UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sensat

Chronologizacja

1 połowa XVIII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. sensat
sensaci
ndepr
sensaty
depr
D. sensata
sensatów
C. sensatowi
sensatom
B. sensata
sensatów
N. sensatem
sensatami
Ms. sensacie
sensatach
W. sensacie
sensaci
ndepr
sensaty
depr

1. zwolennik sensacji

Definicja

książk. 
osoba doszukująca się we wszystkim czegoś, co mogłoby wywołać powszechne zainteresowanie

Wymowa

[sęsat] lub [sensat]

Pochodzenie

Od: sensacja

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

To, że X nie był nigdy agentem SB, z pewnością zasmuci sensatów i nieszczęsnych nieudaczników. Radzę Wam - zajmijcie się czymś rozsądnym i twórczym.

źródło: NKJP: Andrzej Czuma: Listy, Gazeta Wyborcza, 1993-06-29

Nie prosiłem Damiana, by opowiadał mi o sobie. Może to i dla sensatów mało profesjonalne jak na dziennikarza podejście, ale sensacji, tych w najbardziej podłym słowa tego znaczeniu, te dzieciaki miały w życiu aż nadto.

źródło: NKJP: Piotr Dobosz: Życie jak kromka chleba, Gazeta Krakowska, 2003-09-20

Popatrzyłem na niego z uznaniem i pomyślałem, bo w tym gronie sensatów i plotkarzy nie było sensu tego mówić:
- Jednak prawda: tak – tak, nie – nie powinny być fundamentem relacji międzyludzkich.

źródło: NKJP: Stefan Pastuszewski: Dialog o...(3), Akant, 2007-03

2. zbyt mądry

Definicja

daw. 
osoba uznawana przez mówiącego za zbyt mądrą, posiadającą zbyt dużą wiedzę

Wymowa

[sęsat] lub [sensat]

Pochodzenie

p.-łac. sensātus 'obdarzony rozumem'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

Matka określiła Leszka mianem sensata i wyraziła obawę, że o ile nie zemrze na cherlactwo, spowodowane brakiem ruchu i świeżego powietrza, to nadmiar wiedzy w zbyt młodym wieku może mu się rzucić na umysł i skończy w domu wariatów.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Czy był przyrodnikiem, czy ekonomistą, przykładnym urzędnikiem i administratorem, czy politykiem [...]? Sensatem, udzielającym rodzicom z wyżyn swych dwudziestu lat wskazówek w kwestii wychowania swego młodszego brata [...]?

źródło: NKJP: Polak z Luwru, Dziennik Polski, 2000-12-08

3. zbyt poważny

Definicja

daw. 
osoba uznawana przez mówiącego za przesadnie poważną

Wymowa

[sęsat] lub [sensat]

Pochodzenie

p.-łac. sensātus 'obdarzony rozumem'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

A dlaczego Finito z powieści Hemingwaya był prawie takim sensatem jak Fernando? – Bo był przesadnie poważny i wszystko brał bardzo serio.

źródło: NKJP: Jan Miodek: Około metra siedemdziesięciu, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-02-21

Data ostatniej modyfikacji: 07.02.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj