UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oberwać

Chronologizacja

1422, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oberwę
oberwiemy
2 os. oberwiesz
oberwiecie
3 os. oberwie
oberwą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oberwałem
+(e)m oberwał
oberwałam
+(e)m oberwała
oberwałom
+(e)m oberwało
oberwaliśmy
+(e)śmy oberwali
oberwałyśmy
+(e)śmy oberwały
2 os. oberwałeś
+(e)ś oberwał
oberwałaś
+(e)ś oberwała
oberwałoś
+(e)ś oberwało
oberwaliście
+(e)ście oberwali
oberwałyście
+(e)ście oberwały
3 os. oberwał
oberwała
oberwało
oberwali
oberwały

bezosobnik: oberwano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oberwijmy
2 os. oberwij
oberwijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oberwałbym
bym oberwał
oberwałabym
bym oberwała
oberwałobym
bym oberwało
oberwalibyśmy
byśmy oberwali
oberwałybyśmy
byśmy oberwały
2 os. oberwałbyś
byś oberwał
oberwałabyś
byś oberwała
oberwałobyś
byś oberwało
oberwalibyście
byście oberwali
oberwałybyście
byście oberwały
3 os. oberwałby
by oberwał
oberwałaby
by oberwała
oberwałoby
by oberwało
oberwaliby
by oberwali
oberwałyby
by oberwały

bezosobnik: oberwano by

bezokolicznik: oberwać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oberwawszy

gerundium: oberwanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oberwanie
oberwania
D. oberwania
oberwań
C. oberwaniu
oberwaniom
B. oberwanie
oberwania
N. oberwaniem
oberwaniami
Ms. oberwaniu
oberwaniach
W. oberwanie
oberwania

imiesłów przymiotnikowy bierny: oberwany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oberwany
oberwany
oberwany
oberwane
oberwana
D. oberwanego
oberwanego
oberwanego
oberwanego
oberwanej
C. oberwanemu
oberwanemu
oberwanemu
oberwanemu
oberwanej
B. oberwanego
oberwanego
oberwany
oberwane
oberwaną
N. oberwanym
oberwanym
oberwanym
oberwanym
oberwaną
Ms. oberwanym
oberwanym
oberwanym
oberwanym
oberwanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oberwani
oberwani
oberwane
oberwane
D. oberwanych
oberwanych
oberwanych
oberwanych
C. oberwanym
oberwanym
oberwanym
oberwanym
B. oberwanych
oberwanych
oberwanych
oberwane
N. oberwanymi
oberwanymi
oberwanymi
oberwanymi
Ms. oberwanych
oberwanych
oberwanych
oberwanych

odpowiednik aspektowy: obrywać

Pochodzenie

Zob. rwać

1. owoce

Definicja

oddzielić kawałki roślin bądź ich owoce od reszty

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zerwać

Cytaty

Teraz nie ma kto nawet oberwać owoców i skosić trawy w ogrodzie.

źródło: NKJP: Anna Góra: Proteza ustawy, Trybuna Śląska, 2002-07-22

Pokłóciliśmy się z sąsiadem i teraz jest problem z zebraniem owoców. Czereśnie zjadły ptaki, ale lada moment będą wczesne jabłka, a sąsiad zakazał wchodzenia na jego grunt, żeby je oberwać ze zwieszających się tam gałęzi.

źródło: NKJP: (tes): Jabłka sąsiada, Gazeta Krakowska, 2003-07-15

Tłumaczy się tym, że drzewa rosnące przy trasie Karwice - Sączkowo nie są w żaden sposób oznakowane więc myślał, że do nikogo nie należą. Oberwał jabłka, aby się nie zmarnowały.

źródło: NKJP: (ZD): Jabłka zniknęły, Dziennik Bałtycki, 2011

Składnia

bez ograniczeń + oberwać +
CO

2. brzegi

Definicja

spowodować odpadnięcie lub osunięcie się czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Podczas ostatniej powodzi rzeka oberwała brzeg, po którym chodzą dzieci do szkoły oraz zupełnie zniszczyła kładkę prowadzącą do szkoły w Latoszynie.

źródło: NKJP: Anna Rak: Budzi się żywioł, Gazeta Krakowska, 2004-12-08

W klubowej sali zaczęły pękać mury, w szkole w Cięcinie sztanga oberwała podłogę.

źródło: NKJP: Tomasz Wolff: Świt świętuje, Dziennik Zachodni, 2001-07-04

Gwałtowna wichura oberwała [...] metalową konstrukcję, na której zawieszona była reklama.

źródło: NKJP: Maszkarony umorzone, Dziennik Polski, 2003-06-04

Składnia

bez ograniczeń + oberwać +
CO

3. po głowie

Definicja

pot. 
zostać pobitym lub uderzonym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • oberwać kopniaka
  • oberwać kamieniem, kijem, nożem, pałką, pięścią, piłką
  • oberwać od kolegi
  • oberwać po głowie, po łapach, po łbie, po mordzie, po pysku
  • oberwać w głowę, w łeb, w mordę, w twarz

Cytaty

Kobiety koncentrowały się na zagadnieniach praktycznych: [...] gdzie przenieść pieniądze. Kiedy raz odważyłem się wtrącić do rozmowy z sugestią, żeby po prostu złożyć je w banku, oberwałem od mamy ścierką w łeb za wymądrzanie się.

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Hokej to męska gra. Lepiej w konfliktowych sytuacjach używać pięści, jak oberwać kijem po własnych plecach albo twarzy [...].

źródło: NKJP: Jacek Portala: Teraz telewizja, Polska Głos Wielkopolski, 2005-03-04

Koło samochodu, kilkadziesiąt metrów od domu, leżeli na ziemi zięć i jego czterej znajomi, którzy przyjechali po narzędzia. [...] Gdy próbowaliśmy wyjaśnić policjantom, że zdarzenie jest nieporozumieniem, oberwaliśmy pałami bojowymi.

źródło: NKJP: R. Nadaj: Zażalenie na postanowienie prokuratury: Po incydencie w Szerominku, Tygodnik Ciechanowski, 2004-04-28

[...] nawet tam oberwałem jakiegoś kopniaka i wpadłem za ogrodzenie na duży plac.

źródło: NKJP: (AB): Stacja Oświęcim, Gazeta Krakowska, 2005-06-04

Składnia

bez ograniczeń + oberwać +
(CZYM) + (po CZYM | w CO) + (od KOGO)
bez ograniczeń + oberwać +
(CO)

4. od rywali

Definicja

pot. 
doznać czegoś dla siebie niekorzystnego lub krzywdzącego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dostać

Cytaty

- Z Dżemem wystąpiłeś z dużym powodzeniem na jarocińskim festiwalu, lecz też - na Jazz Jamboree 87. Czy nie miałeś oporów? Bo przecież rok wcześniej oberwałeś od recenzentów za swój występ na tym festiwalu...

źródło: NKJP:Wiesław Królikowski: Tadeusz Nalepa: Breakout absolutnie, 2008

Matka nie cierpiała kałuż na podłodze. [...] Już nieraz oberwał burę za oblepione śniegiem podeszwy.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Skarb w glinianym naczyniu, 2008

Za pomyłki swoich urzędników, którzy przygotowywali akt oskarżenia, jak zwykle oberwał minister spraw wewnętrznych [...].

źródło: NKJP: Dariusz Lewandowski: Pomyłka ministra, Dziennik Zachodni, 2002-01-30

Składnia

bez ograniczeń + oberwać +
(CO) + (od KOGO) + (za CO)

5. pensję

Definicja

pot. 
obniżyć komuś jakieś świadczenie o jakąś jego część

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca wynagrodzenie za pracę

Cytaty

To całe orzecznictwo ma na celu oberwanie kasy z renty [...].

źródło: Internet: niepelnosprawni.pl

Składnia

bez ograniczeń + oberwać +
CO + (z CZEGO)

Frazeologizmy

ktoś dostał po kieszeni
ktoś oberwał po kieszeni
ktoś oberwał guza
oberwanie chmury
Data ostatniej modyfikacji: 15.02.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj