UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

złagodnieć

Chronologizacja

1814, SL

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. złagodnieję
złagodniejemy
2 os. złagodniejesz
złagodniejecie
3 os. złagodnieje
złagodnieją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. złagodniałem
+(e)m złagodniał
złagodniałam
+(e)m złagodniała
złagodniałom
+(e)m złagodniało
złagodnieliśmy
+(e)śmy złagodnieli
złagodniałyśmy
+(e)śmy złagodniały
2 os. złagodniałeś
+(e)ś złagodniał
złagodniałaś
+(e)ś złagodniała
złagodniałoś
+(e)ś złagodniało
złagodnieliście
+(e)ście złagodnieli
złagodniałyście
+(e)ście złagodniały
3 os. złagodniał
złagodniała
złagodniało
złagodnieli
złagodniały

bezosobnik: złagodniano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. złagodniejmy
2 os. złagodniej
złagodniejcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. złagodniałbym
bym złagodniał
złagodniałabym
bym złagodniała
złagodniałobym
bym złagodniało
złagodnielibyśmy
byśmy złagodnieli
złagodniałybyśmy
byśmy złagodniały
2 os. złagodniałbyś
byś złagodniał
złagodniałabyś
byś złagodniała
złagodniałobyś
byś złagodniało
złagodnielibyście
byście złagodnieli
złagodniałybyście
byście złagodniały
3 os. złagodniałby
by złagodniał
złagodniałaby
by złagodniała
złagodniałoby
by złagodniało
złagodnieliby
by złagodnieli
złagodniałyby
by złagodniały

bezosobnik: złagodniano by

bezokolicznik: złagodnieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: złagodniawszy

gerundium: złagodnienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. złagodnienie
złagodnienia
D. złagodnienia
złagodnień
C. złagodnieniu
złagodnieniom
B. złagodnienie
złagodnienia
N. złagodnieniem
złagodnieniami
Ms. złagodnieniu
złagodnieniach
W. złagodnienie
złagodnienia

odpowiednik aspektowy: łagodnieć

Pochodzenie

Zob. łagodny

1.a o człowieku

Definicja

stać się spokojniejszym i bardziej wyrozumiałym dla innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • złagodnieć na starość

Cytaty

Owszem, pani Róża była kobietą męczącą dla współmieszkańców i po śmierci męża niewiele złagodniała, co nie znaczy, że czasami nie miała racji.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009

Nagle przypomniałem sobie zawiadowcę, który po spotkaniu z Anną odmienił się całkowicie, złagodniał i podarował mi wózek bagażowy, przerobiony potem przez Mateusza na pojazd dla siebie.

źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz title Sanatorium, 2005

Bardzo złagodniała, a nawet - co zdumiewające - zaczęła przemawiać do córeczki, zdrabniając wyrazy.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

- Nie wiem, co się wydarzyło w Crystonie - mówił gubernator, który z wiekiem nie złagodniał.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

1.b o charakterze

Definicja

zacząć cechować kogoś, kto stał się spokojniejszy i bardziej wyrozumiały dla innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • charakter, głos złagodniał; zachowanie złagodniało

Cytaty

Wzrok opata złagodniał nieco, ale widać było, że nie ze wszystkim opuściła go podejrzliwość.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

A potem, w miarę jak lat przybywało, pozakładali rodziny, ich żarty złagodniały, wysubtelniały, a w każdym razie zaczęły się ograniczać tylko i wyłącznie do gierek słownych.

źródło: NKJP: Marek Idczak: Słony wiatr, 2007

Popatrzyła na Stasia i jej spojrzenie złagodniało.

źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007

2. o wietrze

Definicja

stracić na sile lub intensywności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  osłabnąć, zelżeć, zelżyć, zesłabnąć
antonimy:  wzmocnić się

Połączenia

  • upał, wiatr złagodniał

Cytaty

Ulewa zgęstniała momentalnie i zanim Polek zdążył skryć się pod dyktę, był już zupełnie przemoczony. Potem deszcz złagodniał, szeptał jednostajnie w liściach, a tuż nad ziemią począł pełzać lekki jak pierze, ledwo widoczny opar.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959

Wiatr nie szarpał drzew, zima złagodniała, zbliżały się święta i perspektywa balu.

źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

[...] światło złagodniało, wracał Indianinowi wzrok.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

Ból, początkowo ostry, złagodniał i pozwolił położyć dłoń na powiekach.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

Pod wieczór wiatr jeszcze bardziej złagodniał i morze się uśmierzyło.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954

3. o prawie

Definicja

stać się mniej rygorystycznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

  • reżim złagodniał; cenzura złagodniała; prawo złagodniało

Cytaty

Owszem, reżim w Polsce złagodniał, dynamizm papieża rokował dalsze zmiany w świecie.

źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Styl rządzenia się zmienił, dyktatura złagodniała, polityka stała się bliższa społecznym oczekiwaniom.

źródło: NKJP: Waldemar Kuczyński: Burza nad Wisłą: dziennik 1980-1981, 1981

Później prawo złagodniało, ale istota została ta sama: kara ma odstraszać i wychowywać.

źródło: NKJP: Elżbieta Cichocka: Aborcja bez więzienia, Gazeta Wyborcza, 1996-03-22

- Od roku 1986 sytuacja polityczna trochę złagodniała.

źródło: NKJP: Internet

Data ostatniej modyfikacji: 30.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj