UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pokołysać się

Chronologizacja

1853, Biblioteka Warszawska, books.google.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pokołyszę się
pokołyszemy się
2 os. pokołyszesz się
pokołyszecie się
3 os. pokołysze się
pokołyszą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pokołysałem się
+(e)m się pokołysał
pokołysałam się
+(e)m się pokołysała
pokołysałom się
+(e)m się pokołysało
pokołysaliśmy się
+(e)śmy się pokołysali
pokołysałyśmy się
+(e)śmy się pokołysały
2 os. pokołysałeś się
+(e)ś się pokołysał
pokołysałaś się
+(e)ś się pokołysała
pokołysałoś się
+(e)ś się pokołysało
pokołysaliście się
+(e)ście się pokołysali
pokołysałyście się
+(e)ście się pokołysały
3 os. pokołysał się
pokołysała się
pokołysało się
pokołysali się
pokołysały się

bezosobnik: pokołysano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pokołyszmy się
2 os. pokołysz się
pokołyszcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pokołysałbym się
bym się pokołysał
pokołysałabym się
bym się pokołysała
pokołysałobym się
bym się pokołysało
pokołysalibyśmy się
byśmy się pokołysali
pokołysałybyśmy się
byśmy się pokołysały
2 os. pokołysałbyś się
byś się pokołysał
pokołysałabyś się
byś się pokołysała
pokołysałobyś się
byś się pokołysało
pokołysalibyście się
byście się pokołysali
pokołysałybyście się
byście się pokołysały
3 os. pokołysałby się
by się pokołysał
pokołysałaby się
by się pokołysała
pokołysałoby się
by się pokołysało
pokołysaliby się
by się pokołysali
pokołysałyby się
by się pokołysały

bezosobnik: pokołysano by się

bezokolicznik: pokołysać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pokołysawszy się

gerundium: pokołysanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pokołysanie się
pokołysania się
D. pokołysania się
pokołysań się
C. pokołysaniu się
pokołysaniom się
B. pokołysanie się
pokołysania się
N. pokołysaniem się
pokołysaniami się
Ms. pokołysaniu się
pokołysaniach się
W. pokołysanie się
pokołysania się

Pochodzenie

Zob. kołysać

1. na huśtawce

Definicja

spędzić pewien czas, przechylając się w przeciwne strony pod wpływem jednostajnego, monotonnego ruchu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pohuśtać się

Cytaty

Jeśli czas na to pozwoli, proponujemy po lunchu pozwolić sobie na chwilowy odpoczynek i pokołysać się na hamaku przez dziesięć, piętnaście minut.

źródło: Przewodnik po Republice Dominikańskiej 2015 (adtusalud.org)

Za pokołysanie się na falach przez dwa tygodnie w [...] luksusowym wycieczkowcu trzeba zapłacić ponad 20 tysięcy złotych

źródło: NKJP: Renata Moroz: Przypłynęło miasto bogatych, Wieczór Wybrzeża, 2000-07-12

Drogi są coraz ładniejsze, rondami upstrzone, można więc pokołysać się w aucie w trakcie jazdy i uniknąć korków.

źródło: NKJP: Internet

Ze zgrzytem i chrzęstem resorów, ciężarówka pokołysała się i jakimś cudem stanęła na drodze.

źródło: Sven Hassel: Więzienie NKWD: edycja polska, 1981 (books.google.pl)

Składnia

bez ograniczeń + pokołysać się +
(na CZYM | w CZYM)

2. do sklepu

Definicja

pójść gdzieś, przechylając się rytmicznie na boki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pójść

Cytaty

Ściskając szare pudło kartonowe, wystękał z wysiłkiem słowa przeprosin i pokołysał się na ugiętych nogach w stronę pobliskiego sklepu.

źródło: NKJP: Rafał Nowakowski: Rdza, 2008

Kaczki ciężko i niezgrabnie wygramoliły się na brzeg i kwacząc przeraźliwie, poruszając szyjami w prawo i lewo jak węże, pokołysały się przez karłowatą lucernę w stronę zagrody.

źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 2006

Wzięłam smycz, pies pokołysał się tuż przy nodze.

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006

Składnia

bez ograniczeń + pokołysać się +
(DOKĄD)

3. w rytm muzyki

Definicja

spędzić pewien czas, tańcząc - poruszając ciałem w rytm muzyki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pobujać się, potańcować, potańczyć

Cytaty

- Musimy się zapomnieć - szepnęła zdyszana. - Zatracić się. Ach, jakie to byłoby piękne umrzeć w tangu. Taka noc nigdy już się nam nie zdarzy. Nigdy. - I w tej samej chwili zwolniła, jakby nagłe zmęczenie ją opadło. - Nie, pokołyszmy się lepiej.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Warto się pokołysać z grupą „dr.no” i jej, spełniającym światowe standardy, debiutanckim krążkiem.

źródło: NKJP: (MSZ): Do wyluzowania, Gazeta Krakowska, 2004-09-23

Orkiestra składnie rozpoczęła kolejny numer, wprost idealny do spokojnego pokołysania się w łagodnym rytmie.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007

Data ostatniej modyfikacji: 02.10.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj