UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sroka

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. sroka
sroki
D. sroki
srok
C. sroce
srokom
B. srokę
sroki
N. sroką
srokami
Ms. sroce
srokach
W. sroko
sroki

Pochodzenie

psł. *sorka

1. ptak

Definicja

ptak wielkości gołębia, o czarno-białym upierzeniu i z długim ogonem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ptak

Połączenia

  • sroki i gawrony, sroki i kawki, sroki i kruki, sroki i sójki, sroki i wrony
  • gniazdo sroki
  • sroka siedzi, skrzeczy

Cytaty

[...] gniazda sroki są zbudowane z patyków, w kształcie kuli, w środku gniazdo zrobione jest z gliny oraz ziemi i wyścielone delikatnym włosiem. Gniazda takie są dosyć trwałe i są doskonałym miejscem lęgów dla uszatki zwyczajnej (sowy uszatej). To właśnie dzięki sroce, a także i wronie, której gniazda też są wykorzystywane, uszatki zwyczajne mogą gniazdować w miastach i jest to jeden z głównych powodów ich coraz częstszego gniazdowania w Krakowie.

źródło: NKJP: Sroka w mieście, Dziennik Polski, 2003-04-30

Jeśli chodzi o faunę, to zdecydowanie zaktywizowały się ptaki, które gwiżdżą na wszystko. Oczywiście czarne gawrony kraczą zaś coraz powszechniejsze sroki skrzeczą, jakby kto piłę łańcuchową odpalał.

źródło: NKJP: Piotr Grzegorzek: Co Tydzień Jaworzno, 2004-03-18

Prawie wszystkie gatunki ptaków są chronione. Do wyjątków należą tylko gawrony, sroki i wrony, ale nawet one objęte są ochroną w okresie lęgowym.

źródło: NKJP: Mniej wróbli i gołębi, Dziennik Polski, 1998-10-02

W wyjadaniu zawartości budek lęgowych przodują gatunki, których zwykle nie posądzamy nawet o drapieżnictwo: wiewiórki, sroki, sójki i - co jest prawdziwą udręką w pobliżu wiosek - domowe koty.

źródło: NKJP: Dariusz Graszka-Petrykowski: Rynek drzewny, Las Polski, 2009-05-16

2. kołatka

Definicja

duża, używana na Podhalu, kołatka w postaci walca z trybami, o które w czasie obrotu zaczepiały drewniane pióra, toczona lub pchana przez użytkownika

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  kołatka

Cytaty

Potem zdejmowano i okładano co sił kijami, stosując przeróżne metody „tortur”, kopiąc i wlokąc po ziemi słomianą kukłę. „Parada” szła przez wieś w kierunku rzeki, gdzie kukłę podpalano i wrzucano do wody przy akompaniamencie srok, kłapacy i różnego rodzaju grzechotek. Zwyczaj ten symbolizował potępienie i przepędzenie zła.

źródło: NKJP: (rom): Wielkanocne zwyczaje, Gazeta Krakowska, 2004-04-13

Równocześnie z konkursem palm odbywać się będzie „Święto zwyków wielkanocnych”. W programie są m.in. poświęcenie święcielizny, obrzędowe obiegnięcie starego koścółka przez chłopców z zespołu „Robcusie” z kłapacami, srokami i kołatkami, symbolizujące „przepędzenie zła”, a także topienie Judasza w rzece i poświęcenie rzeźb świętych pasterskich.

źródło: NKJP: (rom): Hej bazie, bazicki, Gazeta Krakowska, 2004-03-29

3. kolekcjonerka

Definicja

pot. 
kobieta, która szczególnie lubi rzeczy kolorowe i błyszczące i gromadzi przedmioty danego rodzaju

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny hobby i zainteresowania

Cytaty

Zdecydowanie jestem sroką, ciągnie mnie do wszystkiego, co się błyszczy. Ale nie obwieszam się biżuterią jak choinka, lubię delikatne, minimalistyczne dodatki.

źródło: Internet: iwonka-bloguje.blogspot.com

Aktorka nie odmawia sobie zakupu kolejnych butów. - Będzie ze sto par, bo jestem sroka na obuwie [...].

źródło: Internet: polsat.pl/news

„Podniebny” to książka, która przykuwa wzrok, a okładkowej sroce ciężko będzie przejść obok niej obojętnie. Wydanie jest po prostu nieziemskie.

źródło: Internet: naszerecenzje.wordpress.com

Różowe pudełeczko skrywa w środku 15 pięknych cieni idealnie wpisujących się w walentynkowe klimaty. Odcienie różowo-czerwono-fioletowe występują nie tylko w matach, ale również w przecudownych metalicznych wersjach – dokładnie to, co makijażowe sroki lubią najbardziej!

źródło: Internet: mizzle.pl/uroda

Składnia

bez ograniczeń + sroka +
(na CO)
bez ograniczeń + sroka +
(JAKA)

Frazeologizmy

ktoś gapi się jak sroka w kość
ktoś patrzy jak sroka w kość
ktoś gapi się jak sroka w gnat
ktoś patrzy jak sroka w gnat
ktoś łapie ileś srok za ogon
ktoś ciągnie ileś srok za ogon
ktoś trzyma ileś srok za ogon
ktoś chwyta ileś srok za ogon
ktoś nie wypadł sroce spod ogona
ktoś nie wyskoczył sroce spod ogona
ktoś złapał ileś srok za ogon
ktoś chwycił ileś srok za ogon
Data ostatniej modyfikacji: 20.07.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj