Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | winowajca |
winowajcy |
ndepr |
| winowajce |
depr | ||
| D. | winowajcy |
winowajców |
|
| C. | winowajcy |
winowajcom |
|
| B. | winowajcę |
winowajców |
|
| N. | winowajcą |
winowajcami |
|
| Ms. | winowajcy |
winowajcach |
|
| W. | winowajco |
winowajcy |
ndepr |
| winowajce |
depr |
Pochodzenie
Od przymiotnika winowaty 'dłużny, obowiązany, winien, winny' z przyrostkiem -ca; pierwotnie winowaćca, z rozwojem grupy spółgłoskowej -ćc- > -jc-
1. o człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- bezpośredni; domniemany, faktyczny, potencjalny, prawdziwy, rzeczywisty; skruszony; jedyny winowajca
- poszukiwania winowajcy; nazwiska winowajców
- kara dla winowajcy
- szukać winowajcy
- przebaczyć, wybaczyć winowajcom
- dopaść; ustalić, wskazać, zidentyfikować winowajcę; karać, ukarać; znaleźć, złapać winowajców
- być winowajcą
- nałożyć karę na winowajcę
Cytaty
|
[...] winowajca został skazany na 10 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata [...]. źródło: NKJP: ALG: Ludzka rzecz - pogadać..., Dziennik Polski, 2005-04-29 |
|
|
Kierowca fiata uno najechał na rowerzystkę i uciekł z miejsca wypadku. Policja przez dwa dni go poszukiwała. Winowajcą okazał się 21-letni mieszkaniec gminy Ostrów. źródło: NKJP: X: Sprawca wypadku schwytany, Głos Wielkopolski, 2006-11-18 |
|
|
Trzeba więc, by winowajcy przyznali się ze skruchą do winy, która stała się przyczyną cierpienia bliźnich oraz godziła w dobro wspólne całego narodu. źródło: NKJP: 256. Konferencja Plenarna Episkopatu Polski w Przemyślu, Gazeta Wyborcza, 1992-06-22 |
|
|
Czując, że zbliża się moja ostatnia godzina, zapragnęłam pogodzić się ze światem, wybaczyć winowajcom i wydać końcowe rozporządzenia, dotyczące mej cielesnej powłoki. źródło: NKJP: Dagmara Półtorak: Tak trudno być mną!, 2010 |
2. o chorobie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Cytaty
|
Cholesterol, główny winowajca zatykania naczyń krwionośnych przez złogi miażdżycy, był w połowie lat 80. już dobrze rozpoznanym wrogiem [...]. źródło: NKJP: Paweł Walewski: Kuracje przyszłości, Polityka, 2007-04-21 |
|
|
W tej bitwie każdy z wojujących odnajduje winowajcę swej niedoli. źródło: NKJP: BBWR, Gazeta Wyborcza, 1993-06-12 |
|
|
Beżowy nalot na języku - najczęstszą przyczyną powstawania takiego zabarwienia jest po prostu jedzenie; winowajcami są maleńkie drobinki pożywienia, które przywierają do języka. źródło: NKJP: Paulina Karolak: Zdrowie, Cosmopolitan, 2001 |