UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

torować

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. toruję
 torujemy
2 os. torujesz
 torujecie
3 os. toruje
 torują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. torowałem
+(e)m torował
 torowałam
+(e)m torowała
 torowałom
+(e)m torowało
 torowaliśmy
+(e)śmy torowali
 torowałyśmy
+(e)śmy torowały
2 os. torowałeś
+(e)ś torował
 torowałaś
+(e)ś torowała
 torowałoś
+(e)ś torowało
 torowaliście
+(e)ście torowali
 torowałyście
+(e)ście torowały
3 os. torował
 torowała
 torowało
 torowali
 torowały

bezosobnik: torowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę torował
będę torować
 będę torowała
będę torować
 będę torowało
będę torować
 będziemy torowali
będziemy torować
 będziemy torowały
będziemy torować
2 os. będziesz torował
będziesz torować
 będziesz torowała
będziesz torować
 będziesz torowało
będziesz torować
 będziecie torowali
będziecie torować
 będziecie torowały
będziecie torować
3 os. będzie torował
będzie torować
 będzie torowała
będzie torować
 będzie torowało
będzie torować
 będą torowali
będą torować
 będą torowały
będą torować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. torujmy
2 os. toruj
 torujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. torowałbym
bym torował
 torowałabym
bym torowała
 torowałobym
bym torowało
 torowalibyśmy
byśmy torowali
 torowałybyśmy
byśmy torowały
2 os. torowałbyś
byś torował
 torowałabyś
byś torowała
 torowałobyś
byś torowało
 torowalibyście
byście torowali
 torowałybyście
byście torowały
3 os. torowałby
by torował
 torowałaby
by torowała
 torowałoby
by torowało
 torowaliby
by torowali
 torowałyby
by torowały

bezosobnik: torowano by

bezokolicznik: torować

imiesłów przysłówkowy współczesny: torując

gerundium: torowanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: torujący

imiesłów przymiotnikowy bierny: torowany

odpowiednik aspektowy: utorować

Pochodzenie

Zob.  tor 

1. przejście

Definicja

usuwając przeszkody, umożliwiać swobodne przejście lub przejazd

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • torować drogę, przejście
  • torować sobie
  • torować powoli, z trudem

Cytaty

Sprawnie kręci kierownicą, przy skrzyżowaniach klaksonem toruje nam miejsce.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005

Postępowaliśmy indiańskim zwyczajem gęsiego, a kto kroczył na czele, dla następnych torował ścieżkę bądź to własnym ciałem, bądź długim tnąc przed sobą nożem.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957

Zaczęli odsuwać kamienie i torować przejście.

źródło: NKJP: Joanna Hartwig: Jaskinia szamana, Polityka, 2004-02-28

Nie chcę podchodzić jednego dnia więcej niż 1000 metrów, zwłaszcza że powyżej obozu III trzeba będzie torować szlak w głębokim śniegu.

źródło: NKJP: Wanda Rutkiewicz: Na jednej linie, 2010

[...] do budynku wdarła się powodziowa fala. Wybiła szyby w oknach, wypełniła klasy niczym akwaria do wysokości przeszło dwu metrów i wypchnęła drzwi torując sobie odpływ.

źródło: NKJP: Stanisław Śmierciak: Koszykarski gest, Gazeta Krakowska, 2001-08-24

Składnia

bez ograniczeń + torować +
CO + (KOMU/CZEMU)

2. drogę do kariery

Definicja

pomagać komuś w osiągnięciu jakiegoś celu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • torować drogę do czegoś

Cytaty

Dobry wygląd ułatwia życie - toruje drogę do kariery, stwarza szansę bogatego zamążpójścia czy zarobienia większych pieniędzy.

źródło: NKJP: Lucyna Krysiak: Lepiej być pięknym, zdrowym i bogatym, Dziennik Łódzki, 2002-05-10

Królowa tworzyła prywatny majątek Jagiellonów, ingerowała w politykę zagraniczną, a nade wszystko torowała drogę do korony synowi.

źródło: NKJP: Jerzy Besala, Polityka, 2004

[...] co u młodych Dymitra i Iwana wydaje się na miejscu, to samo razi u ojca, człeka sędziwego, ale nawykłego pieniędzmi torować sobie dostęp do wdzięków płci nadobnej.

źródło: NKJP: Marek Oramus, Maźnięci czernią, Dziennik Polski, 2005-01-13

Dużo serca wkładał w dydaktykę, torował karierę naukową młodym fizykom pracującym na AGH [...].

źródło: NKJP: Nekrolog, Dziennik Polski, 2008-06-21

Składnia

bez ograniczeń + torować +
CO + KOMU

3. rozwój

Definicja

ułatwiać zaistnienie lub rozwój czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Uchwalone przez sobór dokumenty torowały drogę zmianom, między innymi w liturgii, dopuszczającej teraz języki i zwyczaje narodowe.

źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Klucznik świętego Piotra, Polityka, 2005-04-09

Z dzisiejszej perspektywy młodopolszczyzna nie mogła stanowić pożądanej konkurencji dla modernizmu, przegrała jako relikt epoki odchodzącej w przeszłość, ustępując pod naporem tendencji, które torowały problematyce prawdziwie nowoczesnej dostęp do literatury polskiej.

źródło: NKJP: Jerzy Święch: Nowoczesność Szkice o literaturze polskiej XX wieku, 2007

Postęp wiedzy w naukach biologicznych przez lata, przez stulecia był torowany właśnie w naukach medycznych.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 37. posiedzenia Senatu RP część 1, wersja robocza, 4. kadencja

Podobny jest mój stosunek do Freuda. Był on, moim zdaniem, genialnym pionierem, odważnie poszukującym i torującym nowe podejście do bardzo złożonych problemów.

źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić : ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

Składnia

bez ograniczeń + torować + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 01.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN