UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

spawać

Chronologizacja

1853, Projekt do słownictwa chemicznego, books.google.pl

1. blachy

Definicja

łączyć metalowe przedmioty lub części przez stopienie ich w miejscu styku i użycie specjalnego spoiwa

Pochodzenie

W genetycznej więzi z czasownikiem spoić (< psł. *sъpojiti 'powodować, że coś mocno przywiera, przylega' > 'łączyć, zespalać' : *piti 'mocno przywierać, przylegać, ściśle czegoś dotykać')

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  łączyć

Połączenia

  • robotnicy spawają
  • spawać elementy czegoś, ramę
  • spawać i zgrzewać, ciąć i spawać, lutować i spawać
  • spawany most; spawana konstrukcja, stal; spawane blachy, druty, rury; kurs spawania

Cytaty

Na skrzyżowaniu robotnicy spawali tramwajowe szyny.

źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999

Gazownicy spawający rury na klatce schodowej spalili przewody elektryczne.

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

Nadal jednak samochód jest ręcznie spawany. Zrobienie nadwozia wymaga w sumie 130 m spawów.

źródło: NKJP: Piotr Myszor: Król i szczypta ognia, Dziennik Zachodni, 2008-02-21

[...] przystąpimy do montażu nowej instalacji ze stalowych, spawanych rur.

źródło: NKJP: Budych Zbigniew: Ciepło na gwiazdkę?, Gazeta Wrocławska, 2003-11-13

Potrafię spawać, więc z zebranych elementów bez problemu mogę coś skonstruować.

źródło: NKJP: (acz): Gołębnik z grzejników, Tygodnik Rybnicki, 2007-03-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spawam
spawamy
2 os. spawasz
spawacie
3 os. spawa
spawają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spawałem
+(e)m spawał
spawałam
+(e)m spawała
spawałom
+(e)m spawało
spawaliśmy
+(e)śmy spawali
spawałyśmy
+(e)śmy spawały
2 os. spawałeś
+(e)ś spawał
spawałaś
+(e)ś spawała
spawałoś
+(e)ś spawało
spawaliście
+(e)ście spawali
spawałyście
+(e)ście spawały
3 os. spawał
spawała
spawało
spawali
spawały

bezosobnik: spawano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę spawał
będę spawać
będę spawała
będę spawać
będę spawało
będę spawać
będziemy spawali
będziemy spawać
będziemy spawały
będziemy spawać
2 os. będziesz spawał
będziesz spawać
będziesz spawała
będziesz spawać
będziesz spawało
będziesz spawać
będziecie spawali
będziecie spawać
będziecie spawały
będziecie spawać
3 os. będzie spawał
będzie spawać
będzie spawała
będzie spawać
będzie spawało
będzie spawać
będą spawali
będą spawać
będą spawały
będą spawać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spawajmy
2 os. spawaj
spawajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spawałbym
bym spawał
spawałabym
bym spawała
spawałobym
bym spawało
spawalibyśmy
byśmy spawali
spawałybyśmy
byśmy spawały
2 os. spawałbyś
byś spawał
spawałabyś
byś spawała
spawałobyś
byś spawało
spawalibyście
byście spawali
spawałybyście
byście spawały
3 os. spawałby
by spawał
spawałaby
by spawała
spawałoby
by spawało
spawaliby
by spawali
spawałyby
by spawały

bezosobnik: spawano by

bezokolicznik: spawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spawając

gerundium: spawanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spawanie
spawania
D. spawania
spawań
C. spawaniu
spawaniom
B. spawanie
spawania
N. spawaniem
spawaniami
Ms. spawaniu
spawaniach
W. spawanie
spawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spawający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spawający
spawający
spawający
spawające
spawająca
D. spawającego
spawającego
spawającego
spawającego
spawającej
C. spawającemu
spawającemu
spawającemu
spawającemu
spawającej
B. spawającego
spawającego
spawający
spawające
spawającą
N. spawającym
spawającym
spawającym
spawającym
spawającą
Ms. spawającym
spawającym
spawającym
spawającym
spawającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spawający
spawający
spawające
spawające
D. spawających
spawających
spawających
spawających
C. spawającym
spawającym
spawającym
spawającym
B. spawających
spawających
spawających
spawające
N. spawającymi
spawającymi
spawającymi
spawającymi
Ms. spawających
spawających
spawających
spawających

imiesłów przymiotnikowy bierny: spawany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spawany
spawany
spawany
spawane
spawana
D. spawanego
spawanego
spawanego
spawanego
spawanej
C. spawanemu
spawanemu
spawanemu
spawanemu
spawanej
B. spawanego
spawanego
spawany
spawane
spawaną
N. spawanym
spawanym
spawanym
spawanym
spawaną
Ms. spawanym
spawanym
spawanym
spawanym
spawanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spawani
spawani
spawane
spawane
D. spawanych
spawanych
spawanych
spawanych
C. spawanym
spawanym
spawanym
spawanym
B. spawanych
spawanych
spawanych
spawane
N. spawanymi
spawanymi
spawanymi
spawanymi
Ms. spawanych
spawanych
spawanych
spawanych

odpowiednik aspektowy: zespawać

Składnia

bez ograniczeń + spawać +
(CO)

2. po wódce

Definicja

pot. 
wymiotować

Pochodzenie

Od: paw

Od: paw (czynność, substancja [wymioty])

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chlustać, haftować, ktoś jedzie do Rygi, womitować, wymiotować, zwracać

Cytaty

Jest taka odmiana [...] Acapulko, paliłem ja raz zagranicą i tylko po niej spawałem.

źródło: Internet: forum.haszysz.com

Jak byłem młodszy, to regularnie się po wódce spawało. Teraz już mi się nie zdarza.

źródło: Internet: .gry-online.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spawam
spawamy
2 os. spawasz
spawacie
3 os. spawa
spawają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spawałem
+(e)m spawał
spawałam
+(e)m spawała
spawałom
+(e)m spawało
spawaliśmy
+(e)śmy spawali
spawałyśmy
+(e)śmy spawały
2 os. spawałeś
+(e)ś spawał
spawałaś
+(e)ś spawała
spawałoś
+(e)ś spawało
spawaliście
+(e)ście spawali
spawałyście
+(e)ście spawały
3 os. spawał
spawała
spawało
spawali
spawały

bezosobnik: spawano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę spawał
będę spawać
będę spawała
będę spawać
będę spawało
będę spawać
będziemy spawali
będziemy spawać
będziemy spawały
będziemy spawać
2 os. będziesz spawał
będziesz spawać
będziesz spawała
będziesz spawać
będziesz spawało
będziesz spawać
będziecie spawali
będziecie spawać
będziecie spawały
będziecie spawać
3 os. będzie spawał
będzie spawać
będzie spawała
będzie spawać
będzie spawało
będzie spawać
będą spawali
będą spawać
będą spawały
będą spawać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spawajmy
2 os. spawaj
spawajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spawałbym
bym spawał
spawałabym
bym spawała
spawałobym
bym spawało
spawalibyśmy
byśmy spawali
spawałybyśmy
byśmy spawały
2 os. spawałbyś
byś spawał
spawałabyś
byś spawała
spawałobyś
byś spawało
spawalibyście
byście spawali
spawałybyście
byście spawały
3 os. spawałby
by spawał
spawałaby
by spawała
spawałoby
by spawało
spawaliby
by spawali
spawałyby
by spawały

bezosobnik: spawano by

bezokolicznik: spawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spawając

gerundium: spawanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spawanie
spawania
D. spawania
spawań
C. spawaniu
spawaniom
B. spawanie
spawania
N. spawaniem
spawaniami
Ms. spawaniu
spawaniach
W. spawanie
spawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spawający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spawający
spawający
spawający
spawające
spawająca
D. spawającego
spawającego
spawającego
spawającego
spawającej
C. spawającemu
spawającemu
spawającemu
spawającemu
spawającej
B. spawającego
spawającego
spawający
spawające
spawającą
N. spawającym
spawającym
spawającym
spawającym
spawającą
Ms. spawającym
spawającym
spawającym
spawającym
spawającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spawający
spawający
spawające
spawające
D. spawających
spawających
spawających
spawających
C. spawającym
spawającym
spawającym
spawającym
B. spawających
spawających
spawających
spawające
N. spawającymi
spawającymi
spawającymi
spawającymi
Ms. spawających
spawających
spawających
spawających

3. w kolarstwie

Definicja

sport.  pot. 
w szosowym wyścigu kolarskim: jadąc na czele peletonu, doganiać uciekającego kolarza lub grupę

Pochodzenie

Zob. spawać 1

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

  • spawać grupę

Cytaty

Start ostrożny, gdyby się dało to na pierwszym zakręcie wszyscy by się zatrzymali i obrócili rowery w miejscu. 6 okrążeń, nie widzę innej możliwości jak spróbować odjechać. Dwukrotnie mi się to nie udaje, gdyż lokalne grupy skutecznie mnie spawają.

źródło: Internet: hopcycling.pl/tour-de-rybnik-2013

Nie brakowało ataków - co chwilę próbowała odjechać małą grupka zawodników, jednak większość prób szybko spaliła na panewce, gdyż zespół Bretegne-Seche Environment spawał niemal każdą próbę odjazdu.

źródło: Internet: rowery.org/2014/03/29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spawam
spawamy
2 os. spawasz
spawacie
3 os. spawa
spawają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spawałem
+(e)m spawał
spawałam
+(e)m spawała
spawałom
+(e)m spawało
spawaliśmy
+(e)śmy spawali
spawałyśmy
+(e)śmy spawały
2 os. spawałeś
+(e)ś spawał
spawałaś
+(e)ś spawała
spawałoś
+(e)ś spawało
spawaliście
+(e)ście spawali
spawałyście
+(e)ście spawały
3 os. spawał
spawała
spawało
spawali
spawały

bezosobnik: spawano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę spawał
będę spawać
będę spawała
będę spawać
będę spawało
będę spawać
będziemy spawali
będziemy spawać
będziemy spawały
będziemy spawać
2 os. będziesz spawał
będziesz spawać
będziesz spawała
będziesz spawać
będziesz spawało
będziesz spawać
będziecie spawali
będziecie spawać
będziecie spawały
będziecie spawać
3 os. będzie spawał
będzie spawać
będzie spawała
będzie spawać
będzie spawało
będzie spawać
będą spawali
będą spawać
będą spawały
będą spawać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spawajmy
2 os. spawaj
spawajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spawałbym
bym spawał
spawałabym
bym spawała
spawałobym
bym spawało
spawalibyśmy
byśmy spawali
spawałybyśmy
byśmy spawały
2 os. spawałbyś
byś spawał
spawałabyś
byś spawała
spawałobyś
byś spawało
spawalibyście
byście spawali
spawałybyście
byście spawały
3 os. spawałby
by spawał
spawałaby
by spawała
spawałoby
by spawało
spawaliby
by spawali
spawałyby
by spawały

bezosobnik: spawano by

bezokolicznik: spawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spawając

gerundium: spawanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spawanie
spawania
D. spawania
spawań
C. spawaniu
spawaniom
B. spawanie
spawania
N. spawaniem
spawaniami
Ms. spawaniu
spawaniach
W. spawanie
spawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spawający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spawający
spawający
spawający
spawające
spawająca
D. spawającego
spawającego
spawającego
spawającego
spawającej
C. spawającemu
spawającemu
spawającemu
spawającemu
spawającej
B. spawającego
spawającego
spawający
spawające
spawającą
N. spawającym
spawającym
spawającym
spawającym
spawającą
Ms. spawającym
spawającym
spawającym
spawającym
spawającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spawający
spawający
spawające
spawające
D. spawających
spawających
spawających
spawających
C. spawającym
spawającym
spawającym
spawającym
B. spawających
spawających
spawających
spawające
N. spawającymi
spawającymi
spawającymi
spawającymi
Ms. spawających
spawających
spawających
spawających

imiesłów przymiotnikowy bierny: spawany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. spawany
spawany
spawany
spawane
spawana
D. spawanego
spawanego
spawanego
spawanego
spawanej
C. spawanemu
spawanemu
spawanemu
spawanemu
spawanej
B. spawanego
spawanego
spawany
spawane
spawaną
N. spawanym
spawanym
spawanym
spawanym
spawaną
Ms. spawanym
spawanym
spawanym
spawanym
spawanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. spawani
spawani
spawane
spawane
D. spawanych
spawanych
spawanych
spawanych
C. spawanym
spawanym
spawanym
spawanym
B. spawanych
spawanych
spawanych
spawane
N. spawanymi
spawanymi
spawanymi
spawanymi
Ms. spawanych
spawanych
spawanych
spawanych

odpowiednik aspektowy: zespawać

Składnia

bez ograniczeń + spawać +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 29.04.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj