Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
ciosam rzadziej cioszę |
ciosamy kwestion. cieszemy rzadziej cioszemy |
|||
| 2 os. |
ciosasz kwestion. cieszesz rzadziej cioszesz |
ciosacie kwestion. cieszecie rzadziej cioszecie |
|||
| 3 os. |
ciosa kwestion. ciesze rzadziej ciosze |
ciosają rzadziej cioszą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ciosałem +(e)m ciosał |
ciosałam +(e)m ciosała |
ciosałom +(e)m ciosało |
ciosaliśmy +(e)śmy ciosali |
ciosałyśmy +(e)śmy ciosały |
| 2 os. |
ciosałeś +(e)ś ciosał |
ciosałaś +(e)ś ciosała |
ciosałoś +(e)ś ciosało |
ciosaliście +(e)ście ciosali |
ciosałyście +(e)ście ciosały |
| 3 os. |
ciosał |
ciosała |
ciosało |
ciosali |
ciosały |
bezosobnik: ciosano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę ciosał będę ciosać |
będę ciosała będę ciosać |
będę ciosało będę ciosać |
będziemy ciosali będziemy ciosać |
będziemy ciosały będziemy ciosać |
| 2 os. |
będziesz ciosał będziesz ciosać |
będziesz ciosała będziesz ciosać |
będziesz ciosało będziesz ciosać |
będziecie ciosali będziecie ciosać |
będziecie ciosały będziecie ciosać |
| 3 os. |
będzie ciosał będzie ciosać |
będzie ciosała będzie ciosać |
będzie ciosało będzie ciosać |
będą ciosali będą ciosać |
będą ciosały będą ciosać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
ciosajmy kwestion. cieszmy rzadziej cioszmy |
|
| 2 os. |
ciosaj kwestion. ciesz rzadziej ciosz |
ciosajcie kwestion. cieszcie rzadziej cioszcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ciosałbym bym ciosał |
ciosałabym bym ciosała |
ciosałobym bym ciosało |
ciosalibyśmy byśmy ciosali |
ciosałybyśmy byśmy ciosały |
| 2 os. |
ciosałbyś byś ciosał |
ciosałabyś byś ciosała |
ciosałobyś byś ciosało |
ciosalibyście byście ciosali |
ciosałybyście byście ciosały |
| 3 os. |
ciosałby by ciosał |
ciosałaby by ciosała |
ciosałoby by ciosało |
ciosaliby by ciosali |
ciosałyby by ciosały |
bezosobnik: ciosano by
bezokolicznik: ciosać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ciosając
rzadziej ciosząc
gerundium: ciosanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | ciosanie |
ciosania |
| D. | ciosania |
ciosań |
| C. | ciosaniu |
ciosaniom |
| B. | ciosanie |
ciosania |
| N. | ciosaniem |
ciosaniami |
| Ms. | ciosaniu |
ciosaniach |
| W. | ciosanie |
ciosania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: ciosający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | ciosający rzadziej cioszący |
ciosający rzadziej cioszący |
ciosający rzadziej cioszący |
ciosające rzadziej cioszące |
ciosająca rzadziej ciosząca |
| D. | ciosającego rzadziej cioszącego |
ciosającego rzadziej cioszącego |
ciosającego rzadziej cioszącego |
ciosającego rzadziej cioszącego |
ciosającej rzadziej cioszącej |
| C. | ciosającemu rzadziej cioszącemu |
ciosającemu rzadziej cioszącemu |
ciosającemu rzadziej cioszącemu |
ciosającemu rzadziej cioszącemu |
ciosającej rzadziej cioszącej |
| B. | ciosającego rzadziej cioszącego |
ciosającego rzadziej cioszącego |
ciosający rzadziej cioszący |
ciosające rzadziej cioszące |
ciosającą rzadziej cioszącą |
| N. | ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającą rzadziej cioszącą |
| Ms. | ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającej rzadziej cioszącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | ciosający rzadziej cioszący |
ciosający rzadziej cioszący |
ciosające rzadziej cioszące |
ciosające rzadziej cioszące |
| D. | ciosających rzadziej cioszących |
ciosających rzadziej cioszących |
ciosających rzadziej cioszących |
ciosających rzadziej cioszących |
| C. | ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającym rzadziej cioszącym |
ciosającym rzadziej cioszącym |
| B. | ciosających rzadziej cioszących |
ciosających rzadziej cioszących |
ciosających rzadziej cioszących |
ciosające rzadziej cioszące |
| N. | ciosającymi rzadziej cioszącymi |
ciosającymi rzadziej cioszącymi |
ciosającymi rzadziej cioszącymi |
ciosającymi rzadziej cioszącymi |
| Ms. | ciosających rzadziej cioszących |
ciosających rzadziej cioszących |
ciosających rzadziej cioszących |
ciosających rzadziej cioszących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ciosany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | ciosany |
ciosany |
ciosany |
ciosane |
ciosana |
| D. | ciosanego |
ciosanego |
ciosanego |
ciosanego |
ciosanej |
| C. | ciosanemu |
ciosanemu |
ciosanemu |
ciosanemu |
ciosanej |
| B. | ciosanego |
ciosanego |
ciosany |
ciosane |
ciosaną |
| N. | ciosanym |
ciosanym |
ciosanym |
ciosanym |
ciosaną |
| Ms. | ciosanym |
ciosanym |
ciosanym |
ciosanym |
ciosanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | ciosani |
ciosani |
ciosane |
ciosane |
| D. | ciosanych |
ciosanych |
ciosanych |
ciosanych |
| C. | ciosanym |
ciosanym |
ciosanym |
ciosanym |
| B. | ciosanych |
ciosanych |
ciosanych |
ciosane |
| N. | ciosanymi |
ciosanymi |
ciosanymi |
ciosanymi |
| Ms. | ciosanych |
ciosanych |
ciosanych |
ciosanych |
Pochodzenie
psł. *tesati 'obrabiać drewno lub kamień, ociosywać, nacinać'
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Cytaty
|
- Do szlachetnego zawodu cieśli wrócić pan nie chciał? - Oj, nie chciałem, taka chandra mnie tłukła, gdy trzeba było ciosać toporem, że tylko się zalać. źródło: NKJP: Anna Żebrowska: Nieprzejednany, Gazeta Wyborcza, 1994-10-08 |
|
|
[...] Aby ułożyć płytki chodnikowe, pracownicy firmy wykonującej trakt, ciosają korzenie starych drzew, by chodnik leżał tak, jak należy. źródło: NKJP: Tadeusz Jachnicki: Drzewa w trotuarze, Gazeta Krakowska, 2006-08-22 |
|
|
Ścinali święte dęby, ciosali z nich krzyże i wbijali w te same święte dla Jaćwingów miejsca. źródło: NKJP: Lidia Ostałowska: Dęby i krzyże, Gazeta Wyborcza, 1992-07-03 |
|
|
Z nożem też wyruszał praprzodek na polowania [...]. Początkowo ciosany z kamienia, następnie wyrabiany z metalu, nóż figuruje w najstarszych przepisach uczących zachowania się przy stole. źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994 |
|
|
Glinę ciosa się potem na wiórki strugiem. źródło: NKJP: Piotr Subik: Nie święci garnki lepią, Dziennik Polski, 2008-02-23 |
Składnia
|
+ | ciosać | + |
CO +
(CZYM) +
(na CO)
|
|
|
+ | ciosać | + |
CO +
(z CZEGO)
|