UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

aspirować

Chronologizacja

1644, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

łac. aspirō 'tchnąć, oddychać, wionąć'

1. do awansu

Definicja

książk.

ubiegać się o stanowisko, posadę, funkcję, godność lub inną rzecz o dużym znaczeniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	pretendować
	hiperonimy:	kandydować, starać się, ubiegać się

Połączenia

drużyna, zespół aspiruje do czegoś
aspirować do jakiegoś grona, do jakiejś rangi; do awansu
aspirować na jakieś stanowisko

Cytaty

	Nie ukrywam [...], że będę aspirował do stanowiska przewodniczącego tej komisji. źródło: NKJP: Włodzimierz Jurasz: Nie zrywam z teatrem, Gazeta Krakowska, 2005-10-04
	Piłkarze Piasta, aspirujący do awansu, mimo zwycięstwa nad ostatnią drużyną w tabeli, nie zachwycili na boisku. źródło: NKJP: Paweł A. Jurek: Głową w skalny mur, Dziennik Zachodni, 2003-03-24
	Pojawienie się konkurentów w dziedzinie przewozów pasażerskich może [...] sprawić, że do dotacji, po którą dziś wyciąga rękę tylko PKP, może aspirować większe grono przewoźników. źródło: NKJP: Andrzej Zagrodzki: Pies kolejarza, Polityka, 2002-10-26
	Tuż po opublikowaniu artykułu [...] zaprzeczał, jakoby aspirował na stanowisko prezydenta. źródło: NKJP: Adi Ignatius: Car Moskwy, Gazeta Wyborcza, 1995-02-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	aspiruję	aspirujemy
2 os.	aspirujesz	aspirujecie
3 os.	aspiruje	aspirują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	aspirowałem +(e)m aspirował	aspirowałam +(e)m aspirowała	aspirowałom +(e)m aspirowało	aspirowaliśmy +(e)śmy aspirowali	aspirowałyśmy +(e)śmy aspirowały
2 os.	aspirowałeś +(e)ś aspirował	aspirowałaś +(e)ś aspirowała	aspirowałoś +(e)ś aspirowało	aspirowaliście +(e)ście aspirowali	aspirowałyście +(e)ście aspirowały
3 os.	aspirował	aspirowała	aspirowało	aspirowali	aspirowały

bezosobnik: aspirowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę aspirował będę aspirować	będę aspirowała będę aspirować	będę aspirowało będę aspirować	będziemy aspirowali będziemy aspirować	będziemy aspirowały będziemy aspirować
2 os.	będziesz aspirował będziesz aspirować	będziesz aspirowała będziesz aspirować	będziesz aspirowało będziesz aspirować	będziecie aspirowali będziecie aspirować	będziecie aspirowały będziecie aspirować
3 os.	będzie aspirował będzie aspirować	będzie aspirowała będzie aspirować	będzie aspirowało będzie aspirować	będą aspirowali będą aspirować	będą aspirowały będą aspirować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		aspirujmy
2 os.	aspiruj	aspirujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	aspirowałbym bym aspirował	aspirowałabym bym aspirowała	aspirowałobym bym aspirowało	aspirowalibyśmy byśmy aspirowali	aspirowałybyśmy byśmy aspirowały
2 os.	aspirowałbyś byś aspirował	aspirowałabyś byś aspirowała	aspirowałobyś byś aspirowało	aspirowalibyście byście aspirowali	aspirowałybyście byście aspirowały
3 os.	aspirowałby by aspirował	aspirowałaby by aspirowała	aspirowałoby by aspirowało	aspirowaliby by aspirowali	aspirowałyby by aspirowały

bezosobnik: aspirowano by

bezokolicznik: aspirować

imiesłów przysłówkowy współczesny: aspirując

gerundium: aspirowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	aspirowanie	aspirowania
D.	aspirowania	aspirowań
C.	aspirowaniu	aspirowaniom
B.	aspirowanie	aspirowania
N.	aspirowaniem	aspirowaniami
Ms.	aspirowaniu	aspirowaniach
W.	aspirowanie	aspirowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: aspirujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	aspirujący	aspirujący	aspirujący	aspirujące	aspirująca
D.	aspirującego	aspirującego	aspirującego	aspirującego	aspirującej
C.	aspirującemu	aspirującemu	aspirującemu	aspirującemu	aspirującej
B.	aspirującego	aspirującego	aspirujący	aspirujące	aspirującą
N.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującą
Ms.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	aspirujący	aspirujący	aspirujące	aspirujące
D.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujących
C.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym
B.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujące
N.	aspirującymi	aspirującymi	aspirującymi	aspirującymi
Ms.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujących

Składnia

	+	aspirować	+	do CZEGO
	+	aspirować	+	na CO

2. do miana arcydzieła

Definicja

książk.

poprzez swoją wartość zaczynać być postrzeganym jako rzecz należąca do bardzo pozytywnie ocenianej klasy obiektów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pretendować

Cytaty

	[...] jednak X nie jest dziełem publicystycznym, tylko encyklopedią, a więc dziełem aspirującym do miana opracowania naukowego. źródło: NKJP: Internet
	Postkomunistyczny szowinizm często jest wsparty przez polityczną instrumentalizację religii. Religii, która aspiruje do roli ideologii politycznej, często nowej ideologii dominującej w państwie. źródło: NKJP: Teren zaminowany, Gazeta Wyborcza, 1995-11-21
	Medal św. Józefa aspiruje do miana prestiżowego wyróżnienia w branży i trzeba zyskać duże uznanie kapituły, by na niego zasłużyć. źródło: NKJP: (JOK): Budowanie z medalem, Gazeta Krakowska, 2004-03-23
	Grafika aspiruje do miana realistycznej; każdy element otoczenia czy postacie mają realistyczne proporcje. źródło: Internet: pclab.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	aspiruję	aspirujemy
2 os.	aspirujesz	aspirujecie
3 os.	aspiruje	aspirują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	aspirowałem +(e)m aspirował	aspirowałam +(e)m aspirowała	aspirowałom +(e)m aspirowało	aspirowaliśmy +(e)śmy aspirowali	aspirowałyśmy +(e)śmy aspirowały
2 os.	aspirowałeś +(e)ś aspirował	aspirowałaś +(e)ś aspirowała	aspirowałoś +(e)ś aspirowało	aspirowaliście +(e)ście aspirowali	aspirowałyście +(e)ście aspirowały
3 os.	aspirował	aspirowała	aspirowało	aspirowali	aspirowały

bezosobnik: aspirowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę aspirował będę aspirować	będę aspirowała będę aspirować	będę aspirowało będę aspirować	będziemy aspirowali będziemy aspirować	będziemy aspirowały będziemy aspirować
2 os.	będziesz aspirował będziesz aspirować	będziesz aspirowała będziesz aspirować	będziesz aspirowało będziesz aspirować	będziecie aspirowali będziecie aspirować	będziecie aspirowały będziecie aspirować
3 os.	będzie aspirował będzie aspirować	będzie aspirowała będzie aspirować	będzie aspirowało będzie aspirować	będą aspirowali będą aspirować	będą aspirowały będą aspirować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		aspirujmy
2 os.	aspiruj	aspirujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	aspirowałbym bym aspirował	aspirowałabym bym aspirowała	aspirowałobym bym aspirowało	aspirowalibyśmy byśmy aspirowali	aspirowałybyśmy byśmy aspirowały
2 os.	aspirowałbyś byś aspirował	aspirowałabyś byś aspirowała	aspirowałobyś byś aspirowało	aspirowalibyście byście aspirowali	aspirowałybyście byście aspirowały
3 os.	aspirowałby by aspirował	aspirowałaby by aspirowała	aspirowałoby by aspirowało	aspirowaliby by aspirowali	aspirowałyby by aspirowały

bezosobnik: aspirowano by

bezokolicznik: aspirować

imiesłów przysłówkowy współczesny: aspirując

gerundium: aspirowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	aspirowanie	aspirowania
D.	aspirowania	aspirowań
C.	aspirowaniu	aspirowaniom
B.	aspirowanie	aspirowania
N.	aspirowaniem	aspirowaniami
Ms.	aspirowaniu	aspirowaniach
W.	aspirowanie	aspirowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: aspirujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	aspirujący	aspirujący	aspirujący	aspirujące	aspirująca
D.	aspirującego	aspirującego	aspirującego	aspirującego	aspirującej
C.	aspirującemu	aspirującemu	aspirującemu	aspirującemu	aspirującej
B.	aspirującego	aspirującego	aspirujący	aspirujące	aspirującą
N.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującą
Ms.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	aspirujący	aspirujący	aspirujące	aspirujące
D.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujących
C.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym
B.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujące
N.	aspirującymi	aspirującymi	aspirującymi	aspirującymi
Ms.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujących

Składnia

aspirować

do CZEGO

3. głoski

Definicja

jęz.

wymawiać niektóre głoski z nadmiarowym oddechem, który daje efekt dodatkowego, słabo wymawianego dźwięku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wymawiać

Cytaty

Dzisiejsza lekcja będzie dość podobna do poprzedniej [...], będziemy aspirować spółgłoski.

źródło: Internet: wattpad.com

Uwzględniliśmy tu [...] spółgłoskę aspirowaną c, która powstała pod wpływem następującej samogłoski wymawianej z przydechem mocnym.

źródło: NKJP: Anna Marchewka: Consonantes mobiles u Homera i Herodota, 2000-11-01

W rzeczywistości głoski zwarte bezdźwięczne są aspirowane jedynie w pozycji nagłosowej i wygłosowej.

źródło: Kwartalnik neofilologiczny, 1962 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	aspiruję	aspirujemy
2 os.	aspirujesz	aspirujecie
3 os.	aspiruje	aspirują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	aspirowałem +(e)m aspirował	aspirowałam +(e)m aspirowała	aspirowałom +(e)m aspirowało	aspirowaliśmy +(e)śmy aspirowali	aspirowałyśmy +(e)śmy aspirowały
2 os.	aspirowałeś +(e)ś aspirował	aspirowałaś +(e)ś aspirowała	aspirowałoś +(e)ś aspirowało	aspirowaliście +(e)ście aspirowali	aspirowałyście +(e)ście aspirowały
3 os.	aspirował	aspirowała	aspirowało	aspirowali	aspirowały

bezosobnik: aspirowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę aspirował będę aspirować	będę aspirowała będę aspirować	będę aspirowało będę aspirować	będziemy aspirowali będziemy aspirować	będziemy aspirowały będziemy aspirować
2 os.	będziesz aspirował będziesz aspirować	będziesz aspirowała będziesz aspirować	będziesz aspirowało będziesz aspirować	będziecie aspirowali będziecie aspirować	będziecie aspirowały będziecie aspirować
3 os.	będzie aspirował będzie aspirować	będzie aspirowała będzie aspirować	będzie aspirowało będzie aspirować	będą aspirowali będą aspirować	będą aspirowały będą aspirować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		aspirujmy
2 os.	aspiruj	aspirujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	aspirowałbym bym aspirował	aspirowałabym bym aspirowała	aspirowałobym bym aspirowało	aspirowalibyśmy byśmy aspirowali	aspirowałybyśmy byśmy aspirowały
2 os.	aspirowałbyś byś aspirował	aspirowałabyś byś aspirowała	aspirowałobyś byś aspirowało	aspirowalibyście byście aspirowali	aspirowałybyście byście aspirowały
3 os.	aspirowałby by aspirował	aspirowałaby by aspirowała	aspirowałoby by aspirowało	aspirowaliby by aspirowali	aspirowałyby by aspirowały

bezosobnik: aspirowano by

bezokolicznik: aspirować

imiesłów przysłówkowy współczesny: aspirując

gerundium: aspirowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	aspirowanie	aspirowania
D.	aspirowania	aspirowań
C.	aspirowaniu	aspirowaniom
B.	aspirowanie	aspirowania
N.	aspirowaniem	aspirowaniami
Ms.	aspirowaniu	aspirowaniach
W.	aspirowanie	aspirowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: aspirujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	aspirujący	aspirujący	aspirujący	aspirujące	aspirująca
D.	aspirującego	aspirującego	aspirującego	aspirującego	aspirującej
C.	aspirującemu	aspirującemu	aspirującemu	aspirującemu	aspirującej
B.	aspirującego	aspirującego	aspirujący	aspirujące	aspirującą
N.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującą
Ms.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	aspirujący	aspirujący	aspirujące	aspirujące
D.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujących
C.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym
B.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujące
N.	aspirującymi	aspirującymi	aspirującymi	aspirującymi
Ms.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujących

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

aspirować

4. zanieczyszczenia

Definicja

med.

wciągać do organizmu, oddychając

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Cytaty

Dzieci charakteryzuje większa wentylacja minutowa, czyli większa liczba oddechów na minutę w porównaniu do dorosłych. Tym samym w ciągu minuty aspirują więcej substancji toksycznych do dróg oddechowych

źródło: Internet: zdrowie.radiozet.pl

Jeśli włożymy maseczkę za 5 zł kupioną w aptece, to nijak nas nie uchroni, bo pani wydycha powietrze i ta maseczka staje się wilgotna. W maseczce zatrzymuje się wtedy całe mnóstwo pyłów, które pani pod ciśnieniem znowu aspiruje do swojego organizmu.

źródło: Internet: radiokrakow.pl/sport/biegowa-grupa-wsparcia-smog-czyli-powracajacy-temat

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	aspiruję	aspirujemy
2 os.	aspirujesz	aspirujecie
3 os.	aspiruje	aspirują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	aspirowałem +(e)m aspirował	aspirowałam +(e)m aspirowała	aspirowałom +(e)m aspirowało	aspirowaliśmy +(e)śmy aspirowali	aspirowałyśmy +(e)śmy aspirowały
2 os.	aspirowałeś +(e)ś aspirował	aspirowałaś +(e)ś aspirowała	aspirowałoś +(e)ś aspirowało	aspirowaliście +(e)ście aspirowali	aspirowałyście +(e)ście aspirowały
3 os.	aspirował	aspirowała	aspirowało	aspirowali	aspirowały

bezosobnik: aspirowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę aspirował będę aspirować	będę aspirowała będę aspirować	będę aspirowało będę aspirować	będziemy aspirowali będziemy aspirować	będziemy aspirowały będziemy aspirować
2 os.	będziesz aspirował będziesz aspirować	będziesz aspirowała będziesz aspirować	będziesz aspirowało będziesz aspirować	będziecie aspirowali będziecie aspirować	będziecie aspirowały będziecie aspirować
3 os.	będzie aspirował będzie aspirować	będzie aspirowała będzie aspirować	będzie aspirowało będzie aspirować	będą aspirowali będą aspirować	będą aspirowały będą aspirować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		aspirujmy
2 os.	aspiruj	aspirujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	aspirowałbym bym aspirował	aspirowałabym bym aspirowała	aspirowałobym bym aspirowało	aspirowalibyśmy byśmy aspirowali	aspirowałybyśmy byśmy aspirowały
2 os.	aspirowałbyś byś aspirował	aspirowałabyś byś aspirowała	aspirowałobyś byś aspirowało	aspirowalibyście byście aspirowali	aspirowałybyście byście aspirowały
3 os.	aspirowałby by aspirował	aspirowałaby by aspirowała	aspirowałoby by aspirowało	aspirowaliby by aspirowali	aspirowałyby by aspirowały

bezosobnik: aspirowano by

bezokolicznik: aspirować

imiesłów przysłówkowy współczesny: aspirując

gerundium: aspirowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	aspirowanie	aspirowania
D.	aspirowania	aspirowań
C.	aspirowaniu	aspirowaniom
B.	aspirowanie	aspirowania
N.	aspirowaniem	aspirowaniami
Ms.	aspirowaniu	aspirowaniach
W.	aspirowanie	aspirowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: aspirujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	aspirujący	aspirujący	aspirujący	aspirujące	aspirująca
D.	aspirującego	aspirującego	aspirującego	aspirującego	aspirującej
C.	aspirującemu	aspirującemu	aspirującemu	aspirującemu	aspirującej
B.	aspirującego	aspirującego	aspirujący	aspirujące	aspirującą
N.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującą
Ms.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	aspirujący	aspirujący	aspirujące	aspirujące
D.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujących
C.	aspirującym	aspirującym	aspirującym	aspirującym
B.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujące
N.	aspirującymi	aspirującymi	aspirującymi	aspirującymi
Ms.	aspirujących	aspirujących	aspirujących	aspirujących

Składnia

aspirować

CO + (DOKĄD)

Data ostatniej modyfikacji: 16.04.2020