UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wpić się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wpiję się
wpijemy się
2 os. wpijesz się
wpijecie się
3 os. wpije się
wpiją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wpiłem się
+(e)m się wpił
wpiłam się
+(e)m się wpiła
wpiłom się
+(e)m się wpiło
wpiliśmy się
+(e)śmy się wpili
wpiłyśmy się
+(e)śmy się wpiły
2 os. wpiłeś się
+(e)ś się wpił
wpiłaś się
+(e)ś się wpiła
wpiłoś się
+(e)ś się wpiło
wpiliście się
+(e)ście się wpili
wpiłyście się
+(e)ście się wpiły
3 os. wpił się
wpiła się
wpiło się
wpili się
wpiły się

bezosobnik: wpito się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wpijmy się
2 os. wpij się
wpijcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wpiłbym się
bym się wpił
wpiłabym się
bym się wpiła
wpiłobym się
bym się wpiło
wpilibyśmy się
byśmy się wpili
wpiłybyśmy się
byśmy się wpiły
2 os. wpiłbyś się
byś się wpił
wpiłabyś się
byś się wpiła
wpiłobyś się
byś się wpiło
wpilibyście się
byście się wpili
wpiłybyście się
byście się wpiły
3 os. wpiłby się
by się wpił
wpiłaby się
by się wpiła
wpiłoby się
by się wpiło
wpiliby się
by się wpili
wpiłyby się
by się wpiły

bezosobnik: wpito by się

bezokolicznik: wpić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wpiwszy się

gerundium: wpicie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wpicie się
wpicia się
D. wpicia się
wpić się
C. wpiciu się
wpiciom się
B. wpicie się
wpicia się
N. wpiciem się
wpiciami się
Ms. wpiciu się
wpiciach się
W. wpicie się
wpicia się

odpowiednik aspektowy: wpijać się

Pochodzenie

Zob. pić

1. palcami w skórę

Definicja

książk. 
przycisnąwszy mocno do czegoś twardą część swojego ciała, zagłębić ją w coś miększego od niej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wpić
hiperonimy:  zagłębić

Połączenia

  • wpić się palcami, paznokciami, rękami, ustami, wargami, zębami
  • wpić się w dłoń, w ramię, w usta, w wargi
  • wpić się mocno

Cytaty

Majka wpiła się paznokciami w moją dłoń.

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

[...] kiedy Arek podszedł do mnie, nagle wstałem i wpiłem się zębami w jego ramię.

źródło: NKJP: Mirosław Tomaszewski: UGI, 2006

Zacharczała i rzuciła się pod nogi Bonharta, rozdygotanymi palcami wpiła się w cholewy jego butów.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Saburowowi zdawało się, że go biorą, aby zaprowadzić pod mur (tymczasem miał iść do celi). Nawet nie krzyknął, ale tak się wpił w ramię sąsiada, że to sąsiad wrzasnął z bólu.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: ARCHIPELAG GUŁag, t. 1, 1977

Dosłownie wpiła się we mnie wargami i długo nie puszczała.

źródło: NKJP: Marek Harny: Zdrajca, 2007

Składnia

bez ograniczeń + wpić się +
(CZYM) + w KOGO/CO

2. kołnierzyk w szyję

Definicja

książk. 
zagłębić się w coś mocno, tworząc ślad

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zagłębić się

Połączenia

  • materiał wpił się; palce, paznokcie, zęby wpiły się
  • wpić się w ciało, w szyję
  • wpić się mocno

Cytaty

Zęby piranii wpiły się malcowi w rękę.

źródło: NKJP: Przemysław Gluma: Mógł stracić rękę, Super Express, 2006

Zacisnął pięści tak mocno, że paznokcie wpiły mu się w ciało.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948

Poczułem, jak łapie mnie za kołnierz koszulki. Materiał wpił mi się w szyję.

źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Martwe palce Bulca wpiły się w ziemię, ale ziemia była zmurszała i posypała się za ręką do dołu.

źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959

Składnia

bez ograniczeń + wpić się +
w CO

3. w kraj

Definicja

książk. 
znaleźć się w jakimś miejscu w dużej liczbie i intensywnie prowadzić tam określone działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Deo wpili się tak mocno w kraj, że nadal bezkarnie tyranizowali ludność, a kto im się zbytnio opierał, niezawodnie ginął jak dawniej.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dzikie banany, 1960

Po niewielu godzinach tysiące ludzi zdążały ze wszystkich stron w kierunku fazendy. Tydzień później w ziemię „Kopalni Kuropatw” wpiło się trzy tysiące poszukiwaczy.

źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach, 1997

Składnia

bez ograniczeń + wpić się +
w CO

Frazeologizmy

ktoś przewiercił wzrokiem kogoś/coś
ktoś wpił się wzrokiem w kogoś/coś
Data ostatniej modyfikacji: 26.05.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj