UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odkuć

Chronologizacja

1686, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odkuję	odkujemy
2 os.	odkujesz	odkujecie
3 os.	odkuje	odkują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odkułem +(e)m odkuł	odkułam +(e)m odkuła	odkułom +(e)m odkuło	odkuliśmy +(e)śmy odkuli	odkułyśmy +(e)śmy odkuły
2 os.	odkułeś +(e)ś odkuł	odkułaś +(e)ś odkuła	odkułoś +(e)ś odkuło	odkuliście +(e)ście odkuli	odkułyście +(e)ście odkuły
3 os.	odkuł	odkuła	odkuło	odkuli	odkuły

bezosobnik: odkuto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odkujmy
2 os.	odkuj	odkujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odkułbym bym odkuł	odkułabym bym odkuła	odkułobym bym odkuło	odkulibyśmy byśmy odkuli	odkułybyśmy byśmy odkuły
2 os.	odkułbyś byś odkuł	odkułabyś byś odkuła	odkułobyś byś odkuło	odkulibyście byście odkuli	odkułybyście byście odkuły
3 os.	odkułby by odkuł	odkułaby by odkuła	odkułoby by odkuło	odkuliby by odkuli	odkułyby by odkuły

bezosobnik: odkuto by

bezokolicznik: odkuć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odkuwszy

gerundium: odkucie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odkucie	odkucia
D.	odkucia	odkuć
C.	odkuciu	odkuciom
B.	odkucie	odkucia
N.	odkuciem	odkuciami
Ms.	odkuciu	odkuciach
W.	odkucie	odkucia

imiesłów przymiotnikowy bierny: odkuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odkuty	odkuty	odkuty	odkute	odkuta
D.	odkutego	odkutego	odkutego	odkutego	odkutej
C.	odkutemu	odkutemu	odkutemu	odkutemu	odkutej
B.	odkutego	odkutego	odkuty	odkute	odkutą
N.	odkutym	odkutym	odkutym	odkutym	odkutą
Ms.	odkutym	odkutym	odkutym	odkutym	odkutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odkuci	odkuci	odkute	odkute
D.	odkutych	odkutych	odkutych	odkutych
C.	odkutym	odkutym	odkutym	odkutym
B.	odkutych	odkutych	odkutych	odkute
N.	odkutymi	odkutymi	odkutymi	odkutymi
Ms.	odkutych	odkutych	odkutych	odkutych

odpowiednik aspektowy: odkuwać

Pochodzenie

Zob. kuć

1. podkowę

Definicja

uderzeniami ciężkiego narzędzia nadać kształt przedmiotowi z metalu lub kamienia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rzemiosło

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wykuć
	hiperonimy:	uformować

Cytaty

	Jeśli chcesz odkuć podkowę, zapomnij, że wiesz, jak z rudy wyrabia się surówkę wielkopiecową, jak wytwarza się żeliwo, stal, staliwo, żelazostopy. źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002
	Taką głownię po odkuciu, zahartowaniu i wstępnym przeszlifowaniu stalowymi heblami i na kamiennym toczydle bierze na warsztat szlifierz i nadaje mieczowi ostateczny kształt. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008
	Z kamiennymi babami sprawa nie jest jak widać prosta, szczególnie że i na Podlasiu znaleźć można również granitowe figury błędnie nazywane babami. Te jednak, choć również odkute w czerwonym lub siwym granicie, niewiele zgoła przypominają egzemplarze mazurskie, a tym bardziej prototypy turecko-mongolskie. źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Wielkie Rozdroże: ćwiczenia terenowe z archeologii wyobraźni, 2008
	Płońscy rzemieślnicy obdarowali gości specjalnie odkutymi podkowami na szczęście. źródło: NKJP: A. Tumialis: Izrael ma klucze do Płońska!, Tygodnik Ciechanowski, 2003-04-23

Składnia

odkuć

CO + (z CZEGO w CZYM)

2. tynk

Definicja

uderzając zaostrzonym narzędziem, usunąć po kawałku warstwę czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	skuć
	hiperonimy:	usunąć

Cytaty

Jest to praca, której nie powstydziłby się żaden szwajcarski zegarmistrz. Chodzi o to, żeby odkuć z ram okiennych ogromne bryły lodu, nie naruszając jednak szyby.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005

Podczas remontu dachu odkuto kawał tynku, spod którego wyjrzało malowidło.

źródło: NKJP: Jerzy Ciechanowicz: Góry śpiewające psalmy, Gazeta Wyborcza, 1998-01-30

Mieszkańcy pokazywali łazienki i odkute kawałki ścian, za którymi biegną rury. - Wymieniono jedynie pion z ciepłą wodą - mówi pan Marian, nasz Czytelnik. - I zostawiono. A my czekamy co dalej.

źródło: NKJP: (BEA): Rury w pionie i poziomie, Dziennik Łódzki, 2002-10-11

Składnia

odkuć

CO + (z CZEGO | od CZEGO)

3. więźnia

Definicja

uwolnić z łańcuchów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozkuć
	antonimy:	skuć
	hiperonimy:	uwolnić

Cytaty

Pewnego dnia na początku jego pobytu w cezarejskim więzieniu otworzyły się drzwi i weszło dwóch żołnierzy. Bez słowa odkuli Pawła od koła w murze, brutalnie popchnęli go ku wyjściu.

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

Składnia

odkuć

KOGO + od CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 26.04.2018