UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dostać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *dostati 'dosięgnąć czegoś; osiągnąć, zdobyć, objąć w posiadanie'

1. pieniądze

Definicja

zacząć być właścicielem określonego przedmiotu lub móc z niego korzystać w wyniku przekazania go przez osobę, do której wcześniej należał

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

otrzymać

Połączenia

dostać czekoladę, czekoladki, jeść, kawałek czegoś, książkę, kwiaty, list, pić, prezent, przesyłkę, telegram
dostać coś w darze, w prezencie

Cytaty

Chciałabym tylko przed śmiercią dostać list z Polski.

źródło: NKJP: Listy, Gazeta Wyborcza, 1993-07-30

Od jednej z wielbicielek aktor dostał małego pluszowego misia.

źródło: NKJP: Adam Synowiec: Niemożliwe? Nie dla Toma Cruise’a, Dziennik Zachodni, 2006-05-05

Każda dostała czekoladę na osłodę, a potem w sympatycznej, ciepłej atmosferze, przy skromnym poczęstunku rozpoczęła się biesiada.

źródło: NKJP: (BM): Czekolady uśmiechy i życzenia, Gazeta Krakowska, 2002-03-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

CO + (od KOGO)

2. pracę

Definicja

znaleźć się w sytuacji, w której coś, co dana osoba chciała mieć, stało się dla niej dostępne w wyniku czyjejś decyzji i może ona z tego korzystać zgodnie ze swoimi potrzebami

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

otrzymać

Połączenia

dostać nagrodę, obywatelstwo, paszport, pensję, posadę, pracę, prawo, premię, przepustkę, przywilej, stypendium, wizę, wynagrodzenie, wypłatę, zlecenie

Cytaty

	Myślę, że powinni oni dostać nagrodę specjalną za to, że udało im się poskromić tego dziwnego kandydata. źródło: NKJP: Telefoniczna opinia publiczna, Gazeta Wyborcza, 1995-11-03
	Dostał pracę w Wojskowym Instytucie Geograficznym. źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006
	Dopiero w czwartek dostali wizy. źródło: NKJP: mim: Program zawodów, Trybuna Śląska, 2004-07-03
	Grecja przekonała się, że w strefie euro nie można dostać przywilejów bez obowiązków. źródło: NKJP: Maciej Domagała: Euro wymusza reformy i dyscyplinę, Dziennik Zachodni, 2009-09-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

3. rozkaz

Definicja

stać się odbiorcą czyjegoś działania

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

otrzymać

Połączenia

dostać brawa, gratulacje, polecenie, rozkaz, zakaz

Cytaty

- Cieszy mnie, że daję jeszcze radę stanąć na scenie przed ludźmi, zagrać i dostać brawa.

źródło: NKJP: Beata Polakiewicz: Teatr to ich drugie życie, Gazeta Krakowska, 2004-02-14

Gdy dostali rozkaz ataku, ci najbardziej doświadczeni ludzie żegnali się ze łzami w oczach.

źródło: NKJP: skrob: Źle dowodzeni zawodowcy, Trybuna Śląska, 2004-09-04

Był nieobecny, gdyż tuż po ujawnieniu wstydliwej sprawy wyjechał do Kanady. Mógł to zrobić, bo nie dostał zakazu opuszczania kraju.

źródło: NKJP: margo: Możliwa ekstradycja prokuratora Marka W., Życie Podkarpackie, 2010-03-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

4. imię

Definicja

zostać nazwanym w określony sposób tak, że dana nazwa przysługuje od tej pory danemu obiektowi

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

dostać imię, nazwisko, pseudonim

Cytaty

Kokoszycki dąb ma dostać imię Baltazar, na cześć budowniczego pałacu, Baltazara von Czebulki.

źródło: NKJP: (MIR): Baltazar po Kazimierze, Dziennik Zachodni, 2004-03-04

Stanisław poszedł do AK i dostał pseudonim „Lampart”.

źródło: NKJP: Osobista historia Polski, Dziennik Polski, 2006-11-10

Dostała nazwisko po ojcu oraz imię Sophia czyli Mądrość.

źródło: NKJP: Marta Bosak: Być jak Sophia, Gazeta Krakowska, 2004-09-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

5. obiad

Definicja

kupić lub wynająć coś za określoną sumę pieniędzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Cytaty

Zestawy stu lampek można było dostać już za 6-7 złotych.

źródło: NKJP: (PACH): Na tarnowskim Burku, Gazeta Krakowska, 2004-12-23

W sklepie można dostać tanie rajstopy.

źródło: NKJP: (ditt.): Mieszkają w oazie spokoju, Dziennik Kociewski, 1999-03-19

Wyposażenie dostaniesz niedrogo na Allegro.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

CO + (za ILE)

6. kataru

Definicja

zacząć doznawać czegoś dokuczliwego i nieprzyjemnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nabawić się

Połączenia

dostać alergii, anemii, anginy, choroby, czkawki, depresji, gorączki, gruźlicy, grypy, kataru, krwotoku, nerwicy, niestrawności, wrzodów, zapalenia czegoś, zawrotów głowy

Cytaty

– Każdy kto tu wchodzi czuje to samo. Można dostać choroby morskiej [...].

źródło: NKJP: Jacek Bombor: Krzywa komenda, Trybuna Śląska, 2002-05-06

Widywałyśmy ją rzadko, bo ciężko pracowała albo leżała w szpitalu, bo jej bolszewik przestrzelił płuco, a potem od ciężkiej pracy, zimna i niedojadania dostała gruźlicy.

źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

Rozbolał go brzuch, dostał zawrotów głowy, wymiotował [...].

źródło: NKJP: Andrzej Szczeklik: Kore: o chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

CZEGO

7. piegów

Definicja

zacząć charakteryzować się jakąś cechą

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

Tutaj Liliana rozkładała swe zgrabne ciało zmniejszając kostium kąpielowy do minimum, a ponieważ zakrywała często twarz gazetą czy ręcznikiem, by nie dostać piegów, wyglądała na piękność i nie mogłem się powstrzymać od częstych spojrzeń w okolice jej odsłoniętego pępka.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Zdjęcia dostały plam i pewnie przez to uciekło nam trochę punktów.

źródło: NKJP: Wojciech Piepiorka: Szpital w Człuchowie nisko oceniony podczas audytu mammografów, Dziennik Bałtycki, 2009-01-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

8. lekarstwo

Definicja

znaleźć się w sytuacji, w której lekarz zalecił zażywanie jakiegoś leku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Połączenia

dostać antybiotyk, lek, lekarstwo, maść, jakiś środek, tabletkę
dostać coś od lekarza

Cytaty

Kiedy aplikuję nastolatkom kremy i maści na trądzik, to wiem, że dziewczyna będzie je z upodobaniem wcierała, tymczasem chłopak zapyta, czy nie mógłby dostać tabletki albo zastrzyku, byle tylko niczym się nie smarować.

źródło: NKJP: Sławomir Mizerski: Kobieta w natarciu, Polityka, 2002-08-24

Jego kolega Darek [...] po wypadku na motorze dostał od lekarza maść na blizny.

źródło: NKJP: Maja Gawrońska: Adonis, kolega Barbie, Ozon, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

9. burę

Definicja

doznać czegoś dla siebie niekorzystnego lub krzywdzącego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

oberwać

Połączenia

dostać burę, karę, naganę, nauczkę, uwagę, wyrok

Cytaty

	Jak się dłużej będą kłócić, to mięsko się zepsuje i pożywienie szlag jasny trafi. A na dodatek mogą dostać burę od pana leśniczego. źródło: NKJP: Aleksander Kisil: Zmierzch mięsożerności?..., Gazeta Ubezpieczeniowa, 2000-10-25
	Jeśli ci bandyci dostaną po kilka lat więzienia, będzie to wielka niesprawiedliwość. Powinni dostać najwyższą z możliwych kar. źródło: NKJP: Tomasz Jefimow: Miał przed sobą całe życie, Nowiny, 2006
	Marek L. za sprzedaż jednego papierosa z marihuany, prawomocnym wyrokiem, skazany został na 3 lata pobytu za kratkami. Następne pół roku dostał za rozbój. źródło: NKJP: Ukrywa się, by przeżyć?, Trybuna, 2006
	Zabójcy dostali wyrok dożywocia. źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

CO + (za CO)

10. guwernera

Definicja

znaleźć się w sytuacji, w której ktoś zaczyna uczyć daną osobę lub sprawować nad nią opiekę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata organizacje/placówki opiekuńcze i kulturalne

Połączenia

dostać opiekuna

Cytaty

Chłopiec zgodnie z orzeczeniem powinien dostać nauczyciela wspomagającego [...].

źródło: Internet: profesor.pl

Dostałem opiekuna i bardzo szybko zorientowałem się, że jego głównym zadaniem było ograniczanie i kontrolowanie moich kontaktów.

źródło: NKJP: Wiktor Osiatyński: Zrozumieć świat: rozmowy z uczonymi 25 lat później, 2009

[...] nie chcieli, żebym uczęszczała do komunistycznej szkoły, więc dostałam guwernantkę.

źródło: Internet: info.wyborcza.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

KOGO

11. wroga

Definicja

pot.

zatrzymać kogoś, kto popełnił czyn oceniany przez daną osobę negatywnie, w celu zrobienia mu czegoś złego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Nie jest byle kim, ja jestem, a jednak to mnie wybrał. I wypowiedział wojnę ONZ z mojego powodu. To chyba o czymś świadczy, nie uważasz? Założę się, że woli mnie dostać żywą.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Musimy uciekać stąd natychmiast. Gdzie? Widziałeś jak to wszystko zorganizowane. Dostaną nas wszędzie.

źródło: NKJP: Juliusz Machulski: Seksmisja, 1983

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

Składnia

dostać

KOGO

12. po głowie

Definicja

pot.

zostać uderzonym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

oberwać, zarobić

Połączenia

dostać cios, lanie, uderzenie
dostać butelką, kamieniem, kijem, nożem, pałką, pięścią, piłką
dostać po gębie, po głowie, po łapach, po łbie, po mordzie, po nosie, po pysku, po tyłku, po twarzy, po zębach
dostać w brzuch, w dupę, w nogę, w nos, w pysk, w ryj, w twarz, w ucho

Cytaty

	Dostał cios krzesłem w tył głowy. źródło: NKJP: Oskar Maya: Angielskie bandziory odebrały mu życie, Super Express, 2006
	Tam można w biały dzień zarobić kosę, a w wersji optymistycznej dostać w ryj i stracić portfel. źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004
	Najlepiej omijać rozbieraną wiatę, bo można deską dostać po głowie. źródło: NKJP: SAB: Rozbierana wiata, Trybuna Śląska, 2001-07-25
	Ale jednego dnia Ania mocno dostała kijem po goleniach i z hokeja zrezygnowała. źródło: NKJP: Nowotarski „Gigant” w NHL?, Dziennik Polski, 2003-07-04
	- Oczywiście, jak robiło się hurgot, to go denerwowało, ale pamiętam, że tylko raz w życiu dostałem od ojca po łapach. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

	+	dostać	+	(CO) + (CZYM) + (w CO)
	+	dostać	+	(CZYM) + (po CZYM \| w CO) + (od KOGO)

13. do ziemi

Definicja

przest.

dosięgnąć - wyciągając rękę, nogę, głowę zbliżyć ją do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dosięgnąć

Cytaty

Spróbował dostać nogą do dna [...].

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

CZYM + do CZEGO

14. z szafy

Definicja

przest.

wydobyć - wydostać coś na wierzch

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wydobyć

Cytaty

[...] kiedy mój brat sobie poszedł, chciałam dostać z szafy cukierki [...].

źródło: Internet: zapytaj.onet.pl

Bardzo wszyscy podziwiamy twoje umiejętności i twoją pracowitość w prowadzeniu domu i opiekowaniu się małą - i zawsze się zastanawiamy, skąd się to u Ciebie wzięło? Przecież dawniej, jak mówi mama, „ręcznika sobie nie umiała dostać z szafy !”.

źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Listy do córek, 2009

Anioł zbliżył się do stosu chrustu i ostrożnie dostał spod niego spory worek.

źródło: Internet: goniec.net

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostanę	dostaniemy
2 os.	dostaniesz	dostaniecie
3 os.	dostanie	dostaną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostańmy
2 os.	dostań	dostańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

imiesłów przymiotnikowy bierny: dostany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dostany	dostany	dostany	dostane	dostana
D.	dostanego	dostanego	dostanego	dostanego	dostanej
C.	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanemu	dostanej
B.	dostanego	dostanego	dostany	dostane	dostaną
N.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostaną
Ms.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym	dostanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dostani	dostani	dostane	dostane
D.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych
C.	dostanym	dostanym	dostanym	dostanym
B.	dostanych	dostanych	dostanych	dostane
N.	dostanymi	dostanymi	dostanymi	dostanymi
Ms.	dostanych	dostanych	dostanych	dostanych

odpowiednik aspektowy: dostawać

Składnia

dostać

CO + SKĄD

15. do jakiegoś momentu

Definicja

stojąc, dotrwać do jakiegoś momentu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

Już stóp swych nie widzę w mętniejącej bardziej wodzie. Walcząc z potwornymi głębinami, ostatni łapię płytki oddech, chociaż wiem, że nie dostoję, że zabierze mnie ze sobą odpływ.

źródło: NKJP: Internet

Kręgosłup jeszcze bardziej mnie rozbolał, myślałam, że dzisiaj nie dostoję do końca w kościele.

źródło: Internet: netkobiety.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dostoję	dostoimy
2 os.	dostoisz	dostoicie
3 os.	dostoi	dostoją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałem +(e)m dostał	dostałam +(e)m dostała	dostałom +(e)m dostało	dostaliśmy +(e)śmy dostali	dostałyśmy +(e)śmy dostały
2 os.	dostałeś +(e)ś dostał	dostałaś +(e)ś dostała	dostałoś +(e)ś dostało	dostaliście +(e)ście dostali	dostałyście +(e)ście dostały
3 os.	dostał	dostała	dostało	dostali	dostały

bezosobnik: dostano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dostójmy
2 os.	dostój	dostójcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dostałbym bym dostał	dostałabym bym dostała	dostałobym bym dostało	dostalibyśmy byśmy dostali	dostałybyśmy byśmy dostały
2 os.	dostałbyś byś dostał	dostałabyś byś dostała	dostałobyś byś dostało	dostalibyście byście dostali	dostałybyście byście dostały
3 os.	dostałby by dostał	dostałaby by dostała	dostałoby by dostało	dostaliby by dostali	dostałyby by dostały

bezosobnik: dostano by

bezokolicznik: dostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dostawszy

gerundium: dostanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dostanie	dostania
D.	dostania	dostań
C.	dostaniu	dostaniom
B.	dostanie	dostania
N.	dostaniem	dostaniami
Ms.	dostaniu	dostaniach
W.	dostanie	dostania

Składnia

dostać

(do CZEGO)

Frazeologizmy

coś dostało nóg
ktoś dostał kopa w dupę
ktoś dostał kopa
ktoś dostał kopa w tyłek
ktoś dostał kosza od kogoś
ktoś dostał kota
ktoś dostał małpiego rozumu
ktoś dostał obuchem w głowę
ktoś dostał obuchem w łeb
ktoś dostał po kieszeni
ktoś dostał po łapach
ktoś dostał po uszach
ktoś dostał po nosie
ktoś dostał po łbie
ktoś dostał po dupie
ktoś dostał skrzydeł
ktoś dostał w kość
ktoś dostał w łapę
ktoś dostał w skórę
ktoś dostał wycisk
ktoś dostał za swoje
ktoś złapał wiatr w żagle
ktoś dostał wiatr w żagle

Data ostatniej modyfikacji: 17.05.2018