UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

żywotny

Chronologizacja

1470, SStp

Pochodzenie

Zob. żywot

1. człowiek

Definicja

taki, który żyje, rośnie lub działa w sposób wskazujący na duże natężenie siły i energii w organizmie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Połączenia

  • żywotny organizm; żywotne dziecko
  • wesoły i żywotny
  • niezwykle, wyjątkowo żywotny

Cytaty

Przemek był [...] zawsze typem niezwykle żywotnego i pełnego energii człowieka.

źródło: NKJP: Mieczysław Górka: Muzyk, gawędziarz, pasjonat, Gazeta Krakowska, 2005-10-08

[...] zmniejszenie liczby kalorii w pokarmach spożywanych przez myszy powoduje, iż zwierzęta te są bardziej żywotne i odporniejsze na choroby, a ich życie wydłuża się o 40 proc.

źródło: NKJP: Paweł Patora: Jak przedłużyć życie, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-07-16

Również dzięki łatwemu i wzajemnemu krzyżowaniu się, zarówno poszczególnych gatunków, jak i rodzajów, uzyskano w prowadzonych pracach hodowlanych liczne mieszańce. Są one zazwyczaj znacznie żywotniejsze i ładniejsze niż rośliny wyjściowe.

źródło: NKJP: Tropikalne piękności, Dziennik Polski, 2002-10-23

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żywotny
żywotny
żywotny
żywotne
żywotna
D. żywotnego
żywotnego
żywotnego
żywotnego
żywotnej
C. żywotnemu
żywotnemu
żywotnemu
żywotnemu
żywotnej
B. żywotnego
żywotnego
żywotny
żywotne
żywotną
N. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotną
Ms. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnej
W. żywotny
żywotny
żywotny
żywotne
żywotna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żywotni
żywotni
żywotne
żywotne
D. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotnych
C. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
B. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotne
N. żywotnymi
żywotnymi
żywotnymi
żywotnymi
Ms. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotnych
W. żywotni
żywotni
żywotne
żywotne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejsze
żywotniejsza
D. żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszej
C. żywotniejszemu
żywotniejszemu
żywotniejszemu
żywotniejszemu
żywotniejszej
B. żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszy
żywotniejsze
żywotniejszą
N. żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszą
Ms. żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszej
W. żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejsze
żywotniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żywotniejsi
żywotniejsi
żywotniejsze
żywotniejsze
D. żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
C. żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
B. żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejsze
N. żywotniejszymi
żywotniejszymi
żywotniejszymi
żywotniejszymi
Ms. żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
W. żywotniejsi
żywotniejsi
żywotniejsze
żywotniejsze

2. siła

Definicja

w myśl wiedzy nienaukowej: sprawiający poprzez krążenie lub działanie wewnątrz ciała, że organizm funkcjonuje prawidłowo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

  • żywotne siły, soki

Cytaty

[...] surowy pokarm, aktywizując enzymy trawienne, powoduje nieustanną regenerację żywotnych sił organizmu i stwarza warunki korzystne dla wyzwalania procesów samoleczenia.

źródło: NKJP: Maria Grodecka: Wegetariańskie okruchy, 2007

Okres ciąży i porodu wysysa z nas żywotne soki. Możesz być po prostu osłabiona.

źródło: NKJP: Internet

Niektóre drzewa, zwłaszcza duże i samotnie rosnące, posiadają nadmiar żywotnej energii. Ludzie, odpoczywając pod takimi drzewami, doładowują się energetycznie.

źródło: NKJP: Nina Grella: Stan równowagi energetycznej, Dziennik Zachodni, 2004-04-24

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żywotny
żywotny
żywotny
żywotne
żywotna
D. żywotnego
żywotnego
żywotnego
żywotnego
żywotnej
C. żywotnemu
żywotnemu
żywotnemu
żywotnemu
żywotnej
B. żywotnego
żywotnego
żywotny
żywotne
żywotną
N. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotną
Ms. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnej
W. żywotny
żywotny
żywotny
żywotne
żywotna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żywotni
żywotni
żywotne
żywotne
D. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotnych
C. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
B. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotne
N. żywotnymi
żywotnymi
żywotnymi
żywotnymi
Ms. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotnych
W. żywotni
żywotni
żywotne
żywotne

3. problem

Definicja

książk. 
taki, który jest szczególnie ważny i aktualny w danej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • żywotny interes, problem; żywotna kwestia, potrzeba; żywotne zainteresowanie, znaczenie
  • bardzo, niesłychanie żywotny

Cytaty

Mieszkańcy osady są zaprzątnięci jedną żywotną sprawą - skąd zdobyć zapas ziemniaków na zimę.

źródło: NKJP: Historia, Gazeta Wyborcza, 1994-04-08

Od połowy XVIII wieku na czoło żywotnych problemów wysunęły się zagadnienia dotyczące miast, które po zniszczeniach wojennych [...] znajdowały się w ruinie.

źródło: NKJP: Komisja Dobrego Porządku, Dziennik Polski, 2008-07-12

[...] w żywotnym interesie Polski leży, by Europa znalazła strategiczne partnerstwo z Rosją.

źródło: NKJP: Adam Krzemiński: To nie katastrofa, że bywamy odmiennego zdania, Polityka, 2004-07-31

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żywotny
żywotny
żywotny
żywotne
żywotna
D. żywotnego
żywotnego
żywotnego
żywotnego
żywotnej
C. żywotnemu
żywotnemu
żywotnemu
żywotnemu
żywotnej
B. żywotnego
żywotnego
żywotny
żywotne
żywotną
N. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotną
Ms. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnej
W. żywotny
żywotny
żywotny
żywotne
żywotna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żywotni
żywotni
żywotne
żywotne
D. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotnych
C. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
B. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotne
N. żywotnymi
żywotnymi
żywotnymi
żywotnymi
Ms. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotnych
W. żywotni
żywotni
żywotne
żywotne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejsze
żywotniejsza
D. żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszej
C. żywotniejszemu
żywotniejszemu
żywotniejszemu
żywotniejszemu
żywotniejszej
B. żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszy
żywotniejsze
żywotniejszą
N. żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszą
Ms. żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszej
W. żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejsze
żywotniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żywotniejsi
żywotniejsi
żywotniejsze
żywotniejsze
D. żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
C. żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
B. żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejsze
N. żywotniejszymi
żywotniejszymi
żywotniejszymi
żywotniejszymi
Ms. żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
W. żywotniejsi
żywotniejsi
żywotniejsze
żywotniejsze

4. rzeczownik

Definicja

jęz. 
odnoszący się w języku do istot żywych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Połączenia

  • rzeczowniki żywotne

Cytaty

Nie są uznawane za żywotne nazwy większości roślin (widzę ten dąb, chociaż widzę banana – żywotny!) [...].

źródło: Grzegorz Jagodziński: Gramatyka języka polskiego, 2008-07-18 (grzegorj.interiowo.pl)

Podobnie niekłopotliwe są męskie rzeczowniki żywotne. Dla nich wszystkich obowiązuje końcówka -a (cytowane przez gramatyki jedyne wyjątki to wół i bawół, por: Upolowali bawołu).

źródło: NKJP: Alicja Nagórko: Zarys gramatyki języka polskiego, 1996

Standardowa odmiana nazw samochodów czy tańców to odmiana żywotna.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żywotny
żywotny
żywotny
żywotne
żywotna
D. żywotnego
żywotnego
żywotnego
żywotnego
żywotnej
C. żywotnemu
żywotnemu
żywotnemu
żywotnemu
żywotnej
B. żywotnego
żywotnego
żywotny
żywotne
żywotną
N. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotną
Ms. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnej
W. żywotny
żywotny
żywotny
żywotne
żywotna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żywotni
żywotni
żywotne
żywotne
D. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotnych
C. żywotnym
żywotnym
żywotnym
żywotnym
B. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotne
N. żywotnymi
żywotnymi
żywotnymi
żywotnymi
Ms. żywotnych
żywotnych
żywotnych
żywotnych
W. żywotni
żywotni
żywotne
żywotne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejsze
żywotniejsza
D. żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszej
C. żywotniejszemu
żywotniejszemu
żywotniejszemu
żywotniejszemu
żywotniejszej
B. żywotniejszego
żywotniejszego
żywotniejszy
żywotniejsze
żywotniejszą
N. żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszą
Ms. żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszej
W. żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejszy
żywotniejsze
żywotniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żywotniejsi
żywotniejsi
żywotniejsze
żywotniejsze
D. żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
C. żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
żywotniejszym
B. żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejsze
N. żywotniejszymi
żywotniejszymi
żywotniejszymi
żywotniejszymi
Ms. żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
żywotniejszych
W. żywotniejsi
żywotniejsi
żywotniejsze
żywotniejsze
Data ostatniej modyfikacji: 16.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj