UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szpetny

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szpetny	szpetny	szpetny	szpetne	szpetna
D.	szpetnego	szpetnego	szpetnego	szpetnego	szpetnej
C.	szpetnemu	szpetnemu	szpetnemu	szpetnemu	szpetnej
B.	szpetnego	szpetnego	szpetny	szpetne	szpetną
N.	szpetnym	szpetnym	szpetnym	szpetnym	szpetną
Ms.	szpetnym	szpetnym	szpetnym	szpetnym	szpetnej
W.	szpetny	szpetny	szpetny	szpetne	szpetna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szpetni	szpetni	szpetne	szpetne
D.	szpetnych	szpetnych	szpetnych	szpetnych
C.	szpetnym	szpetnym	szpetnym	szpetnym
B.	szpetnych	szpetnych	szpetnych	szpetne
N.	szpetnymi	szpetnymi	szpetnymi	szpetnymi
Ms.	szpetnych	szpetnych	szpetnych	szpetnych
W.	szpetni	szpetni	szpetne	szpetne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szpetniejszy	szpetniejszy	szpetniejszy	szpetniejsze	szpetniejsza
D.	szpetniejszego	szpetniejszego	szpetniejszego	szpetniejszego	szpetniejszej
C.	szpetniejszemu	szpetniejszemu	szpetniejszemu	szpetniejszemu	szpetniejszej
B.	szpetniejszego	szpetniejszego	szpetniejszy	szpetniejsze	szpetniejszą
N.	szpetniejszym	szpetniejszym	szpetniejszym	szpetniejszym	szpetniejszą
Ms.	szpetniejszym	szpetniejszym	szpetniejszym	szpetniejszym	szpetniejszej
W.	szpetniejszy	szpetniejszy	szpetniejszy	szpetniejsze	szpetniejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szpetniejsi	szpetniejsi	szpetniejsze	szpetniejsze
D.	szpetniejszych	szpetniejszych	szpetniejszych	szpetniejszych
C.	szpetniejszym	szpetniejszym	szpetniejszym	szpetniejszym
B.	szpetniejszych	szpetniejszych	szpetniejszych	szpetniejsze
N.	szpetniejszymi	szpetniejszymi	szpetniejszymi	szpetniejszymi
Ms.	szpetniejszych	szpetniejszych	szpetniejszych	szpetniejszych
W.	szpetniejsi	szpetniejsi	szpetniejsze	szpetniejsze

Pochodzenie

Bez pewnej etymologii. Mało prawdopodobne, by wyraz pochodził od dawnego szpat / szpata / szpot 'wada końska: wygięcie nogi' < niem. Spat 'ts.' (Bor).

1. nieładny wizualnie

Definicja

taki, którego wygląd wywiera bardzo negatywne wrażenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

brzydki

Połączenia

szpetny facet; blok, budynek, obiekt, widok; szpetna baba, kobieta; twarz; budowla, konstrukcja, wizytówka; szpetne napisy, reklamy
być szpetnym
bardzo, wielce szpetny

Cytaty

	Uroda po mamie. Tata jest szpetny. źródło: NKJP: Bożena Chodyniecka: Powrót Franka, Super Express, 1998
	[...] kończę tam budować szpetny dom, który okoliczni ludzie nazywają willą. źródło: NKJP: Wiktor Zin: Sztuka patrzenia, Gazeta Krakowska, 2007-01-13
	A kiedy stara kobieta przykucnęła nad kociołkiem, aby dopilnować gotującej się strawy, zrozumiała, że jest stara i szpetna, ponieważ jego oczy wpatrzone były w młodą kobietę. źródło: NKJP: Sara Maitland: Szczera północ, Gazeta Wyborcza, 1996-10-04
	Właściciel posesji chce usunąć stamtąd szpetne i obskurne budki. źródło: NKJP: Beata Janczarska: Zarząd zdecydował, Gazeta Miejska, 1999
	Szelest suchych liści - to miejscowe dziki, których angielska nazwa oznacza wieprzka z brodawkami, ale i tak nie oddaje monstrualnej brzydoty najszpetniejszego zwierzęcia świata. źródło: NKJP: Podróże, Gazeta Wyborcza, 1994-08-12

2. nieprzyjemny

Definicja

taki, który budzi bardzo nieprzyjemne uczucia i nie jest w czyjejś ocenie dobry

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

brzydki

Cytaty

	„Szeryf” ma gorączkę i szpetny kaszel, ale nad jego nadwątlonym zdrowiem czuwa lekarz [...]. źródło: NKJP: Jacek Portala: Dwa sprawdziany, Głos Wielkopolski, 2004-01-17
	[...] rozmowa dwóch bab o istocie państwa i zasadach legislacji państwowej jest szpetna i w złym guście. źródło: NKJP: Brzydota bytu politycznego, Dziennik Polski, 2003-10-03
	Kulinaria są bowiem tą dziedziną, gdzie ostatnio panoszy się wyjątkowo szpetna gwara warszawska, która potrafi odebrać apetyt na wielką klasykę polskiej kuchni [...]. źródło: NKJP: Pysznie o smacznym, Dziennik Polski, 2002-09-20
	Oczywiście należy mu wytykać błędy, wypominać szpetne zapożyczenia [...]. źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Pobożne życzenia, Gazeta Wyborcza, 1993-05-07
	W cyklu tym starałem się również zapisać jak najwięcej „peereliów”, to jest konkretnych realiów tej najszpetniejszej epoki, jakich stanowczo za mało przekazała dotychczas literatura, nawet tak zwana rozrachunkowa. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

3. naganny

Definicja

taki, który zdecydowanie łamie przyjęte powszechnie zasady, przez co zasługuje na naganę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

brzydki

Połączenia

szpetny czyn; szpetne przekleństwa, słowa

Cytaty

	Ruch panujący na tej drodze bywa przeszkodą trudną do pokonania dla pieszych - a szpetny zwyczaj wielu kierowców lekceważących ograniczenia prędkości, dodatkowo pogarsza sprawę. źródło: NKJP: Kohabitacja nie jest łatwa, Dziennik Polski, 2000-10-14
	[...] gra Greków jest tak szpetna, że budzi obrzydzenie, i tak skuteczna, że budzi furię. źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Grecja musi być zburzona, Polityka, 2004-07-10
	Świadkowie twierdzą, że okropny trzask pękającego takielunku był prawie zagłuszony przez wrzaski załóg obu jachtów, które miotały na siebie szpetne przekleństwa. źródło: NKJP: Jarosław Kaczorowski: Żeglarstwo, Gazeta Wyborcza, 1993-09-28
	[...] dzień w dzień wychodził na przedpole, a gdy nikt nie chciał stanąć z nim do pojedynku, miotał na Izraelitów najszpetniejsze obelgi. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963

Data ostatniej modyfikacji: 05.12.2016