UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

trójząb

Chronologizacja

1849, F. M. Sobieszczański: Wiadomości historyczne o sztukach pięknych w dawnej Polsce, books.google.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trójząb
trójzęby
D. trójzębu
trójzębów
C. trójzębowi
trójzębom
B. trójząb
trójzęby
N. trójzębem
trójzębami
Ms. trójzębie
trójzębach
W. trójzębie
trójzęby

Pochodzenie

Zob. troje, ząb

Definicja

broń składająca się z długiego drzewca i osadzonych na nim trzech metalowych ostrzy, z którą w sztuce przedstawiany jest bóg morza Neptun czy Posejdon

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  broń

Połączenia

  • potężny trójząb
  • trójząb Neptuna, Posejdona
  • trójząb w dłoni, w ręku
  • sieć i trójząb
  • diabły, Neptun, Posejdon z trójzębem
  • trzymać (w ręku) trójząb
  • uderzyć, walczyć; dotknięty, draśnięty trójzębem

Cytaty

Gladiatorzy [...], z polska zwani niegdyś wysiekaczami, szli podzieleni na specjalności. Procesję otwierali andobaci, którzy walczyli konno, dalej maszerowali retiarii. Byli to sieciarze (ich broń stanowiły trójzęby, a przeciwnika łowili w sieć), następnie szli secutores, ich przeciwnicy, uzbrojeni w miecze [...].

źródło: NKJP: Bogdan Żurawski: Umrzeć jak gladiator?, Wiedza i Życie, nr 11, 2001

[...] przenosi wzrok na gladiatora z siecią i trójzębem, który właśnie zatopił żelazo w gardle obalonego przeciwnika.

źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002

Pokaz obejmie formy - tradycyjne układy ruchów przekazywane z pokolenia na pokolenie (w tym formy walki gołymi rękami i tradycyjną chińską bronią - włócznia, halabarda, trójząb, miecz, techniki walki wachlarza).

źródło: NKJP: Turniej kung-fu w kopalni, Dziennik Polski, 2003-10-23

Słyszymy jednak, że właśnie za rządów Kekropsa Posejdon jako pierwszy z bogów nawiedził Attykę, wówczas jeszcze Kekropię, i uderzywszy swoim trójzębem w skałę Akropolu wywiódł z niej owo źródło słonej wody, które, jak podaje Apollodoros, nazywane jest Erechteis.

źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian, 2008

Wrocławski Neptun, który stanął wraz z fontanną na Nowym Targu w 1732 roku, budził też zgoła inne skojarzenia [...]. Ludzie prości uznali go na początku za diabła z racji głównego atrybutu, czyli trójzębu - wideł.

źródło: NKJP: Magdalena Szafkowska: Tajemnicze zakątki Wrocławia, Gazeta Wrocławska, nr 30/07, 1999

Data ostatniej modyfikacji: 16.01.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj