UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

humoreska

Chronologizacja

1841, Biblioteka Warszawska: pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. humoreska
humoreski
D. humoreski
humoresek
C. humoresce
humoreskom
B. humoreskę
humoreski
N. humoreską
humoreskami
Ms. humoresce
humoreskach
W. humoresko
humoreski

Pochodzenie

niem. Humoreske

1. opowiadanie

Definicja

krótki utwór literacki opowiadający zabawną historię z zaskakującym zakończeniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  utwór

Połączenia

  • krótka, zabawna humoreska
  • humoreska Marka Twaina, Mrożka, Tuwima...
  • anegdoty i humoreski; felietony i humoreski; fraszki i humoreski, satyry i humoreski
  • autor, twórca; bohater humoreski; cykl, tom, zbiór humoresek
  • pisać, pisywać, tworzyć humoreski

Cytaty

Sławę pisarską przyniosła mu humoreska „O sławnej skaczącej żabie z Calaveras” opublikowana w 1865.

źródło: NKJP: Małgorzata Derwich: Tomka sposób na nudne życie, Polska Głos Wielkopolski, 2004-11-09

W stalinowskim zoologu z humoreski Sławomira Mrożka brakującego - bo dewizowego - słonia dyrekcja postanowiła zastąpić, hodując trzy tysiące królików.

źródło: NKJP:Piotr Siemion, Słoń w sieci Ozon 2005

Julian Tuwim w 1927 r. pokpiwał sobie w humoresce „Ślusarz“ z polskiego fachowca, który wezwany do naprawy cieknącej rury w łazience, używa niezrozumiałego żargonu.

źródło: NKJP: Włodzimierz Zapart: Ferszlus roztrajbowany, Gazeta Krakowska, 2005-06-30

Po wojnie tryskaliśmy twórczością, pisaliśmy humoreski.

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

Jest poetą, prozaikiem, autorem fraszek, satyr, humoresek.

źródło: NKJP: Z dozą świeżości i humoru, Dziennik Polski, 2002-02-16

2. muzyczna

Definicja

muz. 
krótki, wesoły utwór muzyczny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  utwór

Cytaty

[...] uczestnicy koncertu mieli okazję wysłuchać m.in. humoreski Szczedrina, sonaty Kusjakowa, koncertu skrzypcowego D-dur Czajkowskiego [...].

źródło: NKJP: Człowiek orkiestra, Dziennik Bałtycki, 1999-05-18

[...] zaśpiewała kilka pieśni z cyklu humoresek muzycznych.

źródło: NKJP: Andrzej Kudasik, A.K.: Koncert galowy, Tygodnik Podhalański, 1996

Najbardziej znanym twórcą humoresek był Antoni Dworzak, który pisał je jako parodystyczne pieśni z użyciem tekstów stylizowanych na dziecięce strofy. Humoreski komponowali także Edward Grieg, Ignacy Paderewski i inni.

źródło: NKJP: Internet

3. sytuacja

Definicja

sytuacja oceniana jako zabawna i absurdalna albo groteskowa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

Obiecaliśmy, że pary z ust nie puścimy, dopóki sprawa się nie wyjaśni, aby nie nagłaśniać prawdopodobnie kolejnego wygłupu i słowa dotrzymaliśmy. - Humoreska z tego wyszła - rzekł nazajutrz [...] uradowany komendant Lechiniak.

źródło: NKJP: Tadeusz Dudź: Capuccino, nie wąglik, Gazeta Wrocławska, 2001-11-16

Jeśli w pamięci nie ma się Gandhiego, walczącego o niepodległość Indii, ale Kowalskiego, który chce w ten sposób doprowadzić do dymisji swojego dyrektora - cały głęboki sens postawienia na szali swego zdrowia czy życia zamienia się w humoreskę.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski, Głód wartości, wartość głodu, Gazeta Wyborcza, 1992-09-11

Składanie kilkunastu interpelacji na jednej sesji uważam za humoreskę. Niektórzy radni czują się niedowartościowani i dlatego stają za mównicą, kierując wzrok w kamery telewizyjne. Wiele z tych interpelacji ma za przewodnią myśl w rodzaju: słońce dzisiaj świeci.

źródło: NKJP: Jerzy Wideł: Rozliczą nas, Gazeta Krakowska, 2004-06-25

Jako swojego rodzaju ciekawostkę i humoreskę traktujemy proponowaną [...] wysokość grzywny w kwocie 5 zł (autorzy projektu dokonali, wydaje się, prostej denominacji dotychczasowej kwoty 50 tys. zł).

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.12.1995

Data ostatniej modyfikacji: 18.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj