UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odkurzać

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odkurzam
odkurzamy
2 os. odkurzasz
odkurzacie
3 os. odkurza
odkurzają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odkurzałem
+(e)m odkurzał
odkurzałam
+(e)m odkurzała
odkurzałom
+(e)m odkurzało
odkurzaliśmy
+(e)śmy odkurzali
odkurzałyśmy
+(e)śmy odkurzały
2 os. odkurzałeś
+(e)ś odkurzał
odkurzałaś
+(e)ś odkurzała
odkurzałoś
+(e)ś odkurzało
odkurzaliście
+(e)ście odkurzali
odkurzałyście
+(e)ście odkurzały
3 os. odkurzał
odkurzała
odkurzało
odkurzali
odkurzały

bezosobnik: odkurzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę odkurzał
będę odkurzać
będę odkurzała
będę odkurzać
będę odkurzało
będę odkurzać
będziemy odkurzali
będziemy odkurzać
będziemy odkurzały
będziemy odkurzać
2 os. będziesz odkurzał
będziesz odkurzać
będziesz odkurzała
będziesz odkurzać
będziesz odkurzało
będziesz odkurzać
będziecie odkurzali
będziecie odkurzać
będziecie odkurzały
będziecie odkurzać
3 os. będzie odkurzał
będzie odkurzać
będzie odkurzała
będzie odkurzać
będzie odkurzało
będzie odkurzać
będą odkurzali
będą odkurzać
będą odkurzały
będą odkurzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. odkurzajmy
2 os. odkurzaj
odkurzajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. odkurzałbym
bym odkurzał
odkurzałabym
bym odkurzała
odkurzałobym
bym odkurzało
odkurzalibyśmy
byśmy odkurzali
odkurzałybyśmy
byśmy odkurzały
2 os. odkurzałbyś
byś odkurzał
odkurzałabyś
byś odkurzała
odkurzałobyś
byś odkurzało
odkurzalibyście
byście odkurzali
odkurzałybyście
byście odkurzały
3 os. odkurzałby
by odkurzał
odkurzałaby
by odkurzała
odkurzałoby
by odkurzało
odkurzaliby
by odkurzali
odkurzałyby
by odkurzały

bezosobnik: odkurzano by

bezokolicznik: odkurzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: odkurzając

gerundium: odkurzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. odkurzanie
odkurzania
D. odkurzania
odkurzań
C. odkurzaniu
odkurzaniom
B. odkurzanie
odkurzania
N. odkurzaniem
odkurzaniami
Ms. odkurzaniu
odkurzaniach
W. odkurzanie
odkurzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: odkurzający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. odkurzający
odkurzający
odkurzający
odkurzające
odkurzająca
D. odkurzającego
odkurzającego
odkurzającego
odkurzającego
odkurzającej
C. odkurzającemu
odkurzającemu
odkurzającemu
odkurzającemu
odkurzającej
B. odkurzającego
odkurzającego
odkurzający
odkurzające
odkurzającą
N. odkurzającym
odkurzającym
odkurzającym
odkurzającym
odkurzającą
Ms. odkurzającym
odkurzającym
odkurzającym
odkurzającym
odkurzającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. odkurzający
odkurzający
odkurzające
odkurzające
D. odkurzających
odkurzających
odkurzających
odkurzających
C. odkurzającym
odkurzającym
odkurzającym
odkurzającym
B. odkurzających
odkurzających
odkurzających
odkurzające
N. odkurzającymi
odkurzającymi
odkurzającymi
odkurzającymi
Ms. odkurzających
odkurzających
odkurzających
odkurzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: odkurzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. odkurzany
odkurzany
odkurzany
odkurzane
odkurzana
D. odkurzanego
odkurzanego
odkurzanego
odkurzanego
odkurzanej
C. odkurzanemu
odkurzanemu
odkurzanemu
odkurzanemu
odkurzanej
B. odkurzanego
odkurzanego
odkurzany
odkurzane
odkurzaną
N. odkurzanym
odkurzanym
odkurzanym
odkurzanym
odkurzaną
Ms. odkurzanym
odkurzanym
odkurzanym
odkurzanym
odkurzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. odkurzani
odkurzani
odkurzane
odkurzane
D. odkurzanych
odkurzanych
odkurzanych
odkurzanych
C. odkurzanym
odkurzanym
odkurzanym
odkurzanym
B. odkurzanych
odkurzanych
odkurzanych
odkurzane
N. odkurzanymi
odkurzanymi
odkurzanymi
odkurzanymi
Ms. odkurzanych
odkurzanych
odkurzanych
odkurzanych

odpowiednik aspektowy: odkurzyć

Pochodzenie

Zob. kurzyć

1. dywan

Definicja

czyścić coś z kurzu i z ewentualnych innych nieczystości, znajdujących się na powierzchni tego czegoś

Noty o użyciu

Jeśli wyrazu odkurzać używamy bez dopełnienia, to określa on oczyszczanie podłogi za pomocą odkurzacza.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  czyścić, oczyszczać

Połączenia

  • odkurzać dywan, podłogę; mieszkanie, pokój; meble
  • odkurzać i myć; sprzątać i odkurzać, zamiatać i odkurzać, zmywać i odkurzać

Cytaty

Panowie przybijają, malują, zmieniają wykładziny, a panie odkurzają, myją okna, szorują szafki.

źródło: NKJP: Łukasz Bąk, Anita Szarlik: Wespół w zespół, Ozon, nr 4, 2005

Pod jej ręką wszystko lśniło czystością. Szczególnie starannie i z pieczołowitością odkurzała ołtarzyk Matki Boskiej, całując go przy tym.

źródło: NKJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996

Domowe kwiatki odkurzał Tomek. Listek po listku. Od razu poznał, gdy ktoś skubnął chociaż jeden.

źródło: NKJP: Angelika Swoboda, Józef Krzyk: Mój sąsiad szatan, Gazeta Wyborcza, 1999-03-09

Kiedy posłowie przybywali na pierwsze posiedzenie Sejmu IV Kadencji, w całym budynku trwały jeszcze ostatnie porządki. Sprzątaczki odkurzały dywany, pucowały meble, pracownicy techniczni dokręcali śrubki przy tabliczkach z nazwami klubów parlamentarnych.

źródło: NKJP: Agata Pustułka, Andrzej Bęben: Sejm się zaczął, Trybuna Śląska, 2001-10-20

Rattan należy odkurzać wilgotną ściereczką lub odkurzaczem z zamontowaną końcówką w postaci miękkiej szczoteczki.

źródło: NKJP: (l): Moda na rattan, Dziennik Bałtycki, 2001-08-21

Składnia

bez ograniczeń + odkurzać +
CO

2. pomysł

Definicja

powodować, że coś, co było zapomniane czy nieużywane, ponownie zaczyna funkcjonować w świadomości lub w użyciu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Cytaty

Jedynie w rzadkich chwilach, gdy odkurzała głęboko ukryte, odległe wspomnienia, wilgotniały jej dobre, niebieskie oczy i oddech stawał się cięższy, chrapliwy.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Mamy dość buły z wkładem z sieciowych fast foodów i staramy się jakoś wyróżnić, czerpiąc wzory z tradycji. Stąd bierze się pęd do odkurzania starych przepisów.

źródło: NKJP: Paweł Wrabec: Skosztuj pamuły, Polityka, 2004-10-16

[...] „nasz” naród jest odważny i waleczny, ma wspaniałych bohaterów, którzy stanowią drogowskaz, dokąd maszerować i jak postępować. Dlatego bohaterów wojen z odległych epok odkurzano i na nowo pasowano na herosów.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

Składnia

bez ograniczeń + odkurzać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj