Chronologizacja
W postaci idyotyzm, inne znaczenie: 'wyraz, zwrot, wyrażenie charakterystyczne dla danej gwary'
Pochodzenie
internac.
ang. idiotism 'idiotyzm, głupota; idiom'
fr. idiotisme 'idiotyzm, głupota; idiom'
niem. Idiotismus 'idiotyzm, głupota; idiom'
z łac. idiōtismus 'idiom'
Ostatecznie z gr. idiōtismós 'wulgarny zwrot, osobliwy sposób mówienia'.
1.a agresora
Definicja
Noty o użyciu
Dawniej używane jako termin medyczny odnoszony do głębokiego upośledzenia umysłowego.
Ms. lp wymawiany: [idiotyźmie] lub [idiotyzmie].
Wymowa
[idjotysm] lub [idjotyzm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | debilizm, głuptactwo, idioctwo, imbecylizm, kretynizm, kretyństwo |
Cytaty
|
Teraz nie wiem, czy to nastrój święta narodzin człowieka, [...] czy też bardziej może idiotyzm brata Antoniego, nieludzki idiotyzm zawarty w sprzeczności jego gestu i słów, każą mi się zastanawiać nad moją poezją. źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951 |
|
|
[...] agresja zawsze będzie dla mnie aktem ukazującym bezmyślny idiotyzm agresora. źródło: NKJP:Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | idiotyzm |
idiotyzmy |
|
| D. | idiotyzmu |
idiotyzmów |
|
| C. | idiotyzmowi |
idiotyzmom |
|
| B. | idiotyzm |
idiotyzmy |
|
| N. | idiotyzmem |
idiotyzmami |
|
| Ms. | idiotyzmie |
idiotyzmach |
|
| W. | idiotyzmie |
idiotyzmy |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b czynu
Definicja
Noty o użyciu
Dawniej używane jako termin medyczny odnoszony do głębokiego upośledzenia umysłowego.
Ms. lp wymawiany: [idiotyźmie] lub [idiotyzmie].
Wymowa
[idjotysm] lub [idjotyzm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | debilizm, głuptactwo, idioctwo, imbecylizm, kretynizm, kretyństwo |
Połączenia
- cały, skończony, zupełny idiotyzm
- idiotyzm sytuacji
- szczyt idiotyzmu
Cytaty
|
Krótko mówiąc: cały idiotyzm sytuacji - nazwijmy rzecz po imieniu - polega u nas na tym, że azbest zrzucony z dachu szkoły na boisko jest potem przewożony przyczepką ciągnikową dwa kilometry dalej w krzaki. Bez żadnej folii oczywiście, a co zostało po tym zrzuceniu na boisko, to zostało. źródło: NKJP: Stanisław Tym: Azbest nasz codzienny, Polityka, 2008-01-19 |
|
|
Jeżeli mi pensji nie podwyższą, to cisnę do diabła tę całą robotę.[...] To skończony idiotyzm pracować za takie pieniądze. źródło: NKJP: Jerzy Odrowąż-Pieniążek: Więcej niż świadek, 2007 |
|
|
Nawet przyjmując za punkt wyjścia komiksowy (czyli skrajnie uproszczony) repertuar zachowań bohaterów, trudno wybaczyć idiotyzm pewnych scen. źródło: NKJP: (JAW): Poranek kojota, Polityka, 2001-08-25 |
|
|
Było nawet dobrze widziane, żeby partyjni ,,zagrzali’’ do czynu bezpartyjnych. Chodziliśmy, żeby nie było, że się wykręcamy od pracy fizycznej. Kult łopaty był jednak silny ...Jeszcze do dziś na wspomnienie idiotyzmu i bezcelowości, fałszywej atmosfery tej pracy - czuję dreszcze. źródło: NKJP: REP: Czyn, Gazeta Poznańska, 2004-12-04 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | idiotyzm |
idiotyzmy |
|
| D. | idiotyzmu |
idiotyzmów |
|
| C. | idiotyzmowi |
idiotyzmom |
|
| B. | idiotyzm |
idiotyzmy |
|
| N. | idiotyzmem |
idiotyzmami |
|
| Ms. | idiotyzmie |
idiotyzmach |
|
| W. | idiotyzmie |
idiotyzmy |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | idiotyzm | + |
(CZEGO)
|
2. bezsens
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [idiotyźmie] lub [idiotyzmie].
Wymowa
[idjotysm] lub [idjotyzm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | debilizm, idioctwo, kretynizm, kretyństwo |
Połączenia
- cholerny, kompletny, oczywisty idiotyzm; różne idiotyzmy
- słuchać idiotyzmów
- gadać, opowiadać idiotyzmy
Cytaty
|
- Gadasz cholerne idiotyzmy! - wybuchnąłem. - Wszystko zmyślasz, żeby mnie sprowokować! - Nie chcę, żeby mój przyjaciel dał z siebie robić balona. źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1961 |
|
|
Żeby sobie kupić rower, trzeba było iść do raportu do kapitana i spytać, czy nie ma nic przeciwko temu. [...] A później w ogóle zrobili idiotyzm jakiś. Stwierdzili, że za dużo żołnierzy ma rowery i komendant pułku wydał rozkaz, że na rowerach mogą jeździć tylko ci, którzy mają powyżej pięciu lat służby [...] źródło: NKJP: Robert Leszczyński, Dariusz Wietecha; Spisał Mirosław Mikulski: Polacy w Legii Cudzoziemskiej, Gazeta Wyborcza, 1998-05-22 |
|
|
Było w nim coś, co budziło zaufanie. Spokój i... no tak, rozsądek. I jakaś naturalna życzliwość dla innych, która dawała nadzieję, że podejdzie do największych idiotyzmów, jakie znajdzie u bliźnich, ze zrozumieniem, a przynajmniej tolerancją. źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008 |
|
|
Uważam, że inteligentny, odpowiedzialny za siebie człowiek musi zajmować się polityką. Jeżeli niektórzy młodzi ludzie bojkotują wybory, to uważam to za idiotyzm. źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Nienawidzę bylejactwa, Polityka, 2001-01-27 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | idiotyzm |
idiotyzmy |
|
| D. | idiotyzmu |
idiotyzmów |
|
| C. | idiotyzmowi |
idiotyzmom |
|
| B. | idiotyzm |
idiotyzmy |
|
| N. | idiotyzmem |
idiotyzmami |
|
| Ms. | idiotyzmie |
idiotyzmach |
|
| W. | idiotyzmie |
idiotyzmy |