UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

karczoch

Chronologizacja

XVII w., Kart XVII-XVIII
SPXVI notuje wyraz karczoch, odsyłając jednocześnie do hasła garczof.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2, m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	karczoch	karczochy
D.	karczocha	karczochów
C.	karczochowi	karczochom
B.	karczoch	karczochy
N.	karczochem	karczochami
Ms.	karczochu	karczochach
W.	karczochu	karczochy

Pochodzenie

wł. carciofo

1.a roślina

Definicja

przypominająca wyglądem oset roślina, mająca długą, zieloną łodygę, wcięte i zaostrzone liście oraz fioletowe lub niebieskie kwiaty zebrane w kuliste kwiatostany, otoczone grubymi liśćmi w kształcie łusek; Cynara scolymus

Noty o użyciu

Występuje jako składnik terminów botanicznych, np. karczoch zwyczajny.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

roślina

Połączenia

karczochy i kalafior; karczochy i szparagi
liście karczocha

Cytaty

	Nie ma już na świecie miejsca, w którym karczoch rósłby dziko, występuje tylko w uprawach. Najlepiej czuje się nad Morzem Śródziemnym źródło: NKJP: Jolanta Gromadzka-Anzelewicz: Zwyczajny karczoch, Dziennik Bałtycki, 2000-10-13
	Należy trzymać kwiat karczocha jedną ręką, a palcami drugiej odrywać kolejno pojedyncze listki (wcześniej usuwamy z nich nożyczkami ostre, szpiczaste końce). źródło: NKJP: (X): Krótki podręcznik dobrych manier, Polityka, 2006-10-14
	Gospodarze zwożą karczochy, których zbiór w tym roku się opóźnia. źródło: NKJP: Edward Augustyn: Kronika zwykłego dnia (1), Głos Ojca Pio, 2007-04
	Igołomia Wawrzeńczyce specjalizuje się w uprawie kapusty, kalafiorów, papryki, selerów i porów, natomiast Lusia w uprawie karczochów, fasolki szparagowej, kapusty pekińskiej, marchwi, selerów i kalafiorów. źródło: NKJP: (cir): Na konferencję po doświadczenia, Gazeta Krakowska, 2002-10-29

1.b kwiaty

Definicja

kwiaty karczocha - rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne

Cytaty

Gdy wręczymy karczoch opakowany w kokardę, może okazać się, że dla kogoś będzie to najpiękniejszy prezent świata.

źródło: NKJP: Anna Niemczyk, Andrzej Niemczyk...: Motywacja pod lupą. Praktyczny poradnik dla szefów, 2009

Przyglądając się kwiatom na klombach w krajach południowej Europy, np. we Francji, czy we Włoszech, na ogół nie zdajemy sobie sprawy, że ogromny kwiat, który nas zachwyca, to po prostu karczoch.

źródło: NKJP: Jolanta Gromadzka-Anzelewicz: Zwyczajny karczoch, Dziennik Bałtycki, 2000-10-13

1.c zioło

Definicja

ususzone, odpowiednio spreparowane liście karczocha - rośliny, mające zastosowanie w lecznictwie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Cytaty

	Można też sięgnąć po leki naturalne. Najkorzystniejsze to: żeń-szeń, wyciąg z karczocha, ekstrakt z wątroby rekina, wiesiołek, ogórecznik i jeżówka purpurowa. źródło: NKJP: (KaK): Pod opieką natury, Gazeta Krakowska, 2002-06-10
	Preparaty z karczocha działają oczyszczająco na organizm i są przez niego dobrze tolerowane. Karczoch skutecznie chroni przed miażdżycą i wspomaga problemy trawienne. źródło: NKJP: Rozalia Ćwiertnia: Oczyszczający karczoch, Gazeta Krakowska, 2003-12-22
	W aptekach można kupić wyciągi i nalewki z karczochów. źródło: NKJP: Jolanta Gromadzka-Anzelewicz: Chroń serce, Dziennik Bałtycki, 2001-01-27
	Warto przyjmować również profilaktycznie wyciąg z ostropestu i karczochów, które silnie regenerują wątrobę i zapobiegają jej uszkodzeniom oraz nie powodują skutków ubocznych. źródło: NKJP: (xx): Wątroba - strażnik organizmu, Dziennik Zachodni, 2006-10-21

1.d do jedzenia

Definicja

jadalne dno niedojrzałego kwiatu karczocha - rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Cytaty

	Należy opłukać karczochy, zdjąć wierzchnie listki, szpiczaste końce obciąć nożyczkami, przeciąć karczocha pionowo na pół, usunąć włókna, skropić cytryną i ułożyć w wodzie. źródło: NKJP: (X): Dania do podziwiania, Polityka, 2006-10-14
	Przypominam sobie ten dialog, patrząc na staruszkę z karczochem. Dobrze się jej powodzi, bo je karczoch z chlebem. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Wenecja i inne szkice, 2008
	Z ryb szczególnie lubiane są dorada z rusztu ze szpinakiem (podawana w całości) i bass morski, podawany ze świeżym karczochem, krewetkami i młodymi ziemniakami. źródło: NKJP: Agnieszka Kozak: Who is who..., Dziennik Polski, 2008-09-04
	Szparagi, chociaż uważane są za danie wytworne, jada się palcami, a oprócz szparagów — karczochy i seler, następujące niekiedy po daniu mięsnym. źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994
	Gdy goście kończą jedzenie karczochów, musimy podać im miseczki z wodą do umycia rąk. źródło: NKJP: (X): Krótki podręcznik dobrych manier, Polityka, 2006-10-14

2. ozdoba

Definicja

element architektoniczny przypominający wyglądem karczoch - roślinę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

Cytaty

Karczoch znajduje się na jednej z kolumn Pałacu Wilanowskiego.

źródło: Internet: wilanow-palac.pl

Pałac został wybudowany w miejscu pawilonu ogrodowego, który był nakryty kopułą zwieńczoną karczochem.

źródło: Internet: polskaniezwykla.pl

Data ostatniej modyfikacji: 21.03.2017