UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

płaszczyk

Chronologizacja

1471, SStp

Pochodzenie

Zob. płaszcz

1. wiosenny

Definicja

lekki, niezbyt długi płaszcz (część ubrania), noszony, gdy nie jest bardzo zimno

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  płaszcz

Połączenia

  • czerwony, granatowy, jasny płaszczyk
  • rozpiąć płaszczyk

Cytaty

Mama kupiła sobie kiedyś materiał na wiosenny płaszczyk, ale teraz postanowiła uszyć z niego sukienkę dla Checi.

źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010

W następnej scenie Molly już inna: wystrojona w przykrótki płaszczyk i pretensjonalny kapelusik ze sztucznymi kwiatkami stara się o posadę krawcowej w jakimś sklepie.

źródło: NKJP: Elżbieta Baniewicz: Anna Dymna - ona to ja, 1997

Podeszła do mnie młoda kobieta otulająca się bez przerwy cienkim płaszczykiem, jakby pod spodem miała jedynie bieliznę.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wniebowstąpienie, 2006

Chciałeś może paradować w tym twoim eleganckim płaszczyku i w popielatym garniturze, który znają wszyscy milicjanci w Warszawie?

źródło: NKJP: Zygmunt Zeydler-Zborowski: Czarny mercedes, 1958

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płaszczyk
płaszczyki
D. płaszczyka
płaszczyków
C. płaszczykowi
płaszczykom
B. płaszczyk
płaszczyki
N. płaszczykiem
płaszczykami
Ms. płaszczyku
płaszczykach
W. płaszczyku
płaszczyki

2. dziecięcy

Definicja

płaszcz (część ubrania) w małym rozmiarze, odpowiednim dla dziecka

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  płaszcz

Połączenia

  • krótki, mały płaszczyk; płaszczyk dziecięcy

Cytaty

Mała dziewczynka w kraciastym płaszczyku ściskała w rękach paczkę obłożoną białym papierem i obwiązaną czerwoną kokardą.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Dzisiaj rano, piętnastego września, na Dworcu Głównym w Warszawie zaginął trzyletni Jacek Kilar. Ma on niebieskie oczy i ciemne włosy. Ubrany był w granatowy płaszczyk, popielate ubranko, popielate buciki i pończochy.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Wielka, większa i największa, 1960

Dziewczynki przysunęły się nieufnie, w płaszczykach zdjętych do połowy, z czapkami w rękach i potarganymi warkoczykami.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płaszczyk
płaszczyki
D. płaszczyka
płaszczyków
C. płaszczykowi
płaszczykom
B. płaszczyk
płaszczyki
N. płaszczykiem
płaszczykami
Ms. płaszczyku
płaszczykach
W. płaszczyku
płaszczyki

3. przykrywka

Definicja

książk. 
coś, co służy zatajeniu prawdziwych celów działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  płaszcz, pokrywka, przykrywka

Cytaty

Ten cały ich nacjonalizm to nędzny płaszczyk, pretekst do bandytyzmu.

źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Prawo do cierpienia, Gazeta Wyborcza, 1998-10-02

Pacyfizm jest narzędziem do przygotowywania nowych wojen pod płaszczykiem frazesów o pokoju.

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury: 1948-1967, 2001

Odnoszę wrażenie, że wykorzystywanie seksualne dzieci w „pieleszach domowych”, np. przez ojców nadal chętnie jest okrywane płaszczykiem milczenia i pozostaje bezkarne, dlaczego tak się dzieje i czy istnieje szansa, że to się w najbliższym czasie zmieni?

źródło: NKJP: Internet

Działacze prawicowi ostrzegli, że wiele osób zechce startować w nadchodzących wyborach, ukrywając się pod płaszczykiem ugrupowań samorządowych.

źródło: NKJP: (DON): Antypolityczni?, Gazeta Wrocławska, 2002-04-16

Lecz ten sam Bóg niech mnie broni również przed wymienieniem panów na pierwszym miejscu, a pań na drugim. Bowiem wtedy - i już bez żadnych pozorów, które by należało demaskować, czyli bez tak zwanego płaszczyka kurtuazji, wręcz i bezpośrednio dałbym wyraz temuż samemu poczuciu wyższości.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania i donosy 1980-1989, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płaszczyk
płaszczyki
D. płaszczyka
płaszczyków
C. płaszczykowi
płaszczykom
B. płaszczyk
płaszczyki
N. płaszczykiem
płaszczykami
Ms. płaszczyku
płaszczykach
W. płaszczyku
płaszczyki

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + płaszczyk +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj