UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

werbować

Chronologizacja

1648, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. werbuję
werbujemy
2 os. werbujesz
werbujecie
3 os. werbuje
werbują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. werbowałem
+(e)m werbował
werbowałam
+(e)m werbowała
werbowałom
+(e)m werbowało
werbowaliśmy
+(e)śmy werbowali
werbowałyśmy
+(e)śmy werbowały
2 os. werbowałeś
+(e)ś werbował
werbowałaś
+(e)ś werbowała
werbowałoś
+(e)ś werbowało
werbowaliście
+(e)ście werbowali
werbowałyście
+(e)ście werbowały
3 os. werbował
werbowała
werbowało
werbowali
werbowały

bezosobnik: werbowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę werbował
będę werbować
będę werbowała
będę werbować
będę werbowało
będę werbować
będziemy werbowali
będziemy werbować
będziemy werbowały
będziemy werbować
2 os. będziesz werbował
będziesz werbować
będziesz werbowała
będziesz werbować
będziesz werbowało
będziesz werbować
będziecie werbowali
będziecie werbować
będziecie werbowały
będziecie werbować
3 os. będzie werbował
będzie werbować
będzie werbowała
będzie werbować
będzie werbowało
będzie werbować
będą werbowali
będą werbować
będą werbowały
będą werbować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. werbujmy
2 os. werbuj
werbujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. werbowałbym
bym werbował
werbowałabym
bym werbowała
werbowałobym
bym werbowało
werbowalibyśmy
byśmy werbowali
werbowałybyśmy
byśmy werbowały
2 os. werbowałbyś
byś werbował
werbowałabyś
byś werbowała
werbowałobyś
byś werbowało
werbowalibyście
byście werbowali
werbowałybyście
byście werbowały
3 os. werbowałby
by werbował
werbowałaby
by werbowała
werbowałoby
by werbowało
werbowaliby
by werbowali
werbowałyby
by werbowały

bezosobnik: werbowano by

bezokolicznik: werbować

imiesłów przysłówkowy współczesny: werbując

gerundium: werbowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. werbowanie
werbowania
D. werbowania
werbowań
C. werbowaniu
werbowaniom
B. werbowanie
werbowania
N. werbowaniem
werbowaniami
Ms. werbowaniu
werbowaniach
W. werbowanie
werbowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: werbujący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. werbujący
werbujący
werbujący
werbujące
werbująca
D. werbującego
werbującego
werbującego
werbującego
werbującej
C. werbującemu
werbującemu
werbującemu
werbującemu
werbującej
B. werbującego
werbującego
werbujący
werbujące
werbującą
N. werbującym
werbującym
werbującym
werbującym
werbującą
Ms. werbującym
werbującym
werbującym
werbującym
werbującej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. werbujący
werbujący
werbujące
werbujące
D. werbujących
werbujących
werbujących
werbujących
C. werbującym
werbującym
werbującym
werbującym
B. werbujących
werbujących
werbujących
werbujące
N. werbującymi
werbującymi
werbującymi
werbującymi
Ms. werbujących
werbujących
werbujących
werbujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: werbowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. werbowany
werbowany
werbowany
werbowane
werbowana
D. werbowanego
werbowanego
werbowanego
werbowanego
werbowanej
C. werbowanemu
werbowanemu
werbowanemu
werbowanemu
werbowanej
B. werbowanego
werbowanego
werbowany
werbowane
werbowaną
N. werbowanym
werbowanym
werbowanym
werbowanym
werbowaną
Ms. werbowanym
werbowanym
werbowanym
werbowanym
werbowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. werbowani
werbowani
werbowane
werbowane
D. werbowanych
werbowanych
werbowanych
werbowanych
C. werbowanym
werbowanym
werbowanym
werbowanym
B. werbowanych
werbowanych
werbowanych
werbowane
N. werbowanymi
werbowanymi
werbowanymi
werbowanymi
Ms. werbowanych
werbowanych
werbowanych
werbowanych

odpowiednik aspektowy: zwerbować

Pochodzenie

niem. werben

1. pracowników

Definicja

nakłaniać do podjęcia określonego rodzaju działalności, aktywności lub wstąpienia do organizacji

Noty o użyciu

Bywa używane z odcieniem pejoratywnym.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • kontrwywiad werbuje
  • werbować dziennikarzy, księży, kurierów, najemników, pracowników, współpracowników; klientów; agentów, agenturę, informatorów, szpiegów; członków czegoś, kandydatów
  • werbować do pracy, do współpracy; do sekty
  • firma werbująca; metody, sposoby werbowania

Cytaty

Wrocławska firma werbowała w Polsce pielęgniarki do pracy w Norwegii.

źródło: NKJP: Marcin Gąsiorowski: Trefna umowa, Gazeta Wrocławska, 2003-04-18

Dawniej jeżdżono w kraj werbować ludzi do kopalń. Dziś dajemy ogłoszenia w gazetach.

źródło: NKJP: Jarosław Józef Szczepański: Górnik polski, 2005

Niegdysiejsza milicja werbowała agentów przede wszystkim wśród więźniów, miała w więzieniach swoje pawilony.

źródło: NKJP: Piotr Najsztub: Nie ma strachu bez ognia, Gazeta Wyborcza, 1995-06-17

Dariusz I. prowadził w Słupsku firmę, zajmującą się sprzedażą zestawów satelitarnych. Klientów werbował głównie wśród mieszkańców okolicznych wsi.

źródło: NKJP: Jacek Cegła: Były policjant aresztowany, Dziennik Bałtycki, 2000-11-14

Składnia

bez ograniczeń + werbować +
KOGO + (do CZEGO)

2. żołnierzy

Definicja

pozyskiwać do służby lub pracy w wojsku lub innej całości organizacyjnej o podobnym charakterze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

  • werbować ochotników, rekrutów, żołnierzy

Cytaty

[...] utworzył pułk kozaków sułtańskich, do którego werbował Słowian bałkańskich różnych narodowości.

źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968

Król mianował [...] dowódców poszczególnych oddziałów, którzy w jego imieniu werbowali żołnierzy.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004

Plan był taki, że na Białorusi będziemy werbować Polaków, wyposażać ich w broń, którą sukcesywnie dostarczą nam z Moskwy, i wysyłać do partyzantki w kraju.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1985

W pewnym momencie Surian ściszył głos i, rozglądając się niepewnie, oznajmił, że stary lis najwyraźniej coś knuje, wysłał bowiem kanclerza Ludwika z poselstwem do Niemiec, zaczął także werbować do swych wojsk nowych najemników [...].

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Składnia

bez ograniczeń + werbować +
KOGO + (do CZEGO)

3. sojuszników

Definicja

pozyskiwać kogoś, kto następnie poprze jakąś sprawę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kaptować

Połączenia

  • werbować zwolenników

Cytaty

Obaj przeciwnicy szykują się do walki i werbują sojuszników.

źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Wojna o króla, Polityka, 2000-01-08

Określoną ideologię i program wyrobiło sobie za to stopniowo Towarzystwo Demokratyczne Polskie. Pierwsza grupa kilkunastu założycieli werbowała kolejnych zwolenników [...].

źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968

[...] Rzym faktycznie był małym miastem i dopiero werbował sprzymierzeńców - wtedy to była po prostu konfederacja, której każdy podmiot posiadał własne prawo.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + werbować +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 02.02.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj