UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wszczepić

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. szczepić. W odniesieniu do wirusa - por. szczepić (w znaczeniu medycznym)

1. wirusa

Definicja

spowodować dostanie się drobnoustrojów chorobotwórczych do organizmu na skutek przerwania ciągłości skóry

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zainfekować

Cytaty

	Gdy miała trzy lata, przeszła operację serca w Utrechcie w Holandii. Wirusowe zapalenie wątroby typu C wykryto u niej we wrześniu 2001 roku. - Wirusa wszczepiono jej w którymś ze szpitali – mówi Anna Gozdek. źródło: NKJP: Natalia Wellmann: Pomóżmy małej Halince, Gazeta Wrocławska, 2003-01-20
	Jeżeli ktoś został zakażony gronkowcem, a wiadomo, że tego zakażenia nie nabawił się na ulicy, tylko jest to szczep szpitalny, bądź wszczepiono mu żółtaczkę, to niewątpliwie jest poszkodowany. źródło: NKJP: Urszula Kujawska: Nie bronić pacjenta przed lekarzem, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2000-08-30
	Brak jest podstaw prawnych do zasądzenia odszkodowania z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu lub z tytułu samego faktu wszczepienia wirusa zapalenia wątroby. źródło: NKJP: Odpowiedzialność cywilna lekarza za naruszenie praw pacjenta, cz. 2, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2007-04-03
	Kto wie, byłby pan oficerem, gdyby nie pechowe wszczepienie żółtaczki w ramach obowiązkowych dla armii doszczepiań. źródło: NKJP: Inga Iwasiów: Bambino, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wszczepię	wszczepimy
2 os.	wszczepisz	wszczepicie
3 os.	wszczepi	wszczepią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wszczepiłem +(e)m wszczepił	wszczepiłam +(e)m wszczepiła	wszczepiłom +(e)m wszczepiło	wszczepiliśmy +(e)śmy wszczepili	wszczepiłyśmy +(e)śmy wszczepiły
2 os.	wszczepiłeś +(e)ś wszczepił	wszczepiłaś +(e)ś wszczepiła	wszczepiłoś +(e)ś wszczepiło	wszczepiliście +(e)ście wszczepili	wszczepiłyście +(e)ście wszczepiły
3 os.	wszczepił	wszczepiła	wszczepiło	wszczepili	wszczepiły

bezosobnik: wszczepiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wszczepmy
2 os.	wszczep	wszczepcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wszczepiłbym bym wszczepił	wszczepiłabym bym wszczepiła	wszczepiłobym bym wszczepiło	wszczepilibyśmy byśmy wszczepili	wszczepiłybyśmy byśmy wszczepiły
2 os.	wszczepiłbyś byś wszczepił	wszczepiłabyś byś wszczepiła	wszczepiłobyś byś wszczepiło	wszczepilibyście byście wszczepili	wszczepiłybyście byście wszczepiły
3 os.	wszczepiłby by wszczepił	wszczepiłaby by wszczepiła	wszczepiłoby by wszczepiło	wszczepiliby by wszczepili	wszczepiłyby by wszczepiły

bezosobnik: wszczepiono by

bezokolicznik: wszczepić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wszczepiwszy

gerundium: wszczepienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wszczepienie	wszczepienia
D.	wszczepienia	wszczepień
C.	wszczepieniu	wszczepieniom
B.	wszczepienie	wszczepienia
N.	wszczepieniem	wszczepieniami
Ms.	wszczepieniu	wszczepieniach
W.	wszczepienie	wszczepienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wszczepiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wszczepiony	wszczepiony	wszczepiony	wszczepione	wszczepiona
D.	wszczepionego	wszczepionego	wszczepionego	wszczepionego	wszczepionej
C.	wszczepionemu	wszczepionemu	wszczepionemu	wszczepionemu	wszczepionej
B.	wszczepionego	wszczepionego	wszczepiony	wszczepione	wszczepioną
N.	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepioną
Ms.	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wszczepieni	wszczepieni	wszczepione	wszczepione
D.	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych
C.	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym
B.	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych	wszczepione
N.	wszczepionymi	wszczepionymi	wszczepionymi	wszczepionymi
Ms.	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych

odpowiednik aspektowy: wszczepiać

Inne uwagi

Zwykle imb i ger

Składnia

wszczepić

KOMU/CZEMU + CO

2. zastawkę

Definicja

wprowadzić do organizmu ciało obce, aby zastąpić chory organ lub pobudzić go do pracy albo wyposażyć w dodatkową funkcję

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

implantować

Połączenia

lekarze wszczepili
wszczepić pacjentowi
wszczepić bypassy, chip, endoprotezę, elektrody, implant, rozrusznik, soczewkę, stymulator, urządzenie
zabieg wszczepienia

Cytaty

	4 kwietnia - w Houston (Teksas) dokonano pierwszego wszczepienia sztucznego serca człowiekowi. Organ działał kilka dni. źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński : Sto płyt, które wstrząsnęły światem: kronika czasów popkultury, 2000
	Po raz pierwszy w Polsce wszczepiono specjalną protezę zastępującą staw kolanowy i część kości piszczelowej. źródło: NKJP: Małgorzata Kozerawska, Będzie chodzić!, Gazeta Wyborcza, 1999-01-29
	Miała zapaść. Musieli jej wszczepić zastawki. źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie. Odcinek 270, 2002
	Jak wykryć uszkodzenie słuchu? Jakie warunki trzeba spełnić, żeby zostać poddanym operacji wszczepienia implantu? źródło: NKJP: Internet
	Za około sześć tygodni rozpoczną się przygotowania do operacji rozdzielenia bliźniaków. Braciom zostaną wszczepione specjalne ekspandery, mające za zadanie powiększyć powłokę skórną, niezbędną do operacji. źródło: NKJP: Za sześć tygodni, Dziennik Polski, 1999-12-27
	Gdyby pies, którego marynarze z Baltiki uratowali przed śmiercią na dryfującej krze, miał wszczepiony chip, łatwiej można by ustalić jego właściciela. źródło: NKJP: TES: Toruń: Psie dowody: toruński magistrat chce wprowadzić obowiązkowe chipowanie czworonogów, Gazeta Pomorska, 2010-02-18
	Ludzie z wszczepionymi mikroprocesorami będą mogli np. łączyć się za pośrednictwem przewodu z innymi komputerami i czerpać informacje z zewnętrznych baz danych. źródło: NKJP: Artur Włodarski: Elektroniczny człowiek, Gazeta Wyborcza, 1995-04-25
	6 lat temu w USA zasądzono największe na świecie odszkodowanie na rzecz kobiet, którym wszczepiono silikonowe implanty piersi. źródło: NKJP: Kalendarium CKM: Co było, a nie jest..., CKM nr 11, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wszczepię	wszczepimy
2 os.	wszczepisz	wszczepicie
3 os.	wszczepi	wszczepią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wszczepiłem +(e)m wszczepił	wszczepiłam +(e)m wszczepiła	wszczepiłom +(e)m wszczepiło	wszczepiliśmy +(e)śmy wszczepili	wszczepiłyśmy +(e)śmy wszczepiły
2 os.	wszczepiłeś +(e)ś wszczepił	wszczepiłaś +(e)ś wszczepiła	wszczepiłoś +(e)ś wszczepiło	wszczepiliście +(e)ście wszczepili	wszczepiłyście +(e)ście wszczepiły
3 os.	wszczepił	wszczepiła	wszczepiło	wszczepili	wszczepiły

bezosobnik: wszczepiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wszczepmy
2 os.	wszczep	wszczepcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wszczepiłbym bym wszczepił	wszczepiłabym bym wszczepiła	wszczepiłobym bym wszczepiło	wszczepilibyśmy byśmy wszczepili	wszczepiłybyśmy byśmy wszczepiły
2 os.	wszczepiłbyś byś wszczepił	wszczepiłabyś byś wszczepiła	wszczepiłobyś byś wszczepiło	wszczepilibyście byście wszczepili	wszczepiłybyście byście wszczepiły
3 os.	wszczepiłby by wszczepił	wszczepiłaby by wszczepiła	wszczepiłoby by wszczepiło	wszczepiliby by wszczepili	wszczepiłyby by wszczepiły

bezosobnik: wszczepiono by

bezokolicznik: wszczepić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wszczepiwszy

gerundium: wszczepienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wszczepienie	wszczepienia
D.	wszczepienia	wszczepień
C.	wszczepieniu	wszczepieniom
B.	wszczepienie	wszczepienia
N.	wszczepieniem	wszczepieniami
Ms.	wszczepieniu	wszczepieniach
W.	wszczepienie	wszczepienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wszczepiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wszczepiony	wszczepiony	wszczepiony	wszczepione	wszczepiona
D.	wszczepionego	wszczepionego	wszczepionego	wszczepionego	wszczepionej
C.	wszczepionemu	wszczepionemu	wszczepionemu	wszczepionemu	wszczepionej
B.	wszczepionego	wszczepionego	wszczepiony	wszczepione	wszczepioną
N.	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepioną
Ms.	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wszczepieni	wszczepieni	wszczepione	wszczepione
D.	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych
C.	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym
B.	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych	wszczepione
N.	wszczepionymi	wszczepionymi	wszczepionymi	wszczepionymi
Ms.	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych

odpowiednik aspektowy: wszczepiać

Inne uwagi

Zwykle imb i ger

Składnia

wszczepić

KOMU/CZEMU + CO

3. rewolucję

Definicja

spowodować, że ktoś uznał jakąś ideę za swoją i zaangażował się w jej realizację

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wpoić, wrazić, zaszczepić

Cytaty

Ecclesia semper reformanda - „Kościół się zawsze reformuje”. To wszczepili nam na pierwszym roku seminarium.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

Przydaje się moje zamiłowanie do przedmiotów ścisłych, zwłaszcza matematyki, wszczepione przez profesora Feliksa Huzę w I LO im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starym Sączu.

źródło: NKJP: W szkole generałów, Dziennik Polski, 2000-11-14

Wszczepienie wiary w ideały jest niezbędne, jeśli ludzkość ma dalej się rozwijać.

źródło: NKJP: Maria Szyszkowska: W poszukiwaniu sensu życia: po co nam filozofia, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wszczepię	wszczepimy
2 os.	wszczepisz	wszczepicie
3 os.	wszczepi	wszczepią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wszczepiłem +(e)m wszczepił	wszczepiłam +(e)m wszczepiła	wszczepiłom +(e)m wszczepiło	wszczepiliśmy +(e)śmy wszczepili	wszczepiłyśmy +(e)śmy wszczepiły
2 os.	wszczepiłeś +(e)ś wszczepił	wszczepiłaś +(e)ś wszczepiła	wszczepiłoś +(e)ś wszczepiło	wszczepiliście +(e)ście wszczepili	wszczepiłyście +(e)ście wszczepiły
3 os.	wszczepił	wszczepiła	wszczepiło	wszczepili	wszczepiły

bezosobnik: wszczepiono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wszczepmy
2 os.	wszczep	wszczepcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wszczepiłbym bym wszczepił	wszczepiłabym bym wszczepiła	wszczepiłobym bym wszczepiło	wszczepilibyśmy byśmy wszczepili	wszczepiłybyśmy byśmy wszczepiły
2 os.	wszczepiłbyś byś wszczepił	wszczepiłabyś byś wszczepiła	wszczepiłobyś byś wszczepiło	wszczepilibyście byście wszczepili	wszczepiłybyście byście wszczepiły
3 os.	wszczepiłby by wszczepił	wszczepiłaby by wszczepiła	wszczepiłoby by wszczepiło	wszczepiliby by wszczepili	wszczepiłyby by wszczepiły

bezosobnik: wszczepiono by

bezokolicznik: wszczepić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wszczepiwszy

gerundium: wszczepienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wszczepienie	wszczepienia
D.	wszczepienia	wszczepień
C.	wszczepieniu	wszczepieniom
B.	wszczepienie	wszczepienia
N.	wszczepieniem	wszczepieniami
Ms.	wszczepieniu	wszczepieniach
W.	wszczepienie	wszczepienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: wszczepiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wszczepiony	wszczepiony	wszczepiony	wszczepione	wszczepiona
D.	wszczepionego	wszczepionego	wszczepionego	wszczepionego	wszczepionej
C.	wszczepionemu	wszczepionemu	wszczepionemu	wszczepionemu	wszczepionej
B.	wszczepionego	wszczepionego	wszczepiony	wszczepione	wszczepioną
N.	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepioną
Ms.	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wszczepieni	wszczepieni	wszczepione	wszczepione
D.	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych
C.	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym	wszczepionym
B.	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych	wszczepione
N.	wszczepionymi	wszczepionymi	wszczepionymi	wszczepionymi
Ms.	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych	wszczepionych

odpowiednik aspektowy: wszczepiać

Składnia

wszczepić

(KOMU) + CO

Data ostatniej modyfikacji: 29.11.2016