UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zagulgotać

Chronologizacja

1927, SJPWar

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zagulgocę
zagulgoczę
zagulgocemy
zagulgoczemy
2 os. zagulgocesz
zagulgoczesz
zagulgocecie
zagulgoczecie
3 os. zagulgoce
zagulgocze
zagulgocą
zagulgoczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zagulgotałem
+(e)m zagulgotał
zagulgotałam
+(e)m zagulgotała
zagulgotałom
+(e)m zagulgotało
zagulgotaliśmy
+(e)śmy zagulgotali
zagulgotałyśmy
+(e)śmy zagulgotały
2 os. zagulgotałeś
+(e)ś zagulgotał
zagulgotałaś
+(e)ś zagulgotała
zagulgotałoś
+(e)ś zagulgotało
zagulgotaliście
+(e)ście zagulgotali
zagulgotałyście
+(e)ście zagulgotały
3 os. zagulgotał
zagulgotała
zagulgotało
zagulgotali
zagulgotały

bezosobnik: zagulgotano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zagulgoczmy
2 os. zagulgocz
zagulgoczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zagulgotałbym
bym zagulgotał
zagulgotałabym
bym zagulgotała
zagulgotałobym
bym zagulgotało
zagulgotalibyśmy
byśmy zagulgotali
zagulgotałybyśmy
byśmy zagulgotały
2 os. zagulgotałbyś
byś zagulgotał
zagulgotałabyś
byś zagulgotała
zagulgotałobyś
byś zagulgotało
zagulgotalibyście
byście zagulgotali
zagulgotałybyście
byście zagulgotały
3 os. zagulgotałby
by zagulgotał
zagulgotałaby
by zagulgotała
zagulgotałoby
by zagulgotało
zagulgotaliby
by zagulgotali
zagulgotałyby
by zagulgotały

bezosobnik: zagulgotano by

bezokolicznik: zagulgotać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zagulgotawszy

gerundium: zagulgotanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zagulgotanie
zagulgotania
D. zagulgotania
zagulgotań
C. zagulgotaniu
zagulgotaniom
B. zagulgotanie
zagulgotania
N. zagulgotaniem
zagulgotaniami
Ms. zagulgotaniu
zagulgotaniach
W. zagulgotanie
zagulgotania

odpowiednik aspektowy: gulgotać

Pochodzenie

Zob. gulgotać

1. o cieczy

Definicja

o cieczy: gotując się lub przelewając, wydać szereg krótkich, przerywanych dźwięków

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

- Muszę się zatrzymać... - wydusił. - To ten sudański napój... Zaraz wrócę... W trzewiach mu zagulgotało.

źródło: NKJP: Jaga Rydzewska: Atalaya. Wojownicy, 2005

Kiedy wódka zagulgotała trzy razy, szybko przesunął szyjkę nad kolejne naczynie.

źródło: NKJP: Marcin Wroński: Officium Secretum: pies pański, 2010

Wytrysnęła na ziemię gęsta, czarna ciecz. Zagulgotała dziwnie i powiększyła się.

źródło: Internet: cosikryjepodcienkpowokrzeczywistoci.blogspot.com

2. o indyku

Definicja

pot. 
o niektórych ptakach: wydać dźwięk podobny do tego, jaki wydaje gotująca się ciecz

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

Puściłem się do indora, żeby zerwać mu te korale [...] i powiesić je na swojej szyi [...]. Wtem stanął, nasrożył się, zagulgotał i rozkrzewił się [...], a z tych korali krew mu mało nie trysnęła.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008

Patrzę na zieleń i delektuję się ciszą. Czasami tylko indyk zagulgocze albo zapieje kogut u sąsiadów.

źródło: Internet: voyage.pl

Indyk zwykle chodzi sobie po podwórku, tak samo, jak kogut i kura. Można się go przestraszyć, kiedy zagulgocze i napuszy się.

źródło: Internet: grzywacz.pl

3. o urządzeniu

Definicja

pot. 
wydać szereg krótkich, przerywanych odgłosów, przypominających dźwięki wydawane przez gotującą się ciecz

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

Automat pompujący powietrze zagulgotał w przezroczystej rurce kuleczkami filtrów.

źródło: NKJP: Rafał Nowakowski: Rdza, 2008

Silnik zagulgotał swoimi dwunastoma cylindrami.

źródło: Zygmunt Miłoszewski: Bezcenny (books.google.pl)

Silnik trochę zagulgocze, ale słychać, że wspina się na 1100 bardzo lekko.

źródło: Internet: trainz.pl

Składnia

bez ograniczeń + zagulgotać +
(CZYM)

4. o bełkoczącym

Definicja

pot. 
powiedzieć coś w sposób niewyraźny lub zbyt szybko, m.in. na skutek doznawania silnych emocji, tak, że odbiorca ma problemy ze zrozumieniem mówiącego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Cytaty

Zagulgotało coś obok mnie niby stłumionym chichotem: - Nie dziecku Lasany. Bębni na zgubę Karapany, ale nie wie o tym, głupi...

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957

- Niech pani przestanie! - zagulgotał staruszek. - Natychmiast!

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Szeryf ze swoim szefem poczują się zadowoleni, coś tam zagulgoczą i sprawa trafi do kosza.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + zagulgotać +
MOWA WPROST
Data ostatniej modyfikacji: 31.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj