UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odrywać

Chronologizacja

1553, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odrywam	odrywamy
2 os.	odrywasz	odrywacie
3 os.	odrywa	odrywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odrywałem +(e)m odrywał	odrywałam +(e)m odrywała	odrywałom +(e)m odrywało	odrywaliśmy +(e)śmy odrywali	odrywałyśmy +(e)śmy odrywały
2 os.	odrywałeś +(e)ś odrywał	odrywałaś +(e)ś odrywała	odrywałoś +(e)ś odrywało	odrywaliście +(e)ście odrywali	odrywałyście +(e)ście odrywały
3 os.	odrywał	odrywała	odrywało	odrywali	odrywały

bezosobnik: odrywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę odrywał będę odrywać	będę odrywała będę odrywać	będę odrywało będę odrywać	będziemy odrywali będziemy odrywać	będziemy odrywały będziemy odrywać
2 os.	będziesz odrywał będziesz odrywać	będziesz odrywała będziesz odrywać	będziesz odrywało będziesz odrywać	będziecie odrywali będziecie odrywać	będziecie odrywały będziecie odrywać
3 os.	będzie odrywał będzie odrywać	będzie odrywała będzie odrywać	będzie odrywało będzie odrywać	będą odrywali będą odrywać	będą odrywały będą odrywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odrywajmy
2 os.	odrywaj	odrywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odrywałbym bym odrywał	odrywałabym bym odrywała	odrywałobym bym odrywało	odrywalibyśmy byśmy odrywali	odrywałybyśmy byśmy odrywały
2 os.	odrywałbyś byś odrywał	odrywałabyś byś odrywała	odrywałobyś byś odrywało	odrywalibyście byście odrywali	odrywałybyście byście odrywały
3 os.	odrywałby by odrywał	odrywałaby by odrywała	odrywałoby by odrywało	odrywaliby by odrywali	odrywałyby by odrywały

bezosobnik: odrywano by

bezokolicznik: odrywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: odrywając

gerundium: odrywanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odrywanie	odrywania
D.	odrywania	odrywań
C.	odrywaniu	odrywaniom
B.	odrywanie	odrywania
N.	odrywaniem	odrywaniami
Ms.	odrywaniu	odrywaniach
W.	odrywanie	odrywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: odrywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odrywający	odrywający	odrywający	odrywające	odrywająca
D.	odrywającego	odrywającego	odrywającego	odrywającego	odrywającej
C.	odrywającemu	odrywającemu	odrywającemu	odrywającemu	odrywającej
B.	odrywającego	odrywającego	odrywający	odrywające	odrywającą
N.	odrywającym	odrywającym	odrywającym	odrywającym	odrywającą
Ms.	odrywającym	odrywającym	odrywającym	odrywającym	odrywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odrywający	odrywający	odrywające	odrywające
D.	odrywających	odrywających	odrywających	odrywających
C.	odrywającym	odrywającym	odrywającym	odrywającym
B.	odrywających	odrywających	odrywających	odrywające
N.	odrywającymi	odrywającymi	odrywającymi	odrywającymi
Ms.	odrywających	odrywających	odrywających	odrywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: odrywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odrywany	odrywany	odrywany	odrywane	odrywana
D.	odrywanego	odrywanego	odrywanego	odrywanego	odrywanej
C.	odrywanemu	odrywanemu	odrywanemu	odrywanemu	odrywanej
B.	odrywanego	odrywanego	odrywany	odrywane	odrywaną
N.	odrywanym	odrywanym	odrywanym	odrywanym	odrywaną
Ms.	odrywanym	odrywanym	odrywanym	odrywanym	odrywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odrywani	odrywani	odrywane	odrywane
D.	odrywanych	odrywanych	odrywanych	odrywanych
C.	odrywanym	odrywanym	odrywanym	odrywanym
B.	odrywanych	odrywanych	odrywanych	odrywane
N.	odrywanymi	odrywanymi	odrywanymi	odrywanymi
Ms.	odrywanych	odrywanych	odrywanych	odrywanych

odpowiednik aspektowy: oderwać

Pochodzenie

Zob. rwać

1. guzik od marynarki

Definicja

ciągnąc lub szarpiąc, odłączać coś od jakiejś całości lub podłoża, do którego to coś było przytwierdzone

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

oddzierać, urywać

Cytaty

Olbrzymi mebel zaczyna się trząść i chybotać, i KONRAD szarpie coraz bardziej agresywnie, aż odrywa belkę od reszty i cała konstrukcja się zawala.

źródło: NKJP: Piotr Czerwiński: Przebiegum życiae czyli Kartonowa sieć, 2009

Jemy w milczeniu. Odrywamy kawałki chleba i moczymy go w gulaszu z fasoli i koziego mięsa.

źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010

Składnia

odrywać

CO + od CZEGO

2. stopę od podłogi

Definicja

sprawiać, że coś przestaje stykać się z jakimś obiektem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Cytaty

	Od czasu do czasu odrywa od twarzy prawą dłoń, by dotknąć bolącego miejsca w okolicy żołądka. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć... , 2001
	Wykaligrafowałem całe zdanie nie odrywając kredy od deski. źródło: NKJP: Iwona Polak, Liliana Bogusiak: O niebieskich bamboszach, astronomii i plombownicy, Express Ilustrowany, 2002-08-31
	Powoli odrywam plecy od skórzanego siedzenia BMW i w tym samym momencie mój kręgosłup przeszywa ból, nie, nie kręgosłup, ale całe plecy, nogi, ręce, głowę, nawet włosy bolą. źródło: NKJP: Marek Bukowski: Wysłannik szatana, 1999
	Pił małymi łyczkami, nie odrywając ust od filiżanki. źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999
	Narzeczony podał mi rękę z lekceważeniem, nie odrywając pleców od parapetu. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Składnia

odrywać

CO + od CZEGO

3. napastnika od ofiary

Definicja

siłą rozdzielać osoby lub obiekty mocno do siebie przylegające

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozdzielać

Cytaty

Katarzyna ucieka na pole tylnymi drzwiami, ale trzech żołdaków rzuca się za nią w pogoń. Dopadają ją i przewracają na ziemię, zamierzając zgwałcić. Katarzyna broni się ze wszystkich sił. Wtem na spienionym koniu nadjeżdża wysoki, kruczowłosy mężczyzna. Zeskakuje na ziemię, odrywa żołdaków od Katarzyny i ciska na boki z taką łatwością, jakby to byli mali chłopcy.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Gdy zauważymy duży obrzęk, a odzież przylgnęła nam do skóry, nie odrywamy jej. Po schłodzeniu na ranę kładziemy jałową gazę i lekko ją bandażujemy.

źródło: NKJP: (JXB): W górach, w lesie, nad morzem łatwo o skaleczenie, oparzenie czy skręcenie nogi. Pierwsza pomoc, Dziennik Łódzki, 2001-06-30

Składnia

odrywać

KOGO/CO + od KOGO/CZEGO

4. Śląsk od Polski

Definicja

powodować odłączanie jakiegoś terytorium od państwa, w skład którego dotychczas wchodziło

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe

Cytaty

Naszymi natowskimi sojusznikami najwyraźniej kierowało przekonanie, że problem Kosowa rozwiążą siłą, odrywając całą prowincję od Serbii.

źródło: NKJP: Marek Strzała: Kciuki za Kosowo, Gazeta Krakowska, 2008-02-21

Twarde rządy starostów, odrywanie Śląska od Polski, cudzoziemskie otoczenie monarchy i obce obyczaje dworu dały się Polakom dotkliwie we znaki.

źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994

Składnia

odrywać

CO + od CZEGO

5. dzieci od ojca

Definicja

powodować przerywanie kontaktu z jakąś osobą lub z jakimiś środowiskiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Często sąd, nie chcąc odrywać dziecka od jego naturalnego środowiska, umieszcza je w rodzinie spokrewnionej.

źródło: NKJP: Monika Pacukiewicz: Ola i Monika poszukują normalności, Dziennik Zachodni, 2006-04-20

Specjaliści mówią nawet o wstrzymywaniu się na pewnym etapie dzieciństwa przed kupnem komputera, by nie odrywać dziecka od realiów!

źródło: NKJP: Maria Nowak: Inżynier to rzadki, cenny talent, Gazeta Poznańska, 2004-07-03

Składnia

odrywać

KOGO + od KOGO/CZEGO

6. syna od komputera

Definicja

przeszkadzać komuś w wykonywaniu jakichś czynności lub zajęć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

	Od wczesnej młodości unikałem posady, która wymagałaby urzędowania w stałych godzinach i odrywała od pisania, i nagle pod koniec życia przyjmuję z rąk tego prostego chłopa etat. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002
	Stopniowo jednak zarzuci wszystko, co go odrywa od malarstwa. źródło: NKJP: Wojciech Pięciak: Anioł mocuje się z księgą, Gazeta Wyborcza, 1998-10-23
	Goście są najmilsi, ale nawet najmilsza obecność odrywa mnie od pracy i ciąży na świadomości. źródło: NKJP: Anna Kowalska: Dzienniki 1927-1969, 2008
	Zofia postanowiła urządzić przyjęcie dokładnie w rocznicę, nie czekając do niedzieli, na co niektóre sąsiadki, ciężko zapracowane wiejskie gospodynie, patrzyły z potępieniem. Toż to odrywanie ludzi od pracy! źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996

Składnia

odrywać

KOGO + od CZEGO

7. od trudów codzienności

Definicja

powodować, że ktoś na jakiś czas zapomina o swoich kłopotach, troskach, cierpieniach

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Cytaty

Tęsknię za rakietą tenisową, bo bieganie po korcie odrywa mnie od codziennych trosk.

źródło: NKJP: Elżbieta Podolska (rozmawiała): Wyłączony z prądu, Gazeta Poznańska, 2004-06-11

[...] brydż mnie uspokaja i odrywa od codziennych zmartwień.

źródło: NKJP: Majka Lisińska-Kozioł: Brydż przedłuża życie, Dziennik Polski, 2006-01-13

Składnia

odrywać

KOGO + od CZEGO

Frazeologizmy

ktoś nie odrywa oczu od kogoś/czegoś
ktoś nie odrywa wzroku od kogoś/czegoś
ktoś nie odrywa gał od kogoś/czegoś

Data ostatniej modyfikacji: 27.03.2017