UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okop

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego okopać; zob. kopać

1. na wojnie

Definicja

głęboki wykop z nasypem chroniący na linii ostrzału przed strzałami nieprzyjaciela i umożliwiający strzelanie do niego z ukrycia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rów

Połączenia

  • austriackie, czeczeńskie, niemieckie...; nieprzyjacielskie; nowe okopy
  • okopy wroga; talibów
  • okopy i bunkry, okopy i szańce
  • dno, krawędź, skraj, strona okopu; linia okopów
  • żołnierze w okopach
  • okopy ciągnęły się
  • kopać, wykopać okopy
  • wychylić/wychylać się z okopów
  • kryć, ukrywać się w okopach

Cytaty

Pozostało nam tylko [...] mieć nadzieję, że żaden z granatów nie trafi prosto w okop, jamę wykopaną w nadrzecznym piachu.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

Wychylił się z okopu i strzelił, ale Moskal też wychylił się i zastrzelił dziadka Juliana.

źródło: NKJP: (BD): Alfabet Jana Ożgi, Dziennik Polski, 2002-12-20

Pociski rozrywały okopy i wyrzucały ludzi w powietrze.

źródło: NKJP: Bośnia. Uchodźcy z Żepy docierają do Sarajewa, Gazeta Wyborcza, 1995-07-27

Tylko po alianckiej stronie było ponad 19 000 kilometrów okopów.

źródło: NKJP: Internet

[...] potarł dłonią uszy, które odmroził sobie w okopach na rosyjskim froncie nad Dźwiną.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okop
 okopy
D. okopu
 okopów
C. okopowi
 okopom
B. okop
 okopy
N. okopem
 okopami
Ms. okopie
 okopach
W. okopie
 okopy

2. polityczny

Definicja

sposób myślenia lub postępowania, którego ktoś uparcie się trzyma

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • ideologiczne, polityczne okopy
  • okopy (własnych) poglądów; lewicy, socjalizmu
  • wyjść z okopów

Cytaty

[...] z jednej strony wojujący klerykalizm, a z drugiej antyklerykalizm. Ja postanowiłam wyjść z okopu antyklerykalizmu.

źródło: NKJP: Mikołaj Lizut: Czy umowa z Watykanem jest sprzeczna z konstytucją?, Gazeta Wyborcza, 1997-06-19

Przedwyborcza wojna właśnie się zaczęła. Ugrupowania próbują wyznaczyć linie politycznych okopów w korzystny dla siebie sposób.

źródło: NKJP: Wojciech Załuska: Rozmowa z socjologiem Tomaszem Żukowskim, autorem wykresu, Gazeta Wyborcza, 1996-06-12

W moim najgłębszym przekonaniu to jest właśnie przejaw fundamentalizmu. Trwanie w okopach własnych poglądów.

źródło: NKJP: Internet

Przedstawione przez Terleckiego doświadczenie [...] jest efektem urazowego przeżycia historii, rezultatem traumatycznej pamięci o losach Polaków eksterminowanych przez Rosjan. Doświadczenie to i pamięć o nim także w istotny sposób formują nowe okopy polskości w literaturze lat osiemdziesiątych.

źródło: NKJP: Alina Brodzka: Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. okop
 okopy
D. okopu
 okopów
C. okopowi
 okopom
B. okop
 okopy
N. okopem
 okopami
Ms. okopie
 okopach
W. okopie
 okopy

Inne uwagi

Zwykle lm

Składnia

bez ograniczeń + okop +
CZEGO
bez ograniczeń + okop +
JAKI

Frazeologizmy

okopy Świętej Trójcy
Data ostatniej modyfikacji: 20.09.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN