UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

trufla

Chronologizacja

1812, SL

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trufla
trufle
D. trufli
trufli
C. trufli
truflom
B. truflę
trufle
N. truflą
truflami
Ms. trufli
truflach
W. truflo
trufle

Pochodzenie

Por. trufel

1. grzyb

Definicja

grzyb jadalny o charakterystycznym intensywnym zapachu i kulistym kształcie, rosnący pod ziemią w lasach dębowych lub bukowych; będący wykwintnym dodatkiem typowym dla kuchni francuskiej

Warianty

  • rzadziej trufel

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  grzyb

Połączenia

  • biała trufla; czarne; francuskie trufle; trufla letnia, plamista
  • szampan i trufle
  • smak; poszukiwacz trufli
  • bażant, kaczka, kurczak; karczochy; sos z truflami
  • zbierać, znaleźć trufle; poszukiwania trufli

Cytaty

Dlaczego świnie tak entuzjastycznie poszukują grzybów zwanych truflami ? Otóż trufle wytwarzają substancję identyczną z feromonami wytwarzanymi przez świnie.

źródło: NKJP: (mst): Pożądany zapach, Gazeta Krakowska, 2003-09-20

Taki rarytas, jak francuskie trufle, bierze aktywny udział w aż ośmiu rozmaitych daniach tutejszego menu! Próbowałem polędwicy z truflami i foie gras [...]. Choć same trufle, w postaci czarnych płatków posypane po wierzchu foie gras, nieco rozczarowują [...].

źródło: NKJP: Piotr Bikont: Na ślimaku do Europy, Gazeta Wyborcza, 1995-09-29

Od 2 tys. lat centrum handlu truflami były przede wszystkim Włochy i Francja. W Polsce spotykano je w Borach Tucholskich i w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. [...] Mają kształt bulwy, otoczone są chropowatą skórką. Jedną z najbardziej poszukiwanych i cennych trufli jest trufla biała (piemoncka).

źródło: NKJP: Czy wiesz, że, Dziennik Polski, 2008-09-18

– Pierwszy raz znalazłam je 24 lata temu na Wyżynie Częstochowskiej – mówi [...] jedyna w Polsce specjalistka od trufli. Dodaje, że polskie trufle nie rosną w lesie, lecz przy uczęszczanej leśnej drodze. [...] Świeże mają niezwykle intensywny aromat, kojarzący się niektórym z... wonią gazu ziemnego

źródło: NKJP: (k): Truflowe zagłębie pod Częstochową, Dziennik Łódzki, 2005-05-06

Od niedawna zadomawia się u nas kuchnia fusion (zwana też cross-cooking) polegająca na zaskakującym łączeniu składników, przypraw, technik przyrządzania i podawania. Np. sushi z ryżu risotto z truflą, rukolą i parmezanem.

źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Sushi z kaszą, Polityka, nr 34 (2719), 2009-08-22

2. czekoladka

Definicja

pralina w kształcie kulki przyrządzona z miękkiej masy zawierającej rozpuszczoną czekoladę, obsypana jakimś dodatkiem

Warianty

  • rzadziej trufel

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  czekoladka, pralina

Połączenia

  • białe, czarne trufle; trufle czekoladowe
  • trufla z (gorzkiej, mlecznej) czekolady
  • trufla w czekoladzie
  • obtoczyć trufle (w kakao)

Cytaty

Czekolady i wyroby czekoladowe. Spośród tej grupy wyrobów do najchętniej kupowanych przez konsumentów należą takie cukierki czekoladowe, jak: mieszanka wedlowska i krakowska oraz trufle, śliwki, wiśnie w czekoladzie (47,4% wypowiedzi).

źródło: NKJP: Jerzy Roszkowski: Badania „Opinii”, Poradnik Sprzedawcy Żywności, nr 6, 1973

[...] nie bez powodu smakołyki te nazwano truflami. Podobieństwo do kształtu oraz rozmiaru słynnych grzybów jest ewidentne. Nieforemne, ciemne kulki są ekskluzywnym deserem. [...] Tradycyjnie, po uformowaniu trufle otaczane są w kakao, cukrze pudrze, płatkach migdałów, kokosu lub siekanych orzechach.

źródło: Aurora Czekoladowa: Słodkie grzyby, czyli jak powstały i czym są czekoladowe trufle, 2014-09-10 (sekretyczekolady.pl)

Kiedy miałam iść do klasztoru, kupiłam sobie kilo trufli czekoladowych i wszystkie zjadłam, bo mówili mi, że nigdy cukierka w klasztorze nie zobaczę.

źródło: NKJP: Krystyna Bochenek I Jacek Filus: O życiu prywatnym sióstr zakonnych, Gazeta Wyborcza, 1994-06-08

Gotowe trufle obtaczamy w cukrze pudrze zmieszanym z kakao, trufle mogą służyć jako wróżba. Tylko w jedną truflę wkładamy orzeszek i ten, kto go znajdzie, będzie miał szczęście w najbliższym roku.

źródło: Internet: urodaizdrowie.pl/przepis na trufle czekoladowe z szampanem

Od 14 do 22 lipca Tydzień Trufli. Lokal przygotowuje kilka rodzajów trufli: czarne i białe, z mlecznej i z gorzkiej czekolady.

źródło: NKJP: (FREN): Nie tylko czekolada, Gazeta Krakowska, 2007-07-13

3. ciastko

Definicja

ciastko o miękkiej konsystencji przyrządzone z masy powstałej z połączenia czekolady, masła lub śmietany oraz innych dodatków

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ciastko

Cytaty

Ja tak średnio przepadam za ciastkami, ale lubię np. bajaderkę, truflę. Ale truflę takie ciastko z orzechami, a nie [...] słodkiego, maziowatego cukierka.

źródło: NKJP: Internet

Trufla, którą nam podano, była zrobiona z najwyższej próby składników, pośród których doskonałe, prawdziwe kakao grało pierwsze skrzypce nadając ciastku charakter. [...] Dodajmy, że w niektórych cukierniach ziemniaczki, trufle i kasztanki robi się z odzysku, tzn. z okruszków oderwanych od ciast i ciastek.

źródło: NKJP: Tadeusz Płatek: Znaj proporcją, mocium panie, Gazeta Krakowska, 2003-08-10

Urywamy się do Bristolu, pijemy grzane wino, ona namawia mnie: koniecznie musisz wziąć jakieś ciastko [...], więc biorę dwie (dwa?) trufle czekoladowe, Agnisia pęka, chwyta tę drugą, rozkoszuje się, co za zmysłowość w tym smakowaniu rozpływającej się w ustach czekolady z wanilią.

źródło: NKJP: Józef Hen: Dziennik na nowy wiek, 2009

[...] nagrodę w kategorii kulinarnej otrzymał Ryszard Rączka z Krakowa - za drewnianą skrzynkę „Ciasteczka z Krakowa”, w której znalazły się m.in.: babeczki ze słonecznikiem i masą migdałową, kostki czekoladowe i orzechowe, trufle kokosowe oraz baśniowe andruciki (o smaku whisky, amaretto i kokosowym).

źródło: NKJP: (PSZ): Ciasteczka i solny naszyjnik, Dziennik Polski, 2006-02-28

4. u psa

Definicja

zool. 
końcowa, nieowłosiona część nosa u psa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

Połączenia

  • psia trufla; trufla nosowa
  • trufla nosa

Cytaty

[...] wyselekcjonowano psa o szerokiej kufie i z wysoko umieszczoną truflą nosa.

źródło: NKJP: Internet

Suchy nos u psa zawsze budzi niepokój właścicieli. Nierzadko można usłyszeć, że jest on zwiastunem choroby. Czy rzeczywiście niedostateczna wilgotność psiej trufli sygnalizuje problemy?

źródło: Marta Majewska: Czy suchy nos u psa jest objawem choroby?, 2016-02-27 (kakadu.pl)

Trufla nosowa powinna być zimna, wilgotna i lśniąca, u większości ras czarna lub brązowa, choć zdarzają się wyjątki.

źródło: Internet: piesporadnik.pl

Łatwo się domyślić, że nazwa ta wzięła się z podobieństwa psiego nosa do trufli. [...] Jak zapewne wszyscy zauważyli psiaki bardzo często oblizują swoją truflę, a robią to w celu utrzymania odpowiedniej wilgotności i przede wszystkim czystości nosa.

źródło: Internet: psiortal.pl

Data ostatniej modyfikacji: 22.11.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj