UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zacięty

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. ciąć

1.a człowiek

Definicja

taki, który upiera się przy czymś i nie chce zmienić swego stanowiska, przez co bywa oceniany negatywnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaciekły, zagorzały, zajadły, zawzięty, zażarty

Połączenia

  • zacięty przeciwnik, wróg

Cytaty

[...] wszyscy wiedzą, że nie ma bardziej zaciętego wroga, niż Czeczeniec. Nigdy nie zapomina zniewagi.

źródło: NKJP: Zwycięstwo albo śmierć, Dziennik Polski, 2001-07-21

W roku 1764 [...] w ogrodzie szkolnym doszło do gwałtownej bójki na pięści między zwolennikami nowego króla a jego zaciętymi przeciwnikami.

źródło: NKJP: Marian Brandys, Nieznany Książę Poniatowski, 1996

Odczuwaliśmy coraz wyraźniej i coraz dotkliwiej, że przyszła kolej na walkę z najbardziej zaciętymi powstańcami, z elitą Żydowskiej Organizacji Bojowej.

źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1996

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zacięty
zacięty
zacięty
zacięte
zacięta
D. zaciętego
zaciętego
zaciętego
zaciętego
zaciętej
C. zaciętemu
zaciętemu
zaciętemu
zaciętemu
zaciętej
B. zaciętego
zaciętego
zacięty
zacięte
zaciętą
N. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętą
Ms. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zacięci
zacięci
zacięte
zacięte
D. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zaciętych
C. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
B. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zacięte
N. zaciętymi
zaciętymi
zaciętymi
zaciętymi
Ms. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zaciętych

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaciętszy
zaciętszy
zaciętszy
zaciętsze
zaciętsza
D. zaciętszego
zaciętszego
zaciętszego
zaciętszego
zaciętszej
C. zaciętszemu
zaciętszemu
zaciętszemu
zaciętszemu
zaciętszej
B. zaciętszego
zaciętszego
zaciętszy
zaciętsze
zaciętszą
N. zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszą
Ms. zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaciętsi
zaciętsi
zaciętsze
zaciętsze
D. zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
C. zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
B. zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
zaciętsze
N. zaciętszymi
zaciętszymi
zaciętszymi
zaciętszymi
Ms. zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

1.b twarz

Definicja

właściwy komuś, kto upiera się przy czymś i nie chce zmienić swego stanowiska

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zawzięty

Połączenia

  • zacięty wyraz twarzy; zacięta mina, twarz

Cytaty

Aktorka z zaciętą twarzą gwałtownie mówiła swoją kwestię o tym, że Żydzi nie potrafią przebaczać.

źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Andrzej Wajda mówi: może mój film jest fragmentem procesu wzajemnych przeprosin?, Gazeta Wyborcza, 1995-05-10

Podszedł do nich starszy mężczyzna [...] o dziwnej, zaciętej minie. To wrażenie sprawiała zapewne wysunięta żuchwa i kąciki ust przesunięte ku dołowi.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007

Fenomenalni są obaj chłopcy, zwłaszcza młodszy [...], przedwcześnie dojrzały, uparty i z charakterem, o zaciętym wyrazie twarzy, ustach wygiętych w podkówkę i nieufnym spojrzeniu.

źródło: NKJP: „Powrót”, Dziennik Polski, 2004-04-02

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zacięty
zacięty
zacięty
zacięte
zacięta
D. zaciętego
zaciętego
zaciętego
zaciętego
zaciętej
C. zaciętemu
zaciętemu
zaciętemu
zaciętemu
zaciętej
B. zaciętego
zaciętego
zacięty
zacięte
zaciętą
N. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętą
Ms. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zacięci
zacięci
zacięte
zacięte
D. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zaciętych
C. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
B. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zacięte
N. zaciętymi
zaciętymi
zaciętymi
zaciętymi
Ms. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zaciętych

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaciętszy
zaciętszy
zaciętszy
zaciętsze
zaciętsza
D. zaciętszego
zaciętszego
zaciętszego
zaciętszego
zaciętszej
C. zaciętszemu
zaciętszemu
zaciętszemu
zaciętszemu
zaciętszej
B. zaciętszego
zaciętszego
zaciętszy
zaciętsze
zaciętszą
N. zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszą
Ms. zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaciętsi
zaciętsi
zaciętsze
zaciętsze
D. zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
C. zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
B. zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
zaciętsze
N. zaciętszymi
zaciętszymi
zaciętszymi
zaciętszymi
Ms. zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

2. spór

Definicja

odznaczający się dużą gwałtownością oraz świadczący o czyjejś niezłomności i uporze

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaciekły, zagorzały, zajadliwy, zajadły, zażarty

Połączenia

  • zacięty atak, bój, mecz, pojedynek, set, spór, wyścig; finał, przebieg czegoś; opór, upór; charakter czegoś; zacięta batalia, bitwa, gra, walka, wojna, wymiana ciosów; debata, dyskusja, licytacja; obrona, rywalizacja; zacięte spotkanie, widowisko; zacięte negocjacje, zmagania
  • zacięty i ciekawy, zacięty i dramatyczny, zacięty i interesujący, zacięty i nerwowy, zacięty i ostry, zacięty i twardy, zacięty i wyrównany; długi i zacięty, dobry i zacięty, krwawy i zacięty, szybki i zacięty
  • bardzo, niesamowicie, niesłychanie, niezwykle, szalenie, szczególnie, wyjątkowo zacięty

Cytaty

[...] Egipt rozpadł się na kilka niezależnych państewek, o tron faraonów toczyła się długa i zacięta walka.

źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1996

My, po zaciętym meczu, pokonaliśmy Orła, ale łatwo nie było.

źródło: NKJP: (PISZ): To był prawdziwy hit!, Echo Dnia, 2005-06-13

Gdzie tylko mógł, stawiał wrogowi zacięty opór i zadawał mu poważne straty.

źródło: NKJP: Franciszek Ryszka: Noc i mgła: Niemcy w okresie hitlerowskim, 1997

W prasie, radiu i studiach telewizyjnych wciąż trwają zacięte dyskusje o proponowanych przez rząd zmianach w ustawie o porządku medialnym.

źródło: NKJP: Misjonarze i łgarze, Dziennik Polski, 2002-04-19

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zacięty
zacięty
zacięty
zacięte
zacięta
D. zaciętego
zaciętego
zaciętego
zaciętego
zaciętej
C. zaciętemu
zaciętemu
zaciętemu
zaciętemu
zaciętej
B. zaciętego
zaciętego
zacięty
zacięte
zaciętą
N. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętą
Ms. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zacięci
zacięci
zacięte
zacięte
D. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zaciętych
C. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
B. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zacięte
N. zaciętymi
zaciętymi
zaciętymi
zaciętymi
Ms. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zaciętych

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaciętszy
zaciętszy
zaciętszy
zaciętsze
zaciętsza
D. zaciętszego
zaciętszego
zaciętszego
zaciętszego
zaciętszej
C. zaciętszemu
zaciętszemu
zaciętszemu
zaciętszemu
zaciętszej
B. zaciętszego
zaciętszego
zaciętszy
zaciętsze
zaciętszą
N. zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszą
Ms. zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaciętsi
zaciętsi
zaciętsze
zaciętsze
D. zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
C. zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
zaciętszym
B. zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
zaciętsze
N. zaciętszymi
zaciętszymi
zaciętszymi
zaciętszymi
Ms. zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych
zaciętszych

Inne uwagi

Zwykle stopniuje się opisowo

3. zamek

Definicja

pot. 
taki, który się zaciął - przestał działać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

  • zacięty zamek; zacięta winda

Cytaty

Techniczni ze spółdzielni odwiedzili blok, żeby akurat naprawić zaciętą windę . Dźwig jest więc sprawny, poza tym, że niepokojąco skrzypi podczas jazdy.

źródło: NKJP: Winda widmo, Dziennik Zachodni, 2006-07-17

Może podawał wtedy komuś papierosa, nanosił współrzędne, próbował naprawić zacięty zamek ?

źródło: NKJP: Radosław Kobierski, Harar, 2005

Ale pozwolę sobie, panie marszałku, zauważyć, że słyszę dzisiejszą wypowiedź pana ministra już chyba po raz piąty - brzmi to tak, jak zacięta płyta w starym gramofonie.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.12.2001

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zacięty
zacięty
zacięty
zacięte
zacięta
D. zaciętego
zaciętego
zaciętego
zaciętego
zaciętej
C. zaciętemu
zaciętemu
zaciętemu
zaciętemu
zaciętej
B. zaciętego
zaciętego
zacięty
zacięte
zaciętą
N. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętą
Ms. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zacięci
zacięci
zacięte
zacięte
D.
C. zaciętym
zaciętym
zaciętym
zaciętym
B. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zacięte
N. zaciętymi
zaciętymi
zaciętymi
zaciętymi
Ms. zaciętych
zaciętych
zaciętych
zaciętych
Data ostatniej modyfikacji: 31.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj