1. Było mi zimno, jak gdybym miał febrę.
Definicja
Kategoria znaczeniowa
wykładnik porównania
Cytaty
|
Budzę się rozbawiony, jak gdybym wrócił z cyrku. źródło: NKJP: Marian Marzyński: Sennik polsko-żydowski, 2005 |
|
|
Na połyskującym tle czarne (bo patrzył pod słońce) sylwety niszczycieli odcinały się wyraźnie, jak gdyby wycięto je z ciemnego glansowanego papieru. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008 |
|
|
– Czujesz się moreno? – spytał cichym, lirycznym głosem, jak gdyby recytował wiersz. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005 |
|
|
Lidka ostrożnie, jak gdyby ją coś bolało, zsunęła się z pomostu [...]. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie łąki, 2000 |
Odmiana
część mowy: spójnik
podklasa: właściwy
Składnia
| _, jak gdyby _ w Zd.Podrz. Cz. osob., cz. przesz. |
||
| aglutynacja: w Zd. z Cz. cz. przesz. obligatoryjna: jak gdybym , jak gdybyś , jak gdybyśmy , jak gdybyście | ||
| szyk: wewnętrzny: stały zewnętrzny: stały: interpozycja |
Informacja normatywna
jak gdyby wraz ze Zd.Podrz. oddzielane jest od Zd.Nadrz. przecinkiem
2. Wygląda, jak gdyby spał.
Definicja
Kategoria znaczeniowa
wykładnik porównania
Cytaty
|
Zachowują się, jak gdyby ten niewidoczny z ulicy, niepozorny kram w istocie był bardziej szpitalem niż sklepem czy warsztatem. źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008 |
|
|
Czuł się tak, jak gdyby uchodziła z niego cała męska godność i zasłużona sława uwodziciela. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007 |
|
|
– Pani Mileno, czy pani rozpoznaje siebie w tych uczynkach? Bo odnoszę wrażenie, jak gdyby istniała jakaś stworzona przez panią inna osoba [...]. źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 2003 |
|
|
– Tylko się nie upij – dorzuca i uśmiecha się smętnie. Wygląda, jak gdyby miał już dość podróżowania. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie łąki, 2000 |
Odmiana
część mowy: włącznik
Składnia
| _: Zd.Nadrz., jak gdyby _: Zd.Podrz. Zd.Nadrz.: Cz. percepcji Zd.Podrz.: Cz. cz. przesz., bezok. |
|||
| aglutynacja: w Zd. z Cz. cz. przesz. obligatoryjna: jak gdybym , jak gdybyś , jak gdybyśmy , jak gdybyście | |||
| korelat: fakultatywny: tak | |||
|
ograniczenia zakresu użycia:
nie: Cz. t. rozk.
|
|||
| szyk: wewnętrzny: stały zewnętrzny: stała interpozycja |
|||
Informacja normatywna
jak gdyby wraz ze Zd.Podrz. oddzielane jest od Zd.Nadrz. przecinkiem
3. Oznajmił jak gdyby uroczystym tonem.
Definicja
Noty o użyciu
komentarz przyrematyczny
Kategoria znaczeniowa
wyrażenie epistemiczne - wykładnik doboru wyrażenia
Relacje znaczeniowe
| (quasi)synonimy: | jakby, niby, tak jakby | |
| (quasi)antonimy: | właściwie II |
Cytaty
|
- Obcinam ci połowę doli - oznajmił Student surowym i jak gdyby uroczystym tonem. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005 |
|
|
[...] widzi markizy w kolorze czekoladowej polewy, z napisem jak gdyby z lukru. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005 |
|
|
- W tej chwili jest realizowana druga jak gdyby część tej inwestycji - wyjaśnił proboszcz parafii ks. Andrzej Rumocki. źródło: NKJP: ST: Budowa światyni w Nakle, Nakielski Czas, 2007-08-30 |
|
|
Nagle zdałem sobie sprawę, że jest wyraźnie jaśniej i choć to najważniejsze, czyli koryto kanału tonie w czerni, widzę przęsło prowizorycznego mostu. Ba, nawet jak gdyby pojedyncze elementy kratownicy. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005 |
Odmiana
część mowy: partykuła
podklasa: epistemiczna (niepotwierdzająca)
Składnia
| jakby _ Zd. ozn., pyt. |
|||
| aglutynacja: w Zd. z Cz. cz. przesz. obligatoryjna: jak gdybym , jak gdybyś , jak gdybyśmy , jak gdybyście | |||
|
ograniczenia zakresu użycia:
nie: Zd. optat., rozk.
nie: z leksykalnymi wykładnikami pytań rozstrzygnięcia nie: z partykułami implikującymi wiedzę lub niewiedzę mówiącego nie: o własnych stanach i emocjach nie: z wyrażeniami percepcyjnymi |
|||
| szyk: wewnętrzny: stały zewnętrzny: zmienny: neutralna antepozycja |
|||