UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

urżnąć się

Chronologizacja

1670, Kart XVII-XVIII
W postaci urznąć się

Pochodzenie

Zob. rżnąć

1. nożem

Definicja

pot. 
zranić się - odnieść ranę przez kontakt z ostrym przedmiotem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uciąć się, zranić się
hiperonimy:  skaleczyć się

Cytaty

Pracując, chyba jako dwunastoletni chłopiec, przy przygotowaniu sieczki dla krowy urżnął się w palec, bez którego nie można być księdzem.

źródło: Internet: hlond.blogspot.com

Co chwilę podnosi do ust palec, by wyssać kropelki krwi (właśnie urżnęła się nożem [...]).

źródło: Internet: pisanienocnegomotyla.blogspot.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urżnę się
urżniemy się
2 os. urżniesz się
urżniecie się
3 os. urżnie się
urżną się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urżnąłem się
+(e)m się urżnął
urżnęłam się
+(e)m się urżnęła
urżnęłom się
+(e)m się urżnęło
urżnęliśmy się
+(e)śmy się urżnęli
urżnęłyśmy się
+(e)śmy się urżnęły
2 os. urżnąłeś się
+(e)ś się urżnął
urżnęłaś się
+(e)ś się urżnęła
urżnęłoś się
+(e)ś się urżnęło
urżnęliście się
+(e)ście się urżnęli
urżnęłyście się
+(e)ście się urżnęły
3 os. urżnął się
urżnęła się
urżnęło się
urżnęli się
urżnęły się

bezosobnik: urżnięto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urżnijmy się
2 os. urżnij się
urżnijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urżnąłbym się
bym się urżnął
urżnęłabym się
bym się urżnęła
urżnęłobym się
bym się urżnęło
urżnęlibyśmy się
byśmy się urżnęli
urżnęłybyśmy się
byśmy się urżnęły
2 os. urżnąłbyś się
byś się urżnął
urżnęłabyś się
byś się urżnęła
urżnęłobyś się
byś się urżnęło
urżnęlibyście się
byście się urżnęli
urżnęłybyście się
byście się urżnęły
3 os. urżnąłby się
by się urżnął
urżnęłaby się
by się urżnęła
urżnęłoby się
by się urżnęło
urżnęliby się
by się urżnęli
urżnęłyby się
by się urżnęły

bezosobnik: urżnięto by się

bezokolicznik: urżnąć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

urżnąwszy się

gerundium: urżnięcie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. urżnięcie się
urżnięcia się
D. urżnięcia się
urżnięć się
C. urżnięciu się
urżnięciom się
B. urżnięcie się
urżnięcia się
N. urżnięciem się
urżnięciami się
Ms. urżnięciu się
urżnięciach się
W. urżnięcie się
urżnięcia się

Składnia

bez ograniczeń + urżnąć się +
(w CO) + (CZYM)

2. winem

Definicja

pot. 
doprowadzić się do stanu odurzenia alkoholem

Warianty

  • rzadziej przest. urznąć się

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nadźgać się, nawalić się, ochlać się, uchlać się, wlać się
hiperonimy:  upić się

Połączenia

  • urżnąć się w sztok, w trupa
  • urżnąć się jak świnia

Cytaty

[...] zżerał wszystko, co mu oferowano, na koniec urżnął się darmową whisky tak dokumentnie, że musieliśmy go z Larrym prowadzić pod ręce do kontroli paszportowej.

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Nawet urżnąć się za bardzo nie ma jak, bo drink kosztuje tyle, jakby w szklance podawano płynne złoto.

źródło: NKJP: Monika Kaczyńska: Do oglądania, Gazeta Poznańska, 2004-10-16

Jak zwykle drużyny królów poszczerbią się nawzajem, a potem królowie dogadają się, podpiszą traktat i obaj urżną się z tej okazji.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Nie no, ja się chyba urznę w trupa.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urżnę się
urżniemy się
2 os. urżniesz się
urżniecie się
3 os. urżnie się
urżną się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urżnąłem się
+(e)m się urżnął
urżnęłam się
+(e)m się urżnęła
urżnęłom się
+(e)m się urżnęło
urżnęliśmy się
+(e)śmy się urżnęli
urżnęłyśmy się
+(e)śmy się urżnęły
2 os. urżnąłeś się
+(e)ś się urżnął
urżnęłaś się
+(e)ś się urżnęła
urżnęłoś się
+(e)ś się urżnęło
urżnęliście się
+(e)ście się urżnęli
urżnęłyście się
+(e)ście się urżnęły
3 os. urżnął się
urżnęła się
urżnęło się
urżnęli się
urżnęły się

bezosobnik: urżnięto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. urżnijmy się
2 os. urżnij się
urżnijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. urżnąłbym się
bym się urżnął
urżnęłabym się
bym się urżnęła
urżnęłobym się
bym się urżnęło
urżnęlibyśmy się
byśmy się urżnęli
urżnęłybyśmy się
byśmy się urżnęły
2 os. urżnąłbyś się
byś się urżnął
urżnęłabyś się
byś się urżnęła
urżnęłobyś się
byś się urżnęło
urżnęlibyście się
byście się urżnęli
urżnęłybyście się
byście się urżnęły
3 os. urżnąłby się
by się urżnął
urżnęłaby się
by się urżnęła
urżnęłoby się
by się urżnęło
urżnęliby się
by się urżnęli
urżnęłyby się
by się urżnęły

bezosobnik: urżnięto by się

bezokolicznik: urżnąć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

urżnąwszy się

gerundium: urżnięcie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. urżnięcie się
urżnięcia się
D. urżnięcia się
urżnięć się
C. urżnięciu się
urżnięciom się
B. urżnięcie się
urżnięcia się
N. urżnięciem się
urżnięciami się
Ms. urżnięciu się
urżnięciach się
W. urżnięcie się
urżnięcia się

odpowiednik aspektowy: urzynać się

Składnia

bez ograniczeń + urżnąć się +
(CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 15.11.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj