Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyzyskuję |
wyzyskujemy |
|||
| 2 os. |
wyzyskujesz |
wyzyskujecie |
|||
| 3 os. |
wyzyskuje |
wyzyskują |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyzyskiwałem +(e)m wyzyskiwał |
wyzyskiwałam +(e)m wyzyskiwała |
wyzyskiwałom +(e)m wyzyskiwało |
wyzyskiwaliśmy +(e)śmy wyzyskiwali |
wyzyskiwałyśmy +(e)śmy wyzyskiwały |
| 2 os. |
wyzyskiwałeś +(e)ś wyzyskiwał |
wyzyskiwałaś +(e)ś wyzyskiwała |
wyzyskiwałoś +(e)ś wyzyskiwało |
wyzyskiwaliście +(e)ście wyzyskiwali |
wyzyskiwałyście +(e)ście wyzyskiwały |
| 3 os. |
wyzyskiwał |
wyzyskiwała |
wyzyskiwało |
wyzyskiwali |
wyzyskiwały |
bezosobnik: wyzyskiwano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę wyzyskiwał będę wyzyskiwać |
będę wyzyskiwała będę wyzyskiwać |
będę wyzyskiwało będę wyzyskiwać |
będziemy wyzyskiwali będziemy wyzyskiwać |
będziemy wyzyskiwały będziemy wyzyskiwać |
| 2 os. |
będziesz wyzyskiwał będziesz wyzyskiwać |
będziesz wyzyskiwała będziesz wyzyskiwać |
będziesz wyzyskiwało będziesz wyzyskiwać |
będziecie wyzyskiwali będziecie wyzyskiwać |
będziecie wyzyskiwały będziecie wyzyskiwać |
| 3 os. |
będzie wyzyskiwał będzie wyzyskiwać |
będzie wyzyskiwała będzie wyzyskiwać |
będzie wyzyskiwało będzie wyzyskiwać |
będą wyzyskiwali będą wyzyskiwać |
będą wyzyskiwały będą wyzyskiwać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyzyskujmy |
|
| 2 os. |
wyzyskuj |
wyzyskujcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyzyskiwałbym bym wyzyskiwał |
wyzyskiwałabym bym wyzyskiwała |
wyzyskiwałobym bym wyzyskiwało |
wyzyskiwalibyśmy byśmy wyzyskiwali |
wyzyskiwałybyśmy byśmy wyzyskiwały |
| 2 os. |
wyzyskiwałbyś byś wyzyskiwał |
wyzyskiwałabyś byś wyzyskiwała |
wyzyskiwałobyś byś wyzyskiwało |
wyzyskiwalibyście byście wyzyskiwali |
wyzyskiwałybyście byście wyzyskiwały |
| 3 os. |
wyzyskiwałby by wyzyskiwał |
wyzyskiwałaby by wyzyskiwała |
wyzyskiwałoby by wyzyskiwało |
wyzyskiwaliby by wyzyskiwali |
wyzyskiwałyby by wyzyskiwały |
bezosobnik: wyzyskiwano by
bezokolicznik: wyzyskiwać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wyzyskując
gerundium: wyzyskiwanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyzyskiwanie |
wyzyskiwania |
| D. | wyzyskiwania |
wyzyskiwań |
| C. | wyzyskiwaniu |
wyzyskiwaniom |
| B. | wyzyskiwanie |
wyzyskiwania |
| N. | wyzyskiwaniem |
wyzyskiwaniami |
| Ms. | wyzyskiwaniu |
wyzyskiwaniach |
| W. | wyzyskiwanie |
wyzyskiwania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wyzyskujący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wyzyskujący |
wyzyskujący |
wyzyskujący |
wyzyskujące |
wyzyskująca |
| D. | wyzyskującego |
wyzyskującego |
wyzyskującego |
wyzyskującego |
wyzyskującej |
| C. | wyzyskującemu |
wyzyskującemu |
wyzyskującemu |
wyzyskującemu |
wyzyskującej |
| B. | wyzyskującego |
wyzyskującego |
wyzyskujący |
wyzyskujące |
wyzyskującą |
| N. | wyzyskującym |
wyzyskującym |
wyzyskującym |
wyzyskującym |
wyzyskującą |
| Ms. | wyzyskującym |
wyzyskującym |
wyzyskującym |
wyzyskującym |
wyzyskującej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wyzyskujący |
wyzyskujący |
wyzyskujące |
wyzyskujące |
| D. | wyzyskujących |
wyzyskujących |
wyzyskujących |
wyzyskujących |
| C. | wyzyskującym |
wyzyskującym |
wyzyskującym |
wyzyskującym |
| B. | wyzyskujących |
wyzyskujących |
wyzyskujących |
wyzyskujące |
| N. | wyzyskującymi |
wyzyskującymi |
wyzyskującymi |
wyzyskującymi |
| Ms. | wyzyskujących |
wyzyskujących |
wyzyskujących |
wyzyskujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wyzyskiwany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wyzyskiwany |
wyzyskiwany |
wyzyskiwany |
wyzyskiwane |
wyzyskiwana |
| D. | wyzyskiwanego |
wyzyskiwanego |
wyzyskiwanego |
wyzyskiwanego |
wyzyskiwanej |
| C. | wyzyskiwanemu |
wyzyskiwanemu |
wyzyskiwanemu |
wyzyskiwanemu |
wyzyskiwanej |
| B. | wyzyskiwanego |
wyzyskiwanego |
wyzyskiwany |
wyzyskiwane |
wyzyskiwaną |
| N. | wyzyskiwanym |
wyzyskiwanym |
wyzyskiwanym |
wyzyskiwanym |
wyzyskiwaną |
| Ms. | wyzyskiwanym |
wyzyskiwanym |
wyzyskiwanym |
wyzyskiwanym |
wyzyskiwanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wyzyskiwani |
wyzyskiwani |
wyzyskiwane |
wyzyskiwane |
| D. | wyzyskiwanych |
wyzyskiwanych |
wyzyskiwanych |
wyzyskiwanych |
| C. | wyzyskiwanym |
wyzyskiwanym |
wyzyskiwanym |
wyzyskiwanym |
| B. | wyzyskiwanych |
wyzyskiwanych |
wyzyskiwanych |
wyzyskiwane |
| N. | wyzyskiwanymi |
wyzyskiwanymi |
wyzyskiwanymi |
wyzyskiwanymi |
| Ms. | wyzyskiwanych |
wyzyskiwanych |
wyzyskiwanych |
wyzyskiwanych |
odpowiednik aspektowy: wyzyskać
1. pracownika
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | wykorzystywać |
Połączenia
- kapitalista, pracodawca wyzyskiwał; bogaci wyzyskiwali
- wyzyskiwać chłopów, imigrantów, klasę robotniczą, lud, ludność, naród, niewolników, obywateli, pracowników, robotników, siłę roboczą, ubogich
- wyzyskiwać bezczelnie, bezlitośnie, okrutnie; ekonomicznie, materialnie
- być, czuć się wyzyskiwanym
- okradać i wyzyskiwać; oszukiwać i wyzyskiwać; uciskać i wyzyskiwać
Cytaty
|
Bo choć komunizm ostro walczył z kapitalistycznym wyzyskiem, to cały czas usiłował dowieść, że jest jeszcze skuteczniejszy. No i w rezultacie wyzyskiwał klasę robotniczą jeszcze wytrwalej. źródło: NKJP: Marek Ostrowski: Gehenna śpiocha, Trybuna Śląska, 2002-04-05 |
|
|
Zyski kupieckie, choć różnej wysokości, rodziły przeświadczenie [...], że sklepikarze wyzyskują klientów, bogacąc się ich kosztem. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004 |
|
|
Piętnowano dawne, przedwojenne czasy, panujące wtedy stosunki gospodarcze, wielkich bogaczy i burżujów, którzy wyzyskiwali robotników. źródło: NKJP: Beata Glinka: Kulturowe uwarunkowania przedsiębiorczości w Polsce, 2008 |
|
|
Jeden z bohaterów reportażu żali się, że był wyzyskiwany przez Francuza, który nie płacił mu za pracę, a na dodatek szantażował, że wezwie policję. źródło: NKJP: Czarne siatki, Dziennik Polski, 2002-03-08 |
Składnia
|
+ | wyzyskiwać | + |
KOGO
|
2. możliwość
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wykorzystywać |
Połączenia
- wyzyskiwać możliwości, czyjeś nastroje, okazję, sposobność, sytuację; wiadomości, wiedzę; zasoby
Cytaty
|
W literaturze teatralnej zapisał się trwale przede wszystkim jako autor wodewilów [...], w których zgrabnie i z wielkim powodzeniem u publiczności wyzyskiwał folklor podmiejski [...]. źródło: NKJP: Artur Hutnikiewicz: Młoda Polska, 1994 |
|
|
Bezrobocie i nędza przyczyniały się do radykalizacji nastrojów. Rozpętana na niebywałą skalę propaganda hitlerowska wyzyskiwała te nastroje bardzo skutecznie. źródło: NKJP: Franciszek Ryszka: Noc i mgła. Niemcy w okresie hitlerowskim, 1963 |
|
|
Obniżenie sprawności intelektualnej polega głównie na upośledzeniu zdolności logicznego myślenia [...]. Występuje tu również upośledzenie zdolności wyzyskiwania posiadanych wiadomości, zwłaszcza w sytuacjach względnie nowych. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Nasze zdrowie. Co każdy powinien wiedzieć o chorobach psychicznych, 2004 |
|
|
Tlenek węgla po odpyleniu jest wyzyskiwany jako paliwo. źródło: NKJP: Mieczysław Hering: Podstawy elektrotermii, 1992 |
Składnia
|
|
+ | wyzyskiwać | + |
CO
|