UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kotylion

Chronologizacja

1861, SJPWil

Pochodzenie

fr. cotillon

1. ozdoba na balu

Definicja

jedna z dwóch ozdób ze wstążki, przypinana dawniej uczestnikom balu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ozdoba

Połączenia

  • bal z kotylionami

Cytaty

Otóż każdy uczestnik zabawy miał kotylion ze swoim numerkiem. Taka sama liczba widniała na dwóch kotylionach — męskim i damskim. W trakcie zabawy szukano par posiadających te same liczby.

źródło: NKJP: Adrian Karpeta: Bal maskowy seniorów, Dziennik Zachodni, 2004-01-26

Organizatorzy zadbali o to, aby nikt nie pozostał bez pary, dlatego każda wchodząca na salę osoba otrzymywała kotylion z numerem, później wystarczyło tylko odszukać partnerki bądź partnera do szaleństw na parkiecie.

źródło: NKJP: Ł. Śmiatacz: Andrzejki z wróżką Jadzią, Czas Ostrzeszowski nr 200650, 2006

To wtedy nieoceniony Adrian z klasy 2B [...] pokazywał starszym [...] koleżankom, jak mają się ubrać na duże wyjście, jak chodzić, jak się kłaniać [...]; próbował nawet wprowadzać kotyliony i balowe karneciki, ale jest pewien poziom obłędu, którego nie zniesie nawet liceum artystyczne.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kotylion
kotyliony
D. kotyliona
kotylionów
C. kotylionowi
kotylionom
B. kotylion
kotyliony
N. kotylionem
kotylionami
Ms. kotylionie
kotylionach
W. kotylionie
kotyliony

2. taniec

Definicja

dawny taniec wirowy podobny do walca, tańczony na zakończenie balu w parach mających takie same kotyliony - ozdoby

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  taniec

Cytaty

Nie pamięta pani kotyliona w kasynie oficerskim? W karnawale trzydziestego dziewiątego roku? A kto ze mną tańczył mazura?

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

Potem przychodziła kolej na kotyliona, kujawiaka, błękitnego walca i białego mazura. Szczególnym powodzeniem cieszył się kotylion, z czasem zastąpiony walcem z figurami, w którym pary dobierały się według otrzymanych oznak: maskotek, bukiecików, papierowych kółek ze wstążkami.

źródło: NKJP: Monika Frenkiel: W rytmie kotyliona, mazura i walca, Gazeta Krakowska, 2005-01-07

Był ówczesny Wiedeń także miastem walca, który w ogromnych liczbach królował wespół z mrowiem polek, kadrylów, kotylionów [...], nie tylko w kawiarniach ogródkowych, peryferyjnych, podmiejskich tancbudach, ale i w najwytworniejszych [...] salach balowych i operetkach.

źródło: NKJP: Dzieła króla walca na płycie: Polska Głos Wielkopolski, 2007-07-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kotylion
kotyliony
D. kotyliona
kotylionów
C. kotylionowi
kotylionom
B. kotyliona
kotyliony
N. kotylionem
kotylionami
Ms. kotylionie
kotylionach
W. kotylionie
kotyliony

3. biało-czerwony

Definicja

ozdoba z papieru lub wstążki noszona przez uczestników jakiejś uroczystości lub imprezy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta

Cytaty

Podczas wczorajszego happeningu z okazji powrotu na swoje miejsce, lwa symbolicznie uwolniono z metalowej klatki i przyozdobiono papierowym kotylionem w kolorach miasta.

źródło: NKJP: Joanna Heler: Lew wrócił na swoje miejsce po renowacji, Dziennik Zachodni, 2009-11-25

Wszyscy goście otrzymali kotyliony w biało-czerwonych barwach na wzór tych, które nosili uczestnicy obchodów 85 lat temu.

źródło: NKJP: Grażyna Kuźnik: Bohaterowie powstań, Dziennik Zachodni, 2007-06-04

O godz. 14 na ulice wyjdą wolontariusze, którzy będą dekorować przechodniów kotylionami na znak solidarności z ludźmi zakażonymi wirusem HIV i chorymi na AIDS.

źródło: NKJP: (MR, MGR): Światowy Dzień AIDS, Express Ilustrowany, 2003-12-01

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kotylion
kotyliony
D. kotyliona
kotylionów
C. kotylionowi
kotylionom
B. kotylion
kotyliony
N. kotylionem
kotylionami
Ms. kotylionie
kotylionach
W. kotylionie
kotyliony
Data ostatniej modyfikacji: 10.11.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj