Chronologizacja
1. lokal
Definicja
Noty o użyciu
Występuje w nazwach własnych, np.: Restauracja Zamkowa, Restauracja Ratuszowa.
Wymowa
[restau-racja]
Pochodzenie
z niem. Restauration
< łac. restaurātiō (zob. restauracja 2.)
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | lokal |
Połączenia
- dworcowa, hotelowa, kolejowa, sejmowa; duża, mała, wielka; afrykańska, amerykańska, arabska, azjatycka, chińska, francuska, polska, włoska, ...; krakowska, londyńska, warszawska, ...; lokalna, miejscowa, okoliczna, pobliska, przydrożna; ekskluzywna, elegancka, luksusowa, porządna, renomowana, wytworna; stylowa; modna, popularna; słynna, znana; nowa; dobra, najlepsza, znakomita; ulubiona, sprawdzona; droga; dawna, była; tamtejsza; własna; zamknięta restauracja; liczne restauracje; restauracja koszerna; rybna; regionalna; samoobsługowa; czynna (w jakichś godzinach), nieczynna
- restauracja Chimera, Hawełka
- restauracja hotelu; szybkiej obsługi; średniej kategorii
- restauracja pod jakąś nazwą; restauracja z barem, z hotelem, z tarasem, z widokiem na coś; z jakąś kuchnią
- restauracja na rogu, na jakimś terenie, na jakiejś ulicy; na wzgórzu, na zamku; na parterze, na piętrze; o jakiejś nazwie; przy autostradzie, przy rynku, przy jakiejś ulicy; w Katowicach, w Krakowie, w Warszawie, ..., w mieście; w centrum; w parku; w jakiejś okolicy; w hotelu
- restauracja i bar, restauracja i bufet, restauracja i drink-bar, restauracja i dyskoteka, restauracja i hotel, restauracja i jadłodajnia, restauracja i kawiarnia, restauracja i klub, restauracja i lokal, restauracja i muzeum, restauracja i parking, restauracja i pensjonat, restauracja i pub, restauracja i sklep, restauracja i stołówka
- budowa; budynek, drzwi, sala, wnętrze, zaplecze; kuchnia; piwnica, ogródek, taras; wyposażenie, dyrektor, kierownik, szef, kierownictwo, pracownik, właściciel, właścicielka, współwłaściciel; obsługa, personel; gość, klient; jadłospis, menu, specjalność; działalność; lokalizacja, modernizacja; okolica restauracji; sieć, setki restauracji
- restauracja znajduje się gdzieś; dostarcza, przygotowuje, oferuje, proponuje, serwuje; zaprasza; powstała, działa, funkcjonuje; nazywa się
- szukać restauracji
- mieć, założyć/zakładać, prowadzić, otworzyć/otwierać, uruchomić, urządzić/urządzać, zamknąć; wybudować, wyposażyć; wynająć; wybrać/wybierać, zarezerwować, znaleźć; odwiedzić/odwiedzać, opuścić/opuszczać; zdemolować restaurację
- kierować restauracją
- iść, chodzić, pójść, przychodzić, wejść/wchodzić, zejść; zajrzeć; wpuścić; zaprosić/zapraszać do restauracji; wyjść/wychodzić z restauracji
- chodzić po restauracjach
- nieopodal, w pobliżu, na wysokości restauracji
Cytaty
|
Po wręczeniu medali dostojni jubilaci zwiedzili wnętrza opinogórskiego zameczku, a potem udali się do restauracji „Parkowa” na obiad, tort i tradycyjną lampkę szampana. źródło: NKJP: K.Kowalski: Opiniogóra: 50 lat razem, Tygodnik Ciechanowski, 2008-01-17 |
|
|
Zjedli znakomity obiad w restauracji, gdzie nie było młodych ludzi z dredami i kolczykami, przespacerowali się jeszcze po wieczornym mieście [...]. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007 |
|
|
Bale organizowane przez restauracje i puby cieszą się w tym roku dużo mniejszym powodzeniem. Zapewne ma to związek z faktem, że za wieczór w dobrej restauracji trzeba zapłacić ok. 400 zł od pary. źródło: NKJP: (LIZ): W zimowej scenerii, Dziennik Polski, 2001-12-31 |
|
|
Do stolika podszedł właściciel restauracji i już we trójkę, z kelnerem i Alice-Marie, pogrążyli się w ożywionej dyskusji, po francusku, na temat tego, jakie wino będzie najlepiej pasowało do zamówionych dań. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | restauracja |
restauracje |
|
| D. | restauracji |
restauracji |
neut |
| restauracyj |
char | ||
| C. | restauracji |
restauracjom |
|
| B. | restaurację |
restauracje |
|
| N. | restauracją |
restauracjami |
|
| Ms. | restauracji |
restauracjach |
|
| W. | restauracjo |
restauracje |
2. renowacja
Definicja
Wymowa
[restau-racja]
Pochodzenie
internac.
ang. restoration
fr. restauration
hiszp. restauración
z p.-łac. restaurātiō 'odnowienie'
< łac. restaurāre 'odbudować, wznowić, odnowić'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową
Połączenia
- gruntowna, kompleksowa; wielka restauracja
- restauracja obiektu, zabytków; gmachu, kaplicy, katedry, klasztoru, kościoła, krypty, pałacu, świątyni; cmentarza, nekropolii; dziedzińca, elewacji; grobów, nagrobka; pomnika; dzieł sztuki
- restauracja i konserwacja
- projekt restauracji
- nastąpiła restauracja
- poddać restauracji
- przeprowadzić/przeprowadzać, rozpocząć, ukończyć restaurację
- doprowadzić, przystąpić do restauracji
Cytaty
|
W 1908 roku Bandurski przedstawia projekt restauracji ratusza krakowskiego, będący jednak tylko odtworzeniem jego XVII-wiecznego wyglądu. źródło: NKJP: Katarzyna Brückman de Renstrom: Salwator, Kraków, Europa: historia i architektura osiedla (1908-2003) na tle przemian w architekturze krakowskiej i europejskiej początku XX wieku , 2003 |
|
|
Ogromnym problemem w przypadku tej nekropolii jest brak pieniędzy na restaurację i konserwację niszczejących, zabytkowych grobowców. źródło: NKJP: (G): Każdy ma prawo, Dziennik Polski, 2001-10-31 |
|
|
Trwają prace przy restauracji bożnicy Kupa, zwanej też Szpitalną, jako że sąsiadowała ona ze szpitalem dla ubogich. źródło: NKJP: (WT): Dzielnica żydowska, Dziennik Polski, 2000-07-04 |
|
|
Były jednak i pozytywne zmiany, np. oddział higieny książki został przekształcony w naukowo-badawczy oddział konserwacji i restauracji książek. źródło: NKJP: Irena Kapuścik: Margarita Iwanowna Rudomino - twórczyni wielkiej biblioteki, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | restauracja |
restauracje |
|
| D. | restauracji |
restauracji |
neut |
| restauracyj |
char | ||
| C. | restauracji |
restauracjom |
|
| B. | restaurację |
restauracje |
|
| N. | restauracją |
restauracjami |
|
| Ms. | restauracji |
restauracjach |
|
| W. | restauracjo |
restauracje |
Składnia
|
+ | restauracja | + |
(CZEGO)
|
3. monarchii
Definicja
Wymowa
[restau-racja]
Pochodzenie
może z fr. restauration 'przywrócenie dynastii, obalonego ustroju'
< p.łac. restaurātiō (< łac. restaurāre 'odbudować, wznowić, odnowić')
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | powrót |
Połączenia
- restauracja monarchii, dawnego porządku
- czasy, okres restauracji
- prowadzić do restauracji
Cytaty
|
W przeciwieństwie do niego Fersen [...], myślał o restauracji we Francji monarchii absolutnej w najczystszej postaci. źródło: NKJP: Zbigniew Anusik: Dyplomacja szwedzka wobec kryzysu monarchii we Francji w latach 1787-1792, 2000 |
|
|
Potem nadszedł czas restauracji monarchii Bourbonów [...], a po nim era tańczącej cesarzowej Francuzów, pięknej Eugenii, której również rokoko bardzo odpowiadało. źródło: NKJP: Zdobi i odkrywa, Dziennik Polski, 2003-12-24 |
|
|
- Nie wolno z tym zwlekać, gdyż istnieje niebezpieczeństwo powrotu lewicy do władzy i restauracji dawnego porządku [...]. źródło: NKJP: Edward Krzemień: W Budapeszcie o polskich wyborach, Gazeta Wyborcza, 1993-09-03 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | restauracja |
restauracje |
|
| D. | restauracji |
restauracji |
neut |
| restauracyj |
char | ||
| C. | restauracji |
restauracjom |
|
| B. | restaurację |
restauracje |
|
| N. | restauracją |
restauracjami |
|
| Ms. | restauracji |
restauracjach |
|
| W. | restauracjo |
restauracje |
Składnia
|
|
+ | restauracja | + |
(CZEGO)
|