UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

doić

Chronologizacja

1471, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. doję
doimy
2 os. doisz
doicie
3 os. doi
doją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doiłem
+(e)m doił
doiłam
+(e)m doiła
doiłom
+(e)m doiło
doiliśmy
+(e)śmy doili
doiłyśmy
+(e)śmy doiły
2 os. doiłeś
+(e)ś doił
doiłaś
+(e)ś doiła
doiłoś
+(e)ś doiło
doiliście
+(e)ście doili
doiłyście
+(e)ście doiły
3 os. doił
doiła
doiło
doili
doiły

bezosobnik: dojono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę doił
będę doić
będę doiła
będę doić
będę doiło
będę doić
będziemy doili
będziemy doić
będziemy doiły
będziemy doić
2 os. będziesz doił
będziesz doić
będziesz doiła
będziesz doić
będziesz doiło
będziesz doić
będziecie doili
będziecie doić
będziecie doiły
będziecie doić
3 os. będzie doił
będzie doić
będzie doiła
będzie doić
będzie doiło
będzie doić
będą doili
będą doić
będą doiły
będą doić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dójmy
2 os. dój
dójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doiłbym
bym doił
doiłabym
bym doiła
doiłobym
bym doiło
doilibyśmy
byśmy doili
doiłybyśmy
byśmy doiły
2 os. doiłbyś
byś doił
doiłabyś
byś doiła
doiłobyś
byś doiło
doilibyście
byście doili
doiłybyście
byście doiły
3 os. doiłby
by doił
doiłaby
by doiła
doiłoby
by doiło
doiliby
by doili
doiłyby
by doiły

bezosobnik: dojono by

bezokolicznik: doić

imiesłów przysłówkowy współczesny: dojąc

gerundium: dojenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dojenie
dojenia
D. dojenia
dojeń
C. dojeniu
dojeniom
B. dojenie
dojenia
N. dojeniem
dojeniami
Ms. dojeniu
dojeniach
W. dojenie
dojenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: dojący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dojący
dojący
dojący
dojące
dojąca
D. dojącego
dojącego
dojącego
dojącego
dojącej
C. dojącemu
dojącemu
dojącemu
dojącemu
dojącej
B. dojącego
dojącego
dojący
dojące
dojącą
N. dojącym
dojącym
dojącym
dojącym
dojącą
Ms. dojącym
dojącym
dojącym
dojącym
dojącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dojący
dojący
dojące
dojące
D. dojących
dojących
dojących
dojących
C. dojącym
dojącym
dojącym
dojącym
B. dojących
dojących
dojących
dojące
N. dojącymi
dojącymi
dojącymi
dojącymi
Ms. dojących
dojących
dojących
dojących

imiesłów przymiotnikowy bierny: dojony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dojony
dojony
dojony
dojone
dojona
D. dojonego
dojonego
dojonego
dojonego
dojonej
C. dojonemu
dojonemu
dojonemu
dojonemu
dojonej
B. dojonego
dojonego
dojony
dojone
dojoną
N. dojonym
dojonym
dojonym
dojonym
dojoną
Ms. dojonym
dojonym
dojonym
dojonym
dojonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dojeni
dojeni
dojone
dojone
D. dojonych
dojonych
dojonych
dojonych
C. dojonym
dojonym
dojonym
dojonym
B. dojonych
dojonych
dojonych
dojone
N. dojonymi
dojonymi
dojonymi
dojonymi
Ms. dojonych
dojonych
dojonych
dojonych

odpowiednik aspektowy: wydoić

Pochodzenie

psł. *dojiti 'dawać ssać, karmić mlekiem z piersi lub wymienia'

1. krowę

Definicja

wyciskać mleko z wymion krowy, owcy lub kozy

Wymowa

[do-ić] lub pot. [dojić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Połączenia

  • doić bydło, kozę, krowę, owcę, zwierzęta; mleko
  • doić mechanicznie, ręcznie
  • iść; umieć doić

Cytaty

Wciąż słyszałem, że Głosków nie jest miejscem na wyszukaną terapię, na interesujące, wakacyjne wyjazdy, że tutaj trzeba raczej przesiewać ziemię, pielić zagony i doić krowy.

źródło: NKJP: Wojciech Wanat: Rok w Monarze, 2006

Baca [...] z bacówki z Rozdzieli nad Białą Wodą pokaże jak wyrabia się oscypek, strzyże i doi owce.

źródło: NKJP: Stanisław Zachwieja: Karczma Czarda powraca, Gazeta Krakowska, 2007-07-28

Potem przyszedł czas na karmienie i dojenie kóz.

źródło: NKJP: Joanna Małecka: Słoneczne strony, Gazeta Poznańska, 2004-07-15

Krowa, która jest odpowiednio karmiona i regularnie dojona, może dawać mleko długie lata [...].

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + doić +
CO

2. sok

Definicja

pot. 
pić coś łapczywie

Wymowa

[do-ić] lub pot. [dojić]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pić

Cytaty

Moja córka doi sok z marchewki i jabłka jak smok, mimo że jest „pełna”.

źródło: NKJP: Internet

Nic dziwnego, że piją. Doili wczoraj to bordeaux jak Lusia ciociosan.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000

Jednak whisky, którą doili zagryzając solonymi fistaszkami, łagodziła ich służbową czujność.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Składnia

bez ograniczeń + doić +
CO

3. z pieniędzy

Definicja

pot.  pejorat. 
uzyskiwać korzyści finansowe z czyjąś szkodą

Noty o użyciu


Wymowa

[do-ić] lub pot. [dojić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Połączenia

  • doić kasę, pieniądze; obywateli, społeczeństwo

Cytaty

Bo to nieprawda, że żył na Red Hill 23 w poniżeniu, okręcony wokół palca przez byłą konkubinę, która bez skrupułów doiła go z pieniędzy.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

[...] byliśmy pod panowaniem zaborców, którzy doili z nas każdy grosz.

źródło: NKJP: Demon: „Szanowny Pan Jan Śniegulski”, Nakielski Czas, 2008-02-14

Ten paradoks jest cechą szczególną pisarstwa człowieka, który jedną ręką ciska gromy na wielkie koncerny, a drugą po mistrzowsku doi je z pieniędzy.

źródło: NKJP: Aleksander Kaczorowski: Literatura, Polityka, 2005

Dziś jednak wenecka zabawa to głównie sposób na dojenie turystów, których rzesze zjeżdżają się na plac Świętego Marka, aby pokazać się w kupionej na tę okoliczność masce i wziąć udział w ogłuszającej muzycznej dyskotece.

źródło: NKJP: Bożydar Brakoniecki: Świat szykuje się do apogeum karnawałowych szaleństw, Polska The Times, 2010-02-10

Składnia

bez ograniczeń + doić +
KOGO + (z CZEGO)
bez ograniczeń + doić +
CO + (z KOGO)
bez ograniczeń + doić +
CO + (z CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 06.11.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj