UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dostrzelić

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. strzelić

1. do celu

Definicja

strzelić tak, aby pocisk doleciał do określonego, oddalonego miejsca

Wymowa

[dostszelić] lub pot. [dosczszelić], lub pot. [doszczszelić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Połączenia

  • dostrzelić do celu

Cytaty

Ale chyba i tak nie dostrzeliłby celnie z Toronto do Chicago? Nawet z celownikiem optycznym czy laserowym...

źródło: NKJP: Internet

Niestety na sam koniec zawiódł mnie Rusznikarz - nie dostrzelił do wroga.

źródło: Internet: umbriantimes.blogspot.com

Nic nie sugeruję, ale z Królewca można dostrzelić do Warszawy – ostrożności nigdy za wiele.

źródło: Internet: wogole.net

Mam jeszcze drugiego takiego samego Haenela, ale z nim jest coś nie tak, bo ostatnio przy strzelaniu stracił moc. Nie miał siły dostrzelić do celu oddalonego o jakieś 20 metrów [...].

źródło: Internet: motomaniacy.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dostrzelę
dostrzelimy
2 os. dostrzelisz
dostrzelicie
3 os. dostrzeli
dostrzelą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dostrzeliłem
+(e)m dostrzelił
dostrzeliłam
+(e)m dostrzeliła
dostrzeliłom
+(e)m dostrzeliło
dostrzeliliśmy
+(e)śmy dostrzelili
dostrzeliłyśmy
+(e)śmy dostrzeliły
2 os. dostrzeliłeś
+(e)ś dostrzelił
dostrzeliłaś
+(e)ś dostrzeliła
dostrzeliłoś
+(e)ś dostrzeliło
dostrzeliliście
+(e)ście dostrzelili
dostrzeliłyście
+(e)ście dostrzeliły
3 os. dostrzelił
dostrzeliła
dostrzeliło
dostrzelili
dostrzeliły

bezosobnik: dostrzelono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dostrzelmy
2 os. dostrzel
dostrzelcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dostrzeliłbym
bym dostrzelił
dostrzeliłabym
bym dostrzeliła
dostrzeliłobym
bym dostrzeliło
dostrzelilibyśmy
byśmy dostrzelili
dostrzeliłybyśmy
byśmy dostrzeliły
2 os. dostrzeliłbyś
byś dostrzelił
dostrzeliłabyś
byś dostrzeliła
dostrzeliłobyś
byś dostrzeliło
dostrzelilibyście
byście dostrzelili
dostrzeliłybyście
byście dostrzeliły
3 os. dostrzeliłby
by dostrzelił
dostrzeliłaby
by dostrzeliła
dostrzeliłoby
by dostrzeliło
dostrzeliliby
by dostrzelili
dostrzeliłyby
by dostrzeliły

bezosobnik: dostrzelono by

bezokolicznik: dostrzelić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dostrzeliwszy

gerundium: dostrzelenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dostrzelenie
dostrzelenia
D. dostrzelenia
dostrzeleń
C. dostrzeleniu
dostrzeleniom
B. dostrzelenie
dostrzelenia
N. dostrzeleniem
dostrzeleniami
Ms. dostrzeleniu
dostrzeleniach
W. dostrzelenie
dostrzelenia

odpowiednik aspektowy: dostrzeliwać

Składnia

bez ograniczeń + dostrzelić +
DOKĄD

2. sarnę

Definicja

strzelając z broni palnej, zabić bliskiego śmierci człowieka albo bliskie śmierci zwierzę

Wymowa

[dostszelić] lub pot. [dosczszelić], lub pot. [doszczszelić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  dobić

Połączenia

  • dostrzelić człowieka; dzika, konia, koziołka, sarnę

Cytaty

Lękałem się, że zrobię wstyd potomnym - padnę i nie pójdę dalej. I tak mnie wczepionego w schody kopną i dostrzelą.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

W wyniku kolizji z pojazdem sarna została poważnie ranna i trzeba ją było dostrzelić .

źródło: NKJP: (ATA): Uwaga na zwierzęta!, Gazeta Krakowska, 2002-05-22

Po dostrzeleniu konia ktoś powiedział: - Już po wszystkim.

źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

Szofer jęknął i otworzył oczy. - Dostrzelić go - rozkazał Lis, ale w tej chwili z daleka zobaczyli zbliżający się samochód z kierunku Borzentowa.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967

Oto polskie straty: oficerów i żołnierzy poległych w boju oraz rannych, dostrzelonych w lesie i poza nim: od 180 do 250 (źródła niemieckie: 250), w tym kilkunastu woźniców.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dostrzelę
dostrzelimy
2 os. dostrzelisz
dostrzelicie
3 os. dostrzeli
dostrzelą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dostrzeliłem
+(e)m dostrzelił
dostrzeliłam
+(e)m dostrzeliła
dostrzeliłom
+(e)m dostrzeliło
dostrzeliliśmy
+(e)śmy dostrzelili
dostrzeliłyśmy
+(e)śmy dostrzeliły
2 os. dostrzeliłeś
+(e)ś dostrzelił
dostrzeliłaś
+(e)ś dostrzeliła
dostrzeliłoś
+(e)ś dostrzeliło
dostrzeliliście
+(e)ście dostrzelili
dostrzeliłyście
+(e)ście dostrzeliły
3 os. dostrzelił
dostrzeliła
dostrzeliło
dostrzelili
dostrzeliły

bezosobnik: dostrzelono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dostrzelmy
2 os. dostrzel
dostrzelcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dostrzeliłbym
bym dostrzelił
dostrzeliłabym
bym dostrzeliła
dostrzeliłobym
bym dostrzeliło
dostrzelilibyśmy
byśmy dostrzelili
dostrzeliłybyśmy
byśmy dostrzeliły
2 os. dostrzeliłbyś
byś dostrzelił
dostrzeliłabyś
byś dostrzeliła
dostrzeliłobyś
byś dostrzeliło
dostrzelilibyście
byście dostrzelili
dostrzeliłybyście
byście dostrzeliły
3 os. dostrzeliłby
by dostrzelił
dostrzeliłaby
by dostrzeliła
dostrzeliłoby
by dostrzeliło
dostrzeliliby
by dostrzelili
dostrzeliłyby
by dostrzeliły

bezosobnik: dostrzelono by

bezokolicznik: dostrzelić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dostrzeliwszy

gerundium: dostrzelenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dostrzelenie
dostrzelenia
D. dostrzelenia
dostrzeleń
C. dostrzeleniu
dostrzeleniom
B. dostrzelenie
dostrzelenia
N. dostrzeleniem
dostrzeleniami
Ms. dostrzeleniu
dostrzeleniach
W. dostrzelenie
dostrzelenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostrzelony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dostrzelony
dostrzelony
dostrzelony
dostrzelone
dostrzelona
D. dostrzelonego
dostrzelonego
dostrzelonego
dostrzelonego
dostrzelonej
C. dostrzelonemu
dostrzelonemu
dostrzelonemu
dostrzelonemu
dostrzelonej
B. dostrzelonego
dostrzelonego
dostrzelony
dostrzelone
dostrzeloną
N. dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzeloną
Ms. dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dostrzeleni
dostrzeleni
dostrzelone
dostrzelone
D. dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelonych
C. dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
B. dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelone
N. dostrzelonymi
dostrzelonymi
dostrzelonymi
dostrzelonymi
Ms. dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelonych

odpowiednik aspektowy: dostrzeliwać

Składnia

bez ograniczeń + dostrzelić +
KOGO/CO

3. bramkę

Definicja

uzyskać następny punkt w niektórych rozgrywkach sportowych przez umieszczenie piłki lub krążka w bramce

Wymowa

[dostszelić] lub pot. [dosczszelić], lub pot. [doszczszelić]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  strzelić

Połączenia

  • zawodnik, zespół dostrzelił
  • dostrzelić bramkę, dwie, trzy... bramki

Cytaty

Wynik do połowy to skromne 2:0. W drugiej połowie zespół [...] podtrzymał dobrą passę i dostrzelił jeszcze dwie bramki [...].

źródło: Internet: gok-glowczyce.pl

Uważam, że [...] wygra w pierwszej połowie, a w drugiej dostrzeli bramkę lub kilka.

źródło: Internet: forum.bukmacherskie.com

Pomimo kilku dogodnych sytuacji stworzonych przez obie strony po ok. 30 min gry padły zaledwie 2 bramki [...]. W środkowej fazie meczu przewagę osiągnęli gospodarze sobotniego spotkania. SPAJ zdołał dostrzelić 6 bramek, tracąc 2 [...].

źródło: Internet: spajje.futbolowo.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dostrzelę
dostrzelimy
2 os. dostrzelisz
dostrzelicie
3 os. dostrzeli
dostrzelą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dostrzeliłem
+(e)m dostrzelił
dostrzeliłam
+(e)m dostrzeliła
dostrzeliłom
+(e)m dostrzeliło
dostrzeliliśmy
+(e)śmy dostrzelili
dostrzeliłyśmy
+(e)śmy dostrzeliły
2 os. dostrzeliłeś
+(e)ś dostrzelił
dostrzeliłaś
+(e)ś dostrzeliła
dostrzeliłoś
+(e)ś dostrzeliło
dostrzeliliście
+(e)ście dostrzelili
dostrzeliłyście
+(e)ście dostrzeliły
3 os. dostrzelił
dostrzeliła
dostrzeliło
dostrzelili
dostrzeliły

bezosobnik: dostrzelono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dostrzelmy
2 os. dostrzel
dostrzelcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dostrzeliłbym
bym dostrzelił
dostrzeliłabym
bym dostrzeliła
dostrzeliłobym
bym dostrzeliło
dostrzelilibyśmy
byśmy dostrzelili
dostrzeliłybyśmy
byśmy dostrzeliły
2 os. dostrzeliłbyś
byś dostrzelił
dostrzeliłabyś
byś dostrzeliła
dostrzeliłobyś
byś dostrzeliło
dostrzelilibyście
byście dostrzelili
dostrzeliłybyście
byście dostrzeliły
3 os. dostrzeliłby
by dostrzelił
dostrzeliłaby
by dostrzeliła
dostrzeliłoby
by dostrzeliło
dostrzeliliby
by dostrzelili
dostrzeliłyby
by dostrzeliły

bezosobnik: dostrzelono by

bezokolicznik: dostrzelić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dostrzeliwszy

gerundium: dostrzelenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dostrzelenie
dostrzelenia
D. dostrzelenia
dostrzeleń
C. dostrzeleniu
dostrzeleniom
B. dostrzelenie
dostrzelenia
N. dostrzeleniem
dostrzeleniami
Ms. dostrzeleniu
dostrzeleniach
W. dostrzelenie
dostrzelenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostrzelony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dostrzelony
dostrzelony
dostrzelony
dostrzelone
dostrzelona
D. dostrzelonego
dostrzelonego
dostrzelonego
dostrzelonego
dostrzelonej
C. dostrzelonemu
dostrzelonemu
dostrzelonemu
dostrzelonemu
dostrzelonej
B. dostrzelonego
dostrzelonego
dostrzelony
dostrzelone
dostrzeloną
N. dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzeloną
Ms. dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dostrzeleni
dostrzeleni
dostrzelone
dostrzelone
D. dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelonych
C. dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
dostrzelonym
B. dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelone
N. dostrzelonymi
dostrzelonymi
dostrzelonymi
dostrzelonymi
Ms. dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelonych
dostrzelonych

Składnia

bez ograniczeń + dostrzelić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 13.12.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj