Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *sъrǫčьnъ 'długości ręki, dający się ogarnąć dłonią; zgrabny, mały; sprytny, przebiegły'
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu
Połączenia
- zręczny chirurg, rzemieślnik
- bardzo, nadzwyczaj, niezwykle zręczny
- zręczny i młody, zręczny i silny, zręczny i zwinny
Cytaty
Malowidła były wyraziste, jaskrawe w skrzyniach krakowskich, kujawskich i późnych łowickich, stonowane, ciemne na terenie Gorców. Zręczny rzemieślnik malował je „od ręki”, znakomicie wyczuwając proporcje [...]. źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 2002 |
|
AUTOMYJNIA ręczna zatrudni młodych, zręcznych mężczyzn. źródło: NKJP: Ogłoszenia drobne, Dziennik Polski, 2005-05-10 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zręczny |
zręczny |
zręczny |
zręczne |
zręczna |
D. | zręcznego |
zręcznego |
zręcznego |
zręcznego |
zręcznej |
C. | zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznej |
B. | zręcznego |
zręcznego |
zręczny |
zręczne |
zręczną |
N. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręczną |
Ms. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznej |
W. | zręczny |
zręczny |
zręczny |
zręczne |
zręczna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zręczni |
zręczni |
zręczne |
zręczne |
D. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
C. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
B. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręczne |
N. | zręcznymi |
zręcznymi |
zręcznymi |
zręcznymi |
Ms. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
W. | zręczni |
zręczni |
zręczne |
zręczne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zręczniejszy |
zręczniejszy |
zręczniejszy |
zręczniejsze |
zręczniejsza |
D. | zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszej |
C. | zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszej |
B. | zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszy |
zręczniejsze |
zręczniejszą |
N. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszą |
Ms. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zręczniejsi |
zręczniejsi |
zręczniejsze |
zręczniejsze |
D. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
C. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
B. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejsze |
N. | zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
Ms. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
1.b manewr
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu
Relacje znaczeniowe
synonimy: | cyrkowy |
Połączenia
- zręczny manewr, unik; zręczne dłonie, palce, ręce
- bardzo, niezwykle zręczny
Cytaty
Choć trendy wielkanocnej mody przychodzą z zagranicy, jednak pojawia się w niej coraz więcej ludowych wzorów polskich. Kto ma zręczne ręce, może wiele z tych ozdób wykonać samodzielnie. źródło: NKJP: Liliana Bogusiak: Świąteczny wystrój domu Baranek w owsie Wianki w oknie i na drzwiach Groszki i landrynki, Express Ilustrowany, 2002-03-29 |
|
A potem, kiedy już były szklanki, zręcznym manewrem wysunął szyjkę butelki z aktówki i nalał. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Gdzie jest droga na walne?, 2007 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zręczny |
zręczny |
zręczny |
zręczne |
zręczna |
D. | zręcznego |
zręcznego |
zręcznego |
zręcznego |
zręcznej |
C. | zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznej |
B. | zręcznego |
zręcznego |
zręczny |
zręczne |
zręczną |
N. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręczną |
Ms. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznej |
W. | zręczny |
zręczny |
zręczny |
zręczne |
zręczna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zręczni |
zręczni |
zręczne |
zręczne |
D. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
C. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
B. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręczne |
N. | zręcznymi |
zręcznymi |
zręcznymi |
zręcznymi |
Ms. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
W. | zręczni |
zręczni |
zręczne |
zręczne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zręczniejszy |
zręczniejszy |
zręczniejszy |
zręczniejsze |
zręczniejsza |
D. | zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszej |
C. | zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszej |
B. | zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszy |
zręczniejsze |
zręczniejszą |
N. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszą |
Ms. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zręczniejsi |
zręczniejsi |
zręczniejsze |
zręczniejsze |
D. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
C. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
B. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejsze |
N. | zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
Ms. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
2.a polityk
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Połączenia
- zręczny dyplomata, polityk; gracz, manipulator, negocjator
- zręczny i bystry, zręczny i pomysłowy, zręczny i przebiegły
Cytaty
Plewa, bystry polityk i nadzwyczaj zręczny negocjator, postanowił pokonać (czy raczej przekonać) Unię jej własną bronią: zestawieniami suchych, wymownych danych. źródło: NKJP: Jerzy W. Bebak: Europa i rolnicza mitologia, Trybuna Śląska,2000-11-16 |
|
Na szczęście Fotygo - jak chciał i potrzebował - potrafił być zręcznym dyplomatą. Trudno było wtedy odmówić jego prośbom czy sugestiom. źródło: NKJP: Beata Anna Symołon: Z głębokości wołałem do Ciebie, Panie, Gazeta Radomszczańska, 2009-01-04 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zręczny |
zręczny |
zręczny |
zręczne |
zręczna |
D. | zręcznego |
zręcznego |
zręcznego |
zręcznego |
zręcznej |
C. | zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznej |
B. | zręcznego |
zręcznego |
zręczny |
zręczne |
zręczną |
N. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręczną |
Ms. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznej |
W. | zręczny |
zręczny |
zręczny |
zręczne |
zręczna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zręczni |
zręczni |
zręczne |
zręczne |
D. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
C. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
B. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręczne |
N. | zręcznymi |
zręcznymi |
zręcznymi |
zręcznymi |
Ms. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
W. | zręczni |
zręczni |
zręczne |
zręczne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zręczniejszy |
zręczniejszy |
zręczniejszy |
zręczniejsze |
zręczniejsza |
D. | zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszej |
C. | zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszej |
B. | zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszy |
zręczniejsze |
zręczniejszą |
N. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszą |
Ms. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zręczniejsi |
zręczniejsi |
zręczniejsze |
zręczniejsze |
D. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
C. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
B. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejsze |
N. | zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
Ms. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
2.b sposób
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Połączenia
- zręczny chwyt, unik; pomysł, sposób; zręczna taktyka; dyplomacja, manipulacja, propaganda; zręczne posunięcie; sformułowanie
Cytaty
15 listopada 1915 r. otwarte zostały w Warszawie dwie wyższe uczelnie polskie – uniwersytet i politechnika. Było to dość zręczne posunięcie propagandowe, które miało pokazać całemu światu, że Niemcy są przyjaciółmi narodów uciemiężonych, a na zajętych przez siebie terytoriach dbają o szerzenie kultury i nauki. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1994 |
|
Po obu stronach pojawiły się inwektywy, których można było uniknąć. Ale ataki były celniejsze niż w pierwszej debacie i na ogół obaj panowie robili mniej lub bardziej zręczne uniki. źródło: NKJP: Debata telewizyjna, Gazeta Wyborcza, 1995-11-16 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zręczny |
zręczny |
zręczny |
zręczne |
zręczna |
D. | zręcznego |
zręcznego |
zręcznego |
zręcznego |
zręcznej |
C. | zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznej |
B. | zręcznego |
zręcznego |
zręczny |
zręczne |
zręczną |
N. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręczną |
Ms. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznej |
W. | zręczny |
zręczny |
zręczny |
zręczne |
zręczna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zręczni |
zręczni |
zręczne |
zręczne |
D. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
C. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
B. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręczne |
N. | zręcznymi |
zręcznymi |
zręcznymi |
zręcznymi |
Ms. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
W. | zręczni |
zręczni |
zręczne |
zręczne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zręczniejszy |
zręczniejszy |
zręczniejszy |
zręczniejsze |
zręczniejsza |
D. | zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszej |
C. | zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszej |
B. | zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszy |
zręczniejsze |
zręczniejszą |
N. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszą |
Ms. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zręczniejsi |
zręczniejsi |
zręczniejsze |
zręczniejsze |
D. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
C. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
B. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejsze |
N. | zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
Ms. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
3. utwór
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
Połączenia
- zręczne tłumaczenie
Cytaty
Towarzyszyła mu dziennikarka niemiecka Gabriele von Armin, której pytania jednak niejednokrotnie umykały uwadze polskiego widza z powodu niezbyt zręcznego tłumaczenia. źródło: NKJP: Krystyna Lubelska: Czy mówisz po europejsku?, Polityka, nr 2256, 2000-07-29 |
|
Po ogłoszeniu książki Smotera nie ma już żadnych wątpliwości co do tego, że listy Delfiny są... powiedzmy, utworem literackim, zręcznym i przyjemnym w czytaniu, napisanym w duchu epoki, ale z wyraźnymi błędami. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Dziedzictwo Chopina i szkice muzyczne, 2010 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zręczny |
zręczny |
zręczny |
zręczne |
zręczna |
D. | zręcznego |
zręcznego |
zręcznego |
zręcznego |
zręcznej |
C. | zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznemu |
zręcznej |
B. | zręcznego |
zręcznego |
zręczny |
zręczne |
zręczną |
N. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręczną |
Ms. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznej |
W. | zręczny |
zręczny |
zręczny |
zręczne |
zręczna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zręczni |
zręczni |
zręczne |
zręczne |
D. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
C. | zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
zręcznym |
B. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręczne |
N. | zręcznymi |
zręcznymi |
zręcznymi |
zręcznymi |
Ms. | zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
zręcznych |
W. | zręczni |
zręczni |
zręczne |
zręczne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zręczniejszy |
zręczniejszy |
zręczniejszy |
zręczniejsze |
zręczniejsza |
D. | zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszej |
C. | zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszemu |
zręczniejszej |
B. | zręczniejszego |
zręczniejszego |
zręczniejszy |
zręczniejsze |
zręczniejszą |
N. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszą |
Ms. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zręczniejsi |
zręczniejsi |
zręczniejsze |
zręczniejsze |
D. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
C. | zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
zręczniejszym |
B. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejsze |
N. | zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
zręczniejszymi |
Ms. | zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |
zręczniejszych |