UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okurzyć

Chronologizacja

1564, SPXVI

Pochodzenie

Zob. kurzyć

1. zakurzyć

Definicja

pokryć kogoś lub coś kurzem lub inną sypką substancją

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zabrudzić

Cytaty

Często jeżdżę do Krakowa, zawsze okurzona albo obłocona. W busie czyszczę buty chusteczką.

źródło: NKJP: (cir): Uciązliwa droga, Gazeta Krakowska, 2004-07-28

Kiedy wracaliśmy z Szymonem do Poznania okurzeni i brudni tak samo jak ci, którzy tańczyli pod samą sceną, wiedzieliśmy, że w przyszłym roku nie zabraknie nas na kolejnym Przystanku Woodstock.

źródło: NKJP: Joanna Kardasz-Dyc: Chcę wrócić na Woodstock!, Gazeta Poznańska, 2004-08-06

Młodzież sama rozdawała sobie popiół, trzepiąc się po głowach workami napełnionymi popiołem albo też wysypując go znienacka na głowę płci przeciwnej. Często rzucano garnkiem napełnionym suchym popiołem, tak blisko, żeby ten wzniesiony w powietrze okurzył przechodnia.

źródło: NKJP: (kż): Popielec, Dziennik Bałtycki, 2001-02-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okurzę
okurzymy
2 os. okurzysz
okurzycie
3 os. okurzy
okurzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okurzyłem
+(e)m okurzył
okurzyłam
+(e)m okurzyła
okurzyłom
+(e)m okurzyło
okurzyliśmy
+(e)śmy okurzyli
okurzyłyśmy
+(e)śmy okurzyły
2 os. okurzyłeś
+(e)ś okurzył
okurzyłaś
+(e)ś okurzyła
okurzyłoś
+(e)ś okurzyło
okurzyliście
+(e)ście okurzyli
okurzyłyście
+(e)ście okurzyły
3 os. okurzył
okurzyła
okurzyło
okurzyli
okurzyły

bezosobnik: okurzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okurzmy
2 os. okurz
okurzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okurzyłbym
bym okurzył
okurzyłabym
bym okurzyła
okurzyłobym
bym okurzyło
okurzylibyśmy
byśmy okurzyli
okurzyłybyśmy
byśmy okurzyły
2 os. okurzyłbyś
byś okurzył
okurzyłabyś
byś okurzyła
okurzyłobyś
byś okurzyło
okurzylibyście
byście okurzyli
okurzyłybyście
byście okurzyły
3 os. okurzyłby
by okurzył
okurzyłaby
by okurzyła
okurzyłoby
by okurzyło
okurzyliby
by okurzyli
okurzyłyby
by okurzyły

bezosobnik: okurzono by

bezokolicznik: okurzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okurzywszy

gerundium: okurzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okurzenie
okurzenia
D. okurzenia
okurzeń
C. okurzeniu
okurzeniom
B. okurzenie
okurzenia
N. okurzeniem
okurzeniami
Ms. okurzeniu
okurzeniach
W. okurzenie
okurzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okurzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okurzony
okurzony
okurzony
okurzone
okurzona
D. okurzonego
okurzonego
okurzonego
okurzonego
okurzonej
C. okurzonemu
okurzonemu
okurzonemu
okurzonemu
okurzonej
B. okurzonego
okurzonego
okurzony
okurzone
okurzoną
N. okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzoną
Ms. okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okurzeni
okurzeni
okurzone
okurzone
D. okurzonych
okurzonych
okurzonych
okurzonych
C. okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonym
B. okurzonych
okurzonych
okurzonych
okurzone
N. okurzonymi
okurzonymi
okurzonymi
okurzonymi
Ms. okurzonych
okurzonych
okurzonych
okurzonych

odpowiednik aspektowy: okurzać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

bez ograniczeń + okurzyć +
KOGO/CO

2. odkurzyć

Definicja

przest. 
odkurzyć - oczyścić

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odkurzyć
hiperonimy:  oczyścić, wyczyścić

Cytaty

- To... mózg, membra disiecta... - ozwał się starzec w czerni. Jakoż na stołach, dokładnie porozstawiane, stały powiększone części mózgu, na podstawkach, białe, jak pokręcone jelita lub rzeźby abstrakcyjne. Profesor okurzył jedną piórkiem.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1961

[...] o 7:45 wzięła odkurzacz i okurzyła wykładzinę w sypialni babci.

źródło: Internet: opiekunki24.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okurzę
okurzymy
2 os. okurzysz
okurzycie
3 os. okurzy
okurzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okurzyłem
+(e)m okurzył
okurzyłam
+(e)m okurzyła
okurzyłom
+(e)m okurzyło
okurzyliśmy
+(e)śmy okurzyli
okurzyłyśmy
+(e)śmy okurzyły
2 os. okurzyłeś
+(e)ś okurzył
okurzyłaś
+(e)ś okurzyła
okurzyłoś
+(e)ś okurzyło
okurzyliście
+(e)ście okurzyli
okurzyłyście
+(e)ście okurzyły
3 os. okurzył
okurzyła
okurzyło
okurzyli
okurzyły

bezosobnik: okurzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okurzmy
2 os. okurz
okurzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okurzyłbym
bym okurzył
okurzyłabym
bym okurzyła
okurzyłobym
bym okurzyło
okurzylibyśmy
byśmy okurzyli
okurzyłybyśmy
byśmy okurzyły
2 os. okurzyłbyś
byś okurzył
okurzyłabyś
byś okurzyła
okurzyłobyś
byś okurzyło
okurzylibyście
byście okurzyli
okurzyłybyście
byście okurzyły
3 os. okurzyłby
by okurzył
okurzyłaby
by okurzyła
okurzyłoby
by okurzyło
okurzyliby
by okurzyli
okurzyłyby
by okurzyły

bezosobnik: okurzono by

bezokolicznik: okurzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okurzywszy

gerundium: okurzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okurzenie
okurzenia
D. okurzenia
okurzeń
C. okurzeniu
okurzeniom
B. okurzenie
okurzenia
N. okurzeniem
okurzeniami
Ms. okurzeniu
okurzeniach
W. okurzenie
okurzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okurzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okurzony
okurzony
okurzony
okurzone
okurzona
D. okurzonego
okurzonego
okurzonego
okurzonego
okurzonej
C. okurzonemu
okurzonemu
okurzonemu
okurzonemu
okurzonej
B. okurzonego
okurzonego
okurzony
okurzone
okurzoną
N. okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzoną
Ms. okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okurzeni
okurzeni
okurzone
okurzone
D. okurzonych
okurzonych
okurzonych
okurzonych
C. okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonym
B. okurzonych
okurzonych
okurzonych
okurzone
N. okurzonymi
okurzonymi
okurzonymi
okurzonymi
Ms. okurzonych
okurzonych
okurzonych
okurzonych

Składnia

bez ograniczeń + okurzyć +
CO

3. dymem

Definicja

otoczyć lub napełnić wonnym dymem, paląc jakąś substancję

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  okadzić

Cytaty

Przerażeni mieszkańcy po ratunek pobiegli do Domy , a ona nakazała rozpalić wokół miasta ogniska, miejsca skażone skropić okowitą, a domy wewnątrz okurzyć dymem.

źródło: Internet: legendyzwypraw.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okurzę
okurzymy
2 os. okurzysz
okurzycie
3 os. okurzy
okurzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okurzyłem
+(e)m okurzył
okurzyłam
+(e)m okurzyła
okurzyłom
+(e)m okurzyło
okurzyliśmy
+(e)śmy okurzyli
okurzyłyśmy
+(e)śmy okurzyły
2 os. okurzyłeś
+(e)ś okurzył
okurzyłaś
+(e)ś okurzyła
okurzyłoś
+(e)ś okurzyło
okurzyliście
+(e)ście okurzyli
okurzyłyście
+(e)ście okurzyły
3 os. okurzył
okurzyła
okurzyło
okurzyli
okurzyły

bezosobnik: okurzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. okurzmy
2 os. okurz
okurzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. okurzyłbym
bym okurzył
okurzyłabym
bym okurzyła
okurzyłobym
bym okurzyło
okurzylibyśmy
byśmy okurzyli
okurzyłybyśmy
byśmy okurzyły
2 os. okurzyłbyś
byś okurzył
okurzyłabyś
byś okurzyła
okurzyłobyś
byś okurzyło
okurzylibyście
byście okurzyli
okurzyłybyście
byście okurzyły
3 os. okurzyłby
by okurzył
okurzyłaby
by okurzyła
okurzyłoby
by okurzyło
okurzyliby
by okurzyli
okurzyłyby
by okurzyły

bezosobnik: okurzono by

bezokolicznik: okurzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okurzywszy

gerundium: okurzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okurzenie
okurzenia
D. okurzenia
okurzeń
C. okurzeniu
okurzeniom
B. okurzenie
okurzenia
N. okurzeniem
okurzeniami
Ms. okurzeniu
okurzeniach
W. okurzenie
okurzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okurzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. okurzony
okurzony
okurzony
okurzone
okurzona
D. okurzonego
okurzonego
okurzonego
okurzonego
okurzonej
C. okurzonemu
okurzonemu
okurzonemu
okurzonemu
okurzonej
B. okurzonego
okurzonego
okurzony
okurzone
okurzoną
N. okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzoną
Ms. okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. okurzeni
okurzeni
okurzone
okurzone
D. okurzonych
okurzonych
okurzonych
okurzonych
C. okurzonym
okurzonym
okurzonym
okurzonym
B. okurzonych
okurzonych
okurzonych
okurzone
N. okurzonymi
okurzonymi
okurzonymi
okurzonymi
Ms. okurzonych
okurzonych
okurzonych
okurzonych

odpowiednik aspektowy: okurzać

Składnia

bez ograniczeń + okurzyć +
CO + CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 15.02.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj