UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przyćmić

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przyćmię	przyćmimy
2 os.	przyćmisz	przyćmicie
3 os.	przyćmi	przyćmią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyćmiłem +(e)m przyćmił	przyćmiłam +(e)m przyćmiła	przyćmiłom +(e)m przyćmiło	przyćmiliśmy +(e)śmy przyćmili	przyćmiłyśmy +(e)śmy przyćmiły
2 os.	przyćmiłeś +(e)ś przyćmił	przyćmiłaś +(e)ś przyćmiła	przyćmiłoś +(e)ś przyćmiło	przyćmiliście +(e)ście przyćmili	przyćmiłyście +(e)ście przyćmiły
3 os.	przyćmił	przyćmiła	przyćmiło	przyćmili	przyćmiły

bezosobnik: przyćmiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przyćmijmy
2 os.	przyćmij	przyćmijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przyćmiłbym bym przyćmił	przyćmiłabym bym przyćmiła	przyćmiłobym bym przyćmiło	przyćmilibyśmy byśmy przyćmili	przyćmiłybyśmy byśmy przyćmiły
2 os.	przyćmiłbyś byś przyćmił	przyćmiłabyś byś przyćmiła	przyćmiłobyś byś przyćmiło	przyćmilibyście byście przyćmili	przyćmiłybyście byście przyćmiły
3 os.	przyćmiłby by przyćmił	przyćmiłaby by przyćmiła	przyćmiłoby by przyćmiło	przyćmiliby by przyćmili	przyćmiłyby by przyćmiły

bezosobnik: przyćmiono by

bezokolicznik: przyćmić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przyćmiwszy

gerundium: przyćmienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przyćmienie	przyćmienia
D.	przyćmienia	przyćmień
C.	przyćmieniu	przyćmieniom
B.	przyćmienie	przyćmienia
N.	przyćmieniem	przyćmieniami
Ms.	przyćmieniu	przyćmieniach
W.	przyćmienie	przyćmienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przyćmiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przyćmiony	przyćmiony	przyćmiony	przyćmione	przyćmiona
D.	przyćmionego	przyćmionego	przyćmionego	przyćmionego	przyćmionej
C.	przyćmionemu	przyćmionemu	przyćmionemu	przyćmionemu	przyćmionej
B.	przyćmionego	przyćmionego	przyćmiony	przyćmione	przyćmioną
N.	przyćmionym	przyćmionym	przyćmionym	przyćmionym	przyćmioną
Ms.	przyćmionym	przyćmionym	przyćmionym	przyćmionym	przyćmionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przyćmieni	przyćmieni	przyćmione	przyćmione
D.	przyćmionych	przyćmionych	przyćmionych	przyćmionych
C.	przyćmionym	przyćmionym	przyćmionym	przyćmionym
B.	przyćmionych	przyćmionych	przyćmionych	przyćmione
N.	przyćmionymi	przyćmionymi	przyćmionymi	przyćmionymi
Ms.	przyćmionych	przyćmionych	przyćmionych	przyćmionych

odpowiednik aspektowy: przyćmiewać

Pochodzenie

Zob. ćmić

1. kolorem

Definicja

sprawić, że coś stało się mniej wyraźne

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

	Hyra przestała zerkać na Lekarkę, rumieniec przyćmił warstwę różu. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007
	Taka katastrofa, zwana wybuchem supernowej, może przyćmić blaskiem całą galaktykę. źródło: NKJP: Piotr Cieśliński: Kosmiczni atleci, 1997-07-04
	Cisza i niczym nie przyćmione słońce zamieniły ocean w lustrzano-granatową lagunę. źródło: NKJP: Karol Olgierd Borchardt: Szaman morski, 1985
	Pestka czuła, że tak czy inaczej świat należy do niej. Nawet najgorsza pogoda nie mogła przyćmić jego uroków. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961

Składnia

przyćmić

2. pokusami

Definicja

opanować czyjś umysł lub emocje

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Cytaty

- Jesteś królewskim marszałkiem, przyjacielu. Nie pozwól, żeby rozpacz przyćmiła ci zdolność osądu.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Nawet ostatnie wypadki nie zdołały do końca przyćmić jej radości.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

Podwójny widok pary we frakach przyćmił mu umysł, ledwie co rozjaśniony lufką śliwowicy.

źródło: NKJP: Robert Urbański; Jacek Kondracki title Operacja „Dunaj”, 2009

Składnia

przyćmić

(KOMU) + CO

3. mądrością

Definicja

okazać się od kogoś lub czegoś lepszym pod jakimś względem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przygasić

Cytaty

	Błogą rozkoszą było zaiste przyćmić wytworną suknią jakąś dwórkę czy nawet żonę rycerza podczas niedzielnej mszy. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003
	Start był doskonały, ale przyćmił go w grudniu debiut VA Linux Systems, kiedy padł historyczny rekord. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002
	Rola Tarzana przyniosła temu (pochodzącemu z Austro-Węgier) pływakowi i aktorowi światową sławę. Przyćmiła nawet jego osiągnięcia sportowe [...]. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński, Ewa Drab, Jakub Gałka, Urszula Lipińska, Jarosław Loretz, Konrad Wągrowski, Marcin Łuczyński: Nie tylko Indy. Złota dziesiątka kina przygodowego, Esensja, 05 (LXXVII), 2008
	Zawsze starałam się przyćmić strojem moje koleżanki, żeby przyciągnąć uwagę facetów. źródło: NKJP: Kiedy przeholowałam z podrywem. Zwierzenia kobiet, które poszukując faceta posunęły się zbyt daleko, Cosmopolitan nr 09, 2000

Składnia

przyćmić

KOGO/CO + (CZYM)

Data ostatniej modyfikacji: 27.09.2018