UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zręczny

Chronologizacja

XVI w., Bor

Pochodzenie

psł. *sъrǫčьnъ 'długości ręki, dający się ogarnąć dłonią; zgrabny, mały; sprytny, przebiegły'

1.a człowiek

Definicja

taki, który dzięki dokładnym ruchom potrafi wykonywać skomplikowane czynności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Połączenia

  • zręczny chirurg, rzemieślnik
  • bardzo, nadzwyczaj, niezwykle zręczny
  • zręczny i młody, zręczny i silny, zręczny i zwinny

Cytaty

Malowidła były wyraziste, jaskrawe w skrzyniach krakowskich, kujawskich i późnych łowickich, stonowane, ciemne na terenie Gorców. Zręczny rzemieślnik malował je „od ręki”, znakomicie wyczuwając proporcje [...].

źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 2002

AUTOMYJNIA ręczna zatrudni młodych, zręcznych mężczyzn.

źródło: NKJP: Ogłoszenia drobne, Dziennik Polski, 2005-05-10

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zręczny
zręczny
zręczny
zręczne
zręczna
D. zręcznego
zręcznego
zręcznego
zręcznego
zręcznej
C. zręcznemu
zręcznemu
zręcznemu
zręcznemu
zręcznej
B. zręcznego
zręcznego
zręczny
zręczne
zręczną
N. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręczną
Ms. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznej
W. zręczny
zręczny
zręczny
zręczne
zręczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zręczni
zręczni
zręczne
zręczne
D. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręcznych
C. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
B. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręczne
N. zręcznymi
zręcznymi
zręcznymi
zręcznymi
Ms. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręcznych
W. zręczni
zręczni
zręczne
zręczne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zręczniejszy
zręczniejszy
zręczniejszy
zręczniejsze
zręczniejsza
D. zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszej
C. zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszej
B. zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszy
zręczniejsze
zręczniejszą
N. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszą
Ms. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zręczniejsi
zręczniejsi
zręczniejsze
zręczniejsze
D. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
C. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
B. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejsze
N. zręczniejszymi
zręczniejszymi
zręczniejszymi
zręczniejszymi
Ms. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych

1.b manewr

Definicja

świadczący o tym, że ktoś dzięki dokładnym ruchom potrafi wykonywać skomplikowane czynności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  cyrkowy

Połączenia

  • zręczny manewr, unik; zręczne dłonie, palce, ręce
  • bardzo, niezwykle zręczny

Cytaty

Choć trendy wielkanocnej mody przychodzą z zagranicy, jednak pojawia się w niej coraz więcej ludowych wzorów polskich. Kto ma zręczne ręce, może wiele z tych ozdób wykonać samodzielnie.

źródło: NKJP: Liliana Bogusiak: Świąteczny wystrój domu Baranek w owsie Wianki w oknie i na drzwiach Groszki i landrynki, Express Ilustrowany, 2002-03-29

A potem, kiedy już były szklanki, zręcznym manewrem wysunął szyjkę butelki z aktówki i nalał.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Gdzie jest droga na walne?, 2007

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zręczny
zręczny
zręczny
zręczne
zręczna
D. zręcznego
zręcznego
zręcznego
zręcznego
zręcznej
C. zręcznemu
zręcznemu
zręcznemu
zręcznemu
zręcznej
B. zręcznego
zręcznego
zręczny
zręczne
zręczną
N. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręczną
Ms. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznej
W. zręczny
zręczny
zręczny
zręczne
zręczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zręczni
zręczni
zręczne
zręczne
D. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręcznych
C. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
B. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręczne
N. zręcznymi
zręcznymi
zręcznymi
zręcznymi
Ms. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręcznych
W. zręczni
zręczni
zręczne
zręczne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zręczniejszy
zręczniejszy
zręczniejszy
zręczniejsze
zręczniejsza
D. zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszej
C. zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszej
B. zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszy
zręczniejsze
zręczniejszą
N. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszą
Ms. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zręczniejsi
zręczniejsi
zręczniejsze
zręczniejsze
D. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
C. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
B. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejsze
N. zręczniejszymi
zręczniejszymi
zręczniejszymi
zręczniejszymi
Ms. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych

2.a polityk

Definicja

taki, który potrafi w określonych sytuacjach działać tak, aby zrealizować założone cele

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • zręczny dyplomata, polityk; gracz, manipulator, negocjator
  • zręczny i bystry, zręczny i pomysłowy, zręczny i przebiegły

Cytaty

Plewa, bystry polityk i nadzwyczaj zręczny negocjator, postanowił pokonać (czy raczej przekonać) Unię jej własną bronią: zestawieniami suchych, wymownych danych.

źródło: NKJP: Jerzy W. Bebak: Europa i rolnicza mitologia, Trybuna Śląska,2000-11-16

Na szczęście Fotygo - jak chciał i potrzebował - potrafił być zręcznym dyplomatą. Trudno było wtedy odmówić jego prośbom czy sugestiom.

źródło: NKJP: Beata Anna Symołon: Z głębokości wołałem do Ciebie, Panie, Gazeta Radomszczańska, 2009-01-04

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zręczny
zręczny
zręczny
zręczne
zręczna
D. zręcznego
zręcznego
zręcznego
zręcznego
zręcznej
C. zręcznemu
zręcznemu
zręcznemu
zręcznemu
zręcznej
B. zręcznego
zręcznego
zręczny
zręczne
zręczną
N. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręczną
Ms. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznej
W. zręczny
zręczny
zręczny
zręczne
zręczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zręczni
zręczni
zręczne
zręczne
D. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręcznych
C. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
B. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręczne
N. zręcznymi
zręcznymi
zręcznymi
zręcznymi
Ms. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręcznych
W. zręczni
zręczni
zręczne
zręczne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zręczniejszy
zręczniejszy
zręczniejszy
zręczniejsze
zręczniejsza
D. zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszej
C. zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszej
B. zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszy
zręczniejsze
zręczniejszą
N. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszą
Ms. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zręczniejsi
zręczniejsi
zręczniejsze
zręczniejsze
D. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
C. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
B. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejsze
N. zręczniejszymi
zręczniejszymi
zręczniejszymi
zręczniejszymi
Ms. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych

2.b sposób

Definicja

świadczący o tym, że ktoś potrafi w określonych sytuacjach działać tak, aby zrealizować założone cele

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

  • zręczny chwyt, unik; pomysł, sposób; zręczna taktyka; dyplomacja, manipulacja, propaganda; zręczne posunięcie; sformułowanie

Cytaty

15 listopada 1915 r. otwarte zostały w Warszawie dwie wyższe uczelnie polskie – uniwersytet i politechnika. Było to dość zręczne posunięcie propagandowe, które miało pokazać całemu światu, że Niemcy są przyjaciółmi narodów uciemiężonych, a na zajętych przez siebie terytoriach dbają o szerzenie kultury i nauki.

źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1994

Po obu stronach pojawiły się inwektywy, których można było uniknąć. Ale ataki były celniejsze niż w pierwszej debacie i na ogół obaj panowie robili mniej lub bardziej zręczne uniki.

źródło: NKJP: Debata telewizyjna, Gazeta Wyborcza, 1995-11-16

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zręczny
zręczny
zręczny
zręczne
zręczna
D. zręcznego
zręcznego
zręcznego
zręcznego
zręcznej
C. zręcznemu
zręcznemu
zręcznemu
zręcznemu
zręcznej
B. zręcznego
zręcznego
zręczny
zręczne
zręczną
N. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręczną
Ms. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznej
W. zręczny
zręczny
zręczny
zręczne
zręczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zręczni
zręczni
zręczne
zręczne
D. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręcznych
C. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
B. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręczne
N. zręcznymi
zręcznymi
zręcznymi
zręcznymi
Ms. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręcznych
W. zręczni
zręczni
zręczne
zręczne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zręczniejszy
zręczniejszy
zręczniejszy
zręczniejsze
zręczniejsza
D. zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszej
C. zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszej
B. zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszy
zręczniejsze
zręczniejszą
N. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszą
Ms. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zręczniejsi
zręczniejsi
zręczniejsze
zręczniejsze
D. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
C. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
B. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejsze
N. zręczniejszymi
zręczniejszymi
zręczniejszymi
zręczniejszymi
Ms. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych

3. utwór

Definicja

taki, który świadczy o wiedzy, biegłości i wprawie twórcy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Połączenia

  • zręczne tłumaczenie

Cytaty

Towarzyszyła mu dziennikarka niemiecka Gabriele von Armin, której pytania jednak niejednokrotnie umykały uwadze polskiego widza z powodu niezbyt zręcznego tłumaczenia.

źródło: NKJP: Krystyna Lubelska: Czy mówisz po europejsku?, Polityka, nr 2256, 2000-07-29

Po ogłoszeniu książki Smotera nie ma już żadnych wątpliwości co do tego, że listy Delfiny są... powiedzmy, utworem literackim, zręcznym i przyjemnym w czytaniu, napisanym w duchu epoki, ale z wyraźnymi błędami.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Dziedzictwo Chopina i szkice muzyczne, 2010

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zręczny
zręczny
zręczny
zręczne
zręczna
D. zręcznego
zręcznego
zręcznego
zręcznego
zręcznej
C. zręcznemu
zręcznemu
zręcznemu
zręcznemu
zręcznej
B. zręcznego
zręcznego
zręczny
zręczne
zręczną
N. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręczną
Ms. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznej
W. zręczny
zręczny
zręczny
zręczne
zręczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zręczni
zręczni
zręczne
zręczne
D. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręcznych
C. zręcznym
zręcznym
zręcznym
zręcznym
B. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręczne
N. zręcznymi
zręcznymi
zręcznymi
zręcznymi
Ms. zręcznych
zręcznych
zręcznych
zręcznych
W. zręczni
zręczni
zręczne
zręczne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zręczniejszy
zręczniejszy
zręczniejszy
zręczniejsze
zręczniejsza
D. zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszej
C. zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszemu
zręczniejszej
B. zręczniejszego
zręczniejszego
zręczniejszy
zręczniejsze
zręczniejszą
N. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszą
Ms. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zręczniejsi
zręczniejsi
zręczniejsze
zręczniejsze
D. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
C. zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
zręczniejszym
B. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejsze
N. zręczniejszymi
zręczniejszymi
zręczniejszymi
zręczniejszymi
Ms. zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
zręczniejszych
Data ostatniej modyfikacji: 08.07.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj