie, 2000

Legendarny król Popiel nie miał szczęścia i padł ofiarą hordy myszy.

źródło: NKJP: Jacek Jachimecki: Naukowe hity 2002, Gazeta Krakowska, 2002-12-27

Najpierw wysokie wody zalały drogi dojazdowe i część okolicy, potem - gdy trochę podeschło - pojawiły się hordy komarów.

źródło: NKJP: Tomasz Kanik: Krajobraz już jest, Gazeta Wrocławska, 2002-02-15

Składnia

bez ograniczeń + horda +
(CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 22.10.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj