UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaklepać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklepię
 zaklepiemy
2 os. zaklepiesz
 zaklepiecie
3 os. zaklepie
 zaklepią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklepałem
+(e)m zaklepał
 zaklepałam
+(e)m zaklepała
 zaklepałom
+(e)m zaklepało
 zaklepaliśmy
+(e)śmy zaklepali
 zaklepałyśmy
+(e)śmy zaklepały
2 os. zaklepałeś
+(e)ś zaklepał
 zaklepałaś
+(e)ś zaklepała
 zaklepałoś
+(e)ś zaklepało
 zaklepaliście
+(e)ście zaklepali
 zaklepałyście
+(e)ście zaklepały
3 os. zaklepał
 zaklepała
 zaklepało
 zaklepali
 zaklepały

bezosobnik: zaklepano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaklepmy
2 os. zaklep
 zaklepcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaklepałbym
bym zaklepał
 zaklepałabym
bym zaklepała
 zaklepałobym
bym zaklepało
 zaklepalibyśmy
byśmy zaklepali
 zaklepałybyśmy
byśmy zaklepały
2 os. zaklepałbyś
byś zaklepał
 zaklepałabyś
byś zaklepała
 zaklepałobyś
byś zaklepało
 zaklepalibyście
byście zaklepali
 zaklepałybyście
byście zaklepały
3 os. zaklepałby
by zaklepał
 zaklepałaby
by zaklepała
 zaklepałoby
by zaklepało
 zaklepaliby
by zaklepali
 zaklepałyby
by zaklepały

bezosobnik: zaklepano by

bezokolicznik: zaklepać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaklepawszy

gerundium: zaklepanie

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklepany

odpowiednik aspektowy: zaklepywać

Pochodzenie

Zob. klepać

1. dziurę

Definicja

uderzając twardym narzędziem, spłaszczyć coś lub wypełnić otwory w czymś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Cytaty

Dzisiaj nie przyjdzie nawet nikomu na myśl, że w do cna zużytym garnku metalowym, który [...] ma pełno dziur, ciągle jeszcze można gotować strawę. Tak, można, ale pod warunkiem, że każdą wypaloną dziurkę zaklepie się nitem zrobionym z kawałka grubego drutu.

źródło: NKJP: Stanisław Berenda-Czajkowski: Dni grozy i łez, 2001

Zimną podkowę zacznie pan wyginać, zaklepie pan dziurki na gwoździe i z podkowy zrobi pan jeża, a nie bucik na miarę.

źródło: NKJP: Sławomir Mizerski: Ważny element w życiu konia, Polityka, 2006-09-16

Mam gwóźdź w bucie [...]. Pan kierownik kazał zaklepać. Młotkiem. Żeby nie uwierało.

źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988

Składnia

bez ograniczeń + zaklepać +
CO + (CZYM)

2. w zabawie

Definicja

uderzając płasko dłonią jakąś osobę, oznajmić innym, że się odnalazło uczestnika zabawy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Cytaty

Gracz szukający – jeżeli znalazł jakąś osobę w grze – musi również ją zaklepać, ale mówiąc imię znalezionej osoby (np.: „raz dwa trzy Artur”).

źródło: Internet: pl.wikipedia.org

Jeżeli kryjącemu uda się zaklepać więcej niż jednego gracza, to w kolejnej rundzie kryjącym jest pierwszy zaklepany.

źródło: Internet: zabawy.zrodla.org

Ten, którego szukający zaklepał, stawał się szukającym.

źródło: Internet: ceo.org.pl

Składnia

bez ograniczeń + zaklepać +
KOGO

3. pokój

Definicja

pot. 
zarezerwować coś dla siebie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zarezerwować

Połączenia

  • zaklepać (sobie) miejsce, termin

Cytaty

Chociaż ankiety wydawane były od poniedziałku, wielu studentów chciało zaklepać sobie miejsce dużo, dużo wcześniej.

źródło: NKJP: Agnieszka Nowak: Trzy dni w kolejce po pracę za Odrą, Trybuna Śląska, 2002-11-05

Mimo że termin wydaje się odległy, lepiej wcześniej zadzwonić i go zaklepać, bo ciągle dochodzą nowi klienci.

źródło: NKJP: (e): Fachowcy na wagę złota, Nowiny Raciborskie, 2007-07-24

Matka nawet kolejki nie zaklepała, wybiegła ze sklepu [...].

źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Rosja, Gazeta Wyborcza, 1996-02-09

Na załatwienie formalności i wprowadzenie się do akademika nie ma już wiele czasu. Ci, którzy zaklepali sobie pokój wcześniej, mają siedem dni na zameldowanie.

źródło: NKJP: (mg): Student się urządza, Dziennik Łódzki, 2005-10-06

Składnia

bez ograniczeń + zaklepać +
CO

4. decyzję

Definicja

pot. 
zatwierdzić - uznać za obowiązujące prawo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  klepnąć, przyklepać, zatwierdzić

Cytaty

Tak więc komisja [...] zebrała się tylko i wyłącznie po to, aby odbyć głosowanie i zaklepać wcześniejszą decyzję polityczną.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.01.2002

Rząd koncepcję [...] zaklepał pięć miesięcy później, po czym niezwłocznie zaczęto wytyczanie terenów [...] i zaraz przystąpiono do wykupywania gruntów - jak to dzisiaj ładnie brzmi - pod plac budowy.

źródło: NKJP: Henryk Tronowicz: Raport z portu: Gdynia jako wieś, Dziennik Bałtycki, 2010-05-29

Nie można wykluczyć, że [...] przekonali nasze władze i rząd [...] zaklepał dla nich odpowiednie rozporządzenie, pozwalające na powrót totalitarnych metod regulujących turystykę w górach.

źródło: NKJP: Internet

Zgodnie z przewidywaniami Senat zaklepał ustawę uwłaszczeniową.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2000-08-14

[...] sierpniowa uchwała Rady Miasta Krakowa zmieniła plany miejscowego zagospodarowania terenu. [...] Radni zaklepali tę uchwałę przed samym końcem kadencji.

źródło: NKJP: (LIG): Jak grom z jasnego nieba, Gazeta Krakowska, 2002-10-25

Składnia

bez ograniczeń + zaklepać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 09.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN