UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

giętkość

Chronologizacja

1808, SL

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. giętkość
giętkości
D. giętkości
giętkości
C. giętkości
giętkościom
B. giętkość
giętkości
N. giętkością
giętkościami
Ms. giętkości
giętkościach
W. giętkości
giętkości

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. gięty, giąć

1. materiału

Definicja

cecha czegoś, co jest dość miękkie i łatwo poddaje się wyginaniu, nie łamiąc się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wiotkość
antonimy:  sztywność

Połączenia

  • odpowiednia, większa giętkość
  • giętkość drewna, krzeseł, materiału, narty, (wierzbowych) witek
  • miękkość i giętkość; twardość i giętkość
  • nabrać/nabierać giętkości
  • nadać czemuś; zwiększyć/zwiększać giętkość
  • odznaczać się giętkością

Cytaty

Cieńsze pędy moczy się i myje wodą z piaskiem, zanim zostaną wysuszone na słońcu. Grubsze i niektóre mniejsze przed suszeniem gotuje się w oleju palmowym. W ten sposób usuwa się grzyby i owady, jednocześnie powodując uzyskanie większej giętkości materiału.

źródło: NKJP: (karo): Rattanami wiosna się zaczyna, Dziennik Zachodni, 2005-04-21

Egzemplarze najstarszych zwojów, pochodzących z III tysiąclecia p.n.e., zachowały do dziś miękkość i giętkość umożliwiając ich zwijanie i rozwijanie.

źródło: NKJP: Internet

[...] w eksperymencie zastosowano kawałek gumy, którą rozciągnięto w poprzek bardzo cienkiego wafla krzemowego. Po jej usunięciu, materiał krzemowy nabrał giętkości i przybrał formę harmonijkową, dzięki której mógł być rozciągany (niczym akordeon).

źródło: NKJP: Internet

Kolejną rzeczą, na jaką powinniśmy zwrócić uwagę, jest jakość i giętkość drewna , z którego wykonana jest szczytówka (górna część kija). Giętkość kija wpływa na jakość i łatwość gry.

źródło: NKJP: Łukasz Szywała: Kije bilardowe, Dziennik Polski, 2006-04-29

2.a gimnastyczki

Definicja

cecha kogoś, kto porusza się w sposób lekki, zwinny czy płynny, z łatwością wyginając się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Cytaty

Jak twierdzi sama Kim, po tacie odziedziczyła uda piłkarza, a po mamie giętkość gimnastyczki.

źródło: NKJP: Internet

Ogromne wrażenie robi giętkość tancerki, która nawet z żeber potrafiła uczynić środek wyrazu.

źródło: Anna Wróblowska: Konferencja Tańca Współczesnego i Festiwal Sztuki Tanecznej. Odsłona trzecia, Nowa Siła Krytyczna, 2008-07-03 (e-teatr.pl)

[...] Bale miał rozpisany specjalny program, który rozwijał jego giętkość i wzmacniał mięśnie wokół kręgosłupa.

źródło: El Jarek (as.com): AS: Olmo zmienił Bale'owi zabiegi na plecy, 2015-10-22 (realmadryt.pl)

2.b ciała

Definicja

cecha czegoś świadcząca o tym, że ktoś porusza się lub porusza jakąś częścią ciała w sposób lekki, zwinny czy płynny, z łatwością wyginając się bądź wyginając tę część ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Połączenia

  • duża, niezwykła, ogromna giętkość
  • giętkość ciała, kości, kręgosłupa, mięśni, palców, stawów; ruchów
  • giętkość i elastyczność, giętkość i sprężystość; elastyczność i giętkość, lekkość i giętkość
  • poprawić, wyrabiać, zwiększyć/zwiększać; zachować giętkość

Cytaty

Miał wtedy zatańczyć hip-hop, taniec ulicy, który wymaga sprawności, giętkości, płynności ruchów i wyczucia muzycznego.

źródło: NKJP: Magdalena Kozioł: Taniec ulicy, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-05-04

Myślał wówczas poważnie o pianistyce. Aby osiągnąć siłę i giętkość palców, owijał je gumkami do weków i tak godzinami ćwiczył.

źródło: NKJP: Katechizm Maksymiuka, Dziennik Polski, 2006-04-07

Kiedy ciało nabiera większej giętkości, próbuje za nim nadążać umysł, poprawia się jego zdolność koncentracji. Chińskie ćwiczenia, które wywodzą się ze starej chińskiej medycyny, polegają na łagodnych ruchach rozciągających i uspokajających.

źródło: NKJP: D: Stowarzyszenie Tai Chi, Gazeta Poznańska, 2003-09-04

3. umysłu

Definicja

cecha czegoś świadcząca o tym, że ktoś umie myśleć lub wyrażać swoje myśli sprawnie i z dużą łatwością

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  sprawność

Połączenia

  • odpowiednia; niezwykła, większa giętkość; giętkość językowa
  • giętkość myślenia, umysłu, wyobraźni; frazy, języka, słowa, stylu
  • giętkość i oryginalność; płynność i giętkość
  • brak giętkości

Cytaty

Ciekawość świata, zadowolenie z pracy, ciągłe zdobywanie nowych umiejętności oraz płynność językowa to kilka spośród cech, jakie gwarantują zachowanie giętkości umysłu do późnej starości.

źródło: NKJP: Joanna Komorowska: Tajemnice pamięci, Gazeta Wyborcza, 1996-04-05

Wielu rodaków po prostu nie potrafi już wypowiadać się inaczej i nie rozumie, że giętkość języka, o którą upominał się Juliusz Słowacki, nie oznacza sprowadzenia go do poziomu bruku. Ten system komunikowania się przy użyciu niedużej liczby wulgarnych słów-kluczy prowadzi do zubożenia nie tylko języka, ale również życia wewnętrznego [...].

źródło: NKJP: Jerzy Bukowski: Wulgaryzmy nasze powszednie, Gazeta Krakowska, 2002-07-05

Z zadziwiającą giętkością umiał się przerzucać z jednego stylu w inny, zdecydowanie kontrastowy, z jednej koncepcji widowiska w całkiem odmienną.

źródło: NKJP: Małgorzata Leyko: Reżyser masowej wyobraźni: Max Reinhardt i jego teatr dla pięciu tysięcy, 2002

4.a polityka

Definicja

pejorat. 
cecha kogoś, kto potrafi przystosować się do zmieniającej się sytuacji, z łatwością dopasowując się do nowych warunków, a nawet rezygnując z dotychczasowych zasad

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • polityczna giętkość kogoś
  • giętkość w dostosowaniu się/dostosowywaniu się

Cytaty

Teraz opowiedziałbym się raczej za twardością Giedroycia niż za giętkością Kota. Nawyki lewicowe pozwalały Kotowi włączać się w paryskie intelektualne środowisko, ale też płacił cenę, ulegając masowym pędom.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

Jeszcze inni twierdzili, że giętkość socjalistów bierze się z braku doświadczenia i z oportunizmu nowych elit władzy.

źródło: NKJP: Eugeniusz Górski: Ukarani „zbawcy”?, Gazeta Wyborcza, 1997-02-22

Obywatele mają więc prawo czuć się całkowicie zdezorientowani. Ideologiczna giętkość polityków, zaskakujące metamorfozy poglądowe, nieustanne transfery z partii do partii przypominają raczej paryską rewię mody niż politykę rozumianą jako „rozumną troskę o dobro wspólne”.

źródło: Łukasz Kaźmierczak: Idea sięgnęła bruku, Przewodnik Katolicki, nr 48, 2011 (przewodnik-katolicki.pl)

[...] posiada niezwykłą giętkość w elastycznym dostosowywaniu swoich poglądów do nowej sytuacji, nie bacząc na ich jaskrawą sprzeczność ze swymi innymi poglądami z przeszłości.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + giętkość +
(KOGO) + (w CZYM)

4.b charakteru

Definicja

pejorat. 
cecha czegoś świadcząca o tym, że ktoś potrafi przystosować się do zmieniającej się sytuacji, z łatwością dopasowując się do nowych warunków, a nawet rezygnując z dotychczasowych zasad

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  elastyczność

Połączenia

  • duża, ogromna giętkość
  • giętkość charakteru, kręgosłupa moralnego, poglądów, polityki
  • brak giętkości

Cytaty

Zarzuca się nieraz Kościołowi kompromisowość i giętkość jego polityki, usiłując skrzywienia tych czy innych posunięć zapisać na konto całej instytucji. Wiele zarzutów jest niewątpliwie słusznych, bo jak każda ludzka działalność posiada i Kościół swoje usterki.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Legendy nowoczesności: eseje okupacyjne, 1996

[...] wielokrotnie pokazywał niebywałą giętkość poglądów, ogromną skłonność do popierania akurat tego, co jest najpopularniejsze w danym czasie, tego, co może najskuteczniej zapewnić awans na szczyty.

źródło: NKJP: Internet

Wykazywał się niezwykłą giętkością charakteru, która podbudowana niesłychaną hipokryzją pozwalała mu zdobyć i utrzymywać wysoki jak na tamte czasy standard życiowy.

źródło: Włodzimierz Dajcz: Dzień przesilenia. Zbiór opowiadań, 2013 (books.google.pl)

Polityka, podobnie jak biznes, skłania do giętkości moralnego kręgosłupa, do niedotrzymywania obietnic, łamania umów. Polityk z tradycyjnym poczuciem honoru musiałby się podać do dymisji po pierwszej porażce, po pierwszym przyłapaniu na kłamstwie [...].

źródło: NKJP: Mariusz Janicki: Bez satysfakcji, Polityka, nr 2381, 2002-12-21

Data ostatniej modyfikacji: 31.12.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj