Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | łupina |
łupiny |
|
| D. | łupiny |
łupin |
|
| C. | łupinie |
łupinom |
|
| B. | łupinę |
łupiny |
|
| N. | łupiną |
łupinami |
|
| Ms. | łupinie |
łupinach |
|
| W. | łupino |
łupiny |
Pochodzenie
psł. *lupina 'powłoka, zewnętrzna osłona, skórka, kora, łupina, skorupa, łuska'
Psł. *lupina to nazwa rezultatu czynności od psł. *lupiti, por. pol. łupić, łupać.
1. powłoka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | powłoka |
Połączenia
- gruba łupina
- łupina orzecha, ziemniaka
- łupina od cebuli
- obierać coś z łupin
Cytaty
|
Pożywieniem modraszki są owady, pajęczaki, drobne bezkręgowce oraz małe nasiona. Gdy nasionko ma twardą łupinę, modraszka wyskubuje otwór, aby wydobyć smakowitą zawartość. źródło: NKJP: Z wizytą u modraszki, Dziennik Polski, 2001-02-21 |
|
|
Siedzący przy sąsiednim stole znajomi [...] zachwalali kurczaka w potrawce i polędwicę apetycznie podaną na łupinie dyni [...]. źródło: NKJP: Piotr Bikont: Kucharze zdolni nad Wisłą, Gazeta Wyborcza, 1996-10-04 |
|
|
Najpierw zwierzę przychodziło [...] na podwórko jesienią, kiedy na drzewach zaczęły pękać łupiny orzechów włoskich. Potem wiewiórka znalazła schowek z orzechami na strychu. źródło: NKJP: (ANI): Udomowiona wiewiórka, Gazeta Krakowska, 2005-05-31 |
|
|
Matka chciała wypłukać oskrobane kartofle, ale zamiast kartofli nabrała z garnka garść łupin. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954 |
|
|
Wszystkie pisanki gotowałyśmy w łupinach cebuli i skrobałyśmy igłą, według wzoru zaprojektowanego przez panią Kazimierę Kulawiec. źródło: NKJP: Iwona Kuźniak: Palmy i pisanki, Dziennik Zachodni, 2002-03-29 |
2. łódka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny
Cytaty
|
Pozbawiona steru łupina jakimś cudem utrzymywała się jeszcze na powierzchni. Fale niosły ją w nieznane. źródło: NKJP: Gracjan Bojar-Fijałkowski: O zbójcach z Góry Chełmskiej i inne legendy o Koszalinie, 2006 |
|
|
Slocum [...] nie był pierwszym ryzykantem, który samotnie, na kilkunastometrowej łupinie, postanowił zmierzyć się z oceanami. Dwadzieścia lat przed rejsem Slocuma inny Amerykanin [...] uczcił stulecie Stanów Zjednoczonych, samotnie pokonując Atlantyk. źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Regaty 2000, Gazeta Wyborcza, 1998-10-23 |
|
|
Drewniane łupiny rytmicznie unosiły się i opadały. [...] Z kadłubów łuszczyła się żółta farba [...]. źródło: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010 (books.google.pl) |
3. przykrycie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | konstrukcja |
Cytaty
|
W 2009 roku miasto planuje [...] dalsze prace w synagodze. Ma zostać [...] wykonana nowa łupina nad babińcem [...]. źródło: NKJP: (BAJA): Zakończono pierwsze prace, Dziennik Polski, 2008-12-30 |
|
|
Dach świątyni tworzą przenikające się nieregularnie betonowe łupiny. źródło: Robert Stefanicki: Polska przyroda: Puszcza Białowieska i okolice na rowerze, Gazeta Wyborcza, 2012-03-20 (gazeta.pl) |