UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

adiunkt

Chronologizacja

1642, Kart XVII-XVIII
Inne znaczenie: 'pomocnik'

Pochodzenie

niem. Adjunkt

z łac. adiunctus 'przyprzężony'

Od łac. ad-iungo 'przyprzęgam, przyłączam'

1. naukowiec

Definicja

osoba zajmująca stanowisko naukowe na uczelni lub w instytucji naukowej, mająca zwykle stopień doktora

Noty o użyciu

Jeżeli wyrazu adiunkt używamy w odniesieniu do kobiety, we wszystkich kontekstach może występować forma równokształtna z M. lp, a wyraz może przyłączać formy żeńskie czasownika i przymiotnika, np. adiunkt przyszła., spotkanie z nową adiunkt, Beatą Kwiecińską. Może też zostać zachowana odmiana i składnia charakterystyczna dla rzeczowników rodzaju m1, np.: spotkanie z nowym adiunktem, Beatą Kwiecińską, gdzie adiunkt jest formą hasłową.

Wymowa

[adjunkt]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia

Połączenia

  • adiunkt naukowy
  • adiunkt Akademii Muzycznej, Pedagogicznej..., Uniwersytetu Łódzkiego, Warszawskiego...; Katedry Psychiatrii, Rehabilitacji...; Kliniki Hematologii, Toksykologii...
  • adiunkt na politechnice, na uniwersytecie; na Politechnice Krakowskiej, Warszawskiej..., na Uniwersytecie Poznańskim, Warszawskim..., na Wydziale Architektury, Geologii...; na polonistyce; w Katedrze Chemii Fizycznej, Finansów..., w Zakładzie Botaniki, Psychologii...
  • adiunkci i asystenci, adiunkci i profesorowie
  • pan, pani adiunkt
  • etat, stanowisko adiunkta
  • kandydat, konkurs na adiunkta
  • adiunkt pracuje, prowadzi wykłady, zajęcia...
  • być, zostać adiunktem
  • pracować jako adiunkt

Cytaty

Musi być też ścieżka awansu, takie drabinki, które są silnie motywujące tak jak w szkolnictwie wyższym: najpierw jest się asystentem, trzeba zrobić doktorat, aby być adiunktem, itd.

źródło: NKJP: Aby szkoły im nie obrzydzić, prasa, 1998

Urodzona w Zakopanem (1962) malarka pracuje jako adiunkt na Wydziale Malarstwa w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.

źródło: NKJP: Pamiętnik malowany barwami życia, Dziennik Polski, 2001-10-19

[...] to adiunkci prowadzą 70 proc. zajęć ze studentami.

źródło: NKJP: Teresa Bogucka, Wojciech Staszewski: Naukowcy przeżyją, nauka niekoniecznie, Gazeta Wyborcza, 1994-12-03

Oto wyniki właściwej kuracji! Pacjent Twardowski jest już po szóstym elektrowstrząsie - i nawet taki wróg szoków jak łysy Andrzej, złożył po porannym obchodzie adiunktowi szczere gratulacje.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977

Ona w przyszłym roku akademickim zacznie, on w tym kończy – i najpewniej zostanie na uczelni jako młodszy adiunkt. Rektor mu to wstępnie obiecał. Zabawne, gdyby była studentką Piotra. – Dobrze, panie adiunkcie. Zapraszam pana na obiad.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. adiunkt
 adiunkci
 ndepr
adiunkty
 depr
D. adiunkta
 adiunktów
C. adiunktowi
 adiunktom
B. adiunkta
 adiunktów
N. adiunktem
 adiunktami
Ms. adiunkcie
 adiunktach
W. adiunkcie
 adiunkci
 ndepr
adiunkty
 depr

2. w zawodzie

Definicja

osoba zajmująca średnie w hierarchii zawodowej stanowisko w niektórych zawodach

Noty o użyciu

Jeżeli wyrazu adiunkt używamy w odniesieniu do kobiety, we wszystkich kontekstach może występować forma równokształtna z M. lp, a wyraz może przyłączać formy żeńskie czasownika i przymiotnika, np. adiunkt przyszła., spotkanie z nową adiunkt, Beatą Kwiecińską. Może też zostać zachowana odmiana i składnia charakterystyczna dla rzeczowników rodzaju m1, np.: spotkanie z nowym adiunktem, Beatą Kwiecińską, gdzie adiunkt jest formą hasłową.

Wymowa

[adjunkt]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

  • dyplomowany adiunkt; adiunkt archiwalny, biblioteczny, konserwatorski, leśny, muzealny
  • adiunkt archiwum, biblioteki, dokumentacji (i informacji naukowej), muzeum, parku
  • adiunkt w muzeum
  • pan, pani adiunkt
  • etat, stanowisko; obowiązki adiunkta, (pracować) w charakterze adiunkta
  • kandydat na adiunkta
  • pracować jako adiunkt

Cytaty

Otóż z kandydatów objętych tabelą klasyfikacyjną Wydziału Krajowego, jeden dr Bardel jest idealnie dobrym kandydatem na adiunkta naukowego Archiwum Krajowego.

źródło: NKJP: Piotr Biliński: Feliks Koneczny (1862-1949). Życie i działalność, 2001

Wcześniej - zaraz po studiach - pracował jako adiunkt w nadleśnictwie w Nowym Targu, a następnie w Porębie Wielkiej.

źródło: NKJP: Jolanta Flach: Babiogórskie spotkania, Tygodnik Podhalański, 1997

Tego nie zostawili turyści - poinformował nas Józef Chowaniec, adiunkt TPN zaangażowany w akcję sprzątania Tatr.

źródło: NKJP: (RAV): Zbieranie śmieci, Dziennik Polski – Podhale, 2001-09-22

[...] pracował jako adiunkt w Bibliotece Polskiej w Paryżu, w której wprowadził nowy typ szafy bibliotecznej oraz propagował stosowanie systemu dziesiętnego w katalogach rzeczowych (sam opracował nowy katalog biblioteki).

źródło: Internet

Oprowadza wycieczki, pilnuje, żeby wszyscy zakładali kapcie i nie dotykali gablot, opiekuje się eksponatami [...]. I choć pracownicy urzędu miasta mówią o nim „sekretarka”, to w angażu ma zapisane: adiunkt muzealny.

źródło: NKJP: Beata Czarnecka, Zuzanna Kucharska: Oczekiwana zamiana miejsc, prasa, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. adiunkt
 adiunkci
 ndepr
adiunkty
 depr
D. adiunkta
 adiunktów
C. adiunktowi
 adiunktom
B. adiunkta
 adiunktów
N. adiunktem
 adiunktami
Ms. adiunkcie
 adiunktach
W. adiunkcie
 adiunkci
 ndepr
adiunkty
 depr

Składnia

bez ograniczeń + adiunkt +
CZEGO
bez ograniczeń + adiunkt +
JAKI
Data ostatniej modyfikacji: 02.03.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN