UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uzbroić się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. zbroić

1. w broń

Definicja

wyposażyć się w broń

Wymowa

[uzbro-ić sie] lub pot. [uzbrojić sie]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Cytaty

Uzbroimy się i wtedy wrócimy do naszych domów - zagrozili wczoraj muzułmańscy uchodźcy, których żołnierze IFOR siłą usunęli we wtorek z wioski Gajevi na terytorium przyznanej Serbom części Bośni.

źródło: NKJP: Po incydencie w Gajevi, Gazeta Wyborcza, 1996-11-14

[...] uzbroili się w granaty i pistolety maszynowe, a następnie przy udziale kryminalistów zaatakowali zbrojnie Urząd Bezpieczeństwa i jego pracowników.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1985

Z dużą dozą słuszności Buchanan był krytykowany przez swych przeciwników za sprzyjanie niewolnictwu i za bezczynność, która umożliwiła stanom południowym uzbrojenie się i lepsze przygotowanie do wojny.

źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uzbroję się
uzbroimy się
2 os. uzbroisz się
uzbroicie się
3 os. uzbroi się
uzbroją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uzbroiłem się
+(e)m się uzbroił
uzbroiłam się
+(e)m się uzbroiła
uzbroiłom się
+(e)m się uzbroiło
uzbroiliśmy się
+(e)śmy się uzbroili
uzbroiłyśmy się
+(e)śmy się uzbroiły
2 os. uzbroiłeś się
+(e)ś się uzbroił
uzbroiłaś się
+(e)ś się uzbroiła
uzbroiłoś się
+(e)ś się uzbroiło
uzbroiliście się
+(e)ście się uzbroili
uzbroiłyście się
+(e)ście się uzbroiły
3 os. uzbroił się
uzbroiła się
uzbroiło się
uzbroili się
uzbroiły się

bezosobnik: uzbrojono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uzbrójmy się
2 os. uzbrój się
uzbrójcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uzbroiłbym się
bym się uzbroił
uzbroiłabym się
bym się uzbroiła
uzbroiłobym się
bym się uzbroiło
uzbroilibyśmy się
byśmy się uzbroili
uzbroiłybyśmy się
byśmy się uzbroiły
2 os. uzbroiłbyś się
byś się uzbroił
uzbroiłabyś się
byś się uzbroiła
uzbroiłobyś się
byś się uzbroiło
uzbroilibyście się
byście się uzbroili
uzbroiłybyście się
byście się uzbroiły
3 os. uzbroiłby się
by się uzbroił
uzbroiłaby się
by się uzbroiła
uzbroiłoby się
by się uzbroiło
uzbroiliby się
by się uzbroili
uzbroiłyby się
by się uzbroiły

bezosobnik: uzbrojono by się

bezokolicznik: uzbroić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uzbroiwszy się

gerundium: uzbrojenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uzbrojenie się
uzbrojenia się
D. uzbrojenia się
uzbrojeń się
C. uzbrojeniu się
uzbrojeniom się
B. uzbrojenie się
uzbrojenia się
N. uzbrojeniem się
uzbrojeniami się
Ms. uzbrojeniu się
uzbrojeniach się
W. uzbrojenie się
uzbrojenia się

odpowiedniki aspektowe: uzbrajać się , zbroić się

Składnia

bez ograniczeń + uzbroić się +
(w CO)

2. o pocisku

Definicja

wojsk. 
o pocisku lub zapalniku w pocisku: stać się gotowym do wybuchu

Wymowa

[uzbro-ić sie] lub pot. [uzbrojić sie]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Cytaty

Wystarczyło zwarcie dwóch drucików, by uzbroiła się bomba, którą w piątek znalazła w swoim tapczanie jedna z mieszkanek Tychów. Piętnaście minut później wyleciałby w powietrze cały blok.

źródło: NKJP: (mac): Bomba w łóżku, Trybuna Śląska, 2001-03-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uzbroję się
uzbroimy się
2 os. uzbroisz się
uzbroicie się
3 os. uzbroi się
uzbroją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uzbroiłem się
+(e)m się uzbroił
uzbroiłam się
+(e)m się uzbroiła
uzbroiłom się
+(e)m się uzbroiło
uzbroiliśmy się
+(e)śmy się uzbroili
uzbroiłyśmy się
+(e)śmy się uzbroiły
2 os. uzbroiłeś się
+(e)ś się uzbroił
uzbroiłaś się
+(e)ś się uzbroiła
uzbroiłoś się
+(e)ś się uzbroiło
uzbroiliście się
+(e)ście się uzbroili
uzbroiłyście się
+(e)ście się uzbroiły
3 os. uzbroił się
uzbroiła się
uzbroiło się
uzbroili się
uzbroiły się

bezosobnik: uzbrojono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uzbrójmy się
2 os. uzbrój się
uzbrójcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uzbroiłbym się
bym się uzbroił
uzbroiłabym się
bym się uzbroiła
uzbroiłobym się
bym się uzbroiło
uzbroilibyśmy się
byśmy się uzbroili
uzbroiłybyśmy się
byśmy się uzbroiły
2 os. uzbroiłbyś się
byś się uzbroił
uzbroiłabyś się
byś się uzbroiła
uzbroiłobyś się
byś się uzbroiło
uzbroilibyście się
byście się uzbroili
uzbroiłybyście się
byście się uzbroiły
3 os. uzbroiłby się
by się uzbroił
uzbroiłaby się
by się uzbroiła
uzbroiłoby się
by się uzbroiło
uzbroiliby się
by się uzbroili
uzbroiłyby się
by się uzbroiły

bezosobnik: uzbrojono by się

bezokolicznik: uzbroić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uzbroiwszy się

gerundium: uzbrojenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uzbrojenie się
uzbrojenia się
D. uzbrojenia się
uzbrojeń się
C. uzbrojeniu się
uzbrojeniom się
B. uzbrojenie się
uzbrojenia się
N. uzbrojeniem się
uzbrojeniami się
Ms. uzbrojeniu się
uzbrojeniach się
W. uzbrojenie się
uzbrojenia się

odpowiednik aspektowy: uzbrajać się

3. w miotłę

Definicja

książk. 
zaopatrzyć się w narzędzia lub materiały służące do wykonywania określonych prac

Wymowa

[uzbro-ić sie] lub pot. [uzbrojić sie]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

Cytaty

Leonhard niechętnie wstał, uzbroił się w parę szpilek, przystawił fotel do ściany i zaczął na siedząco przypinać różnobarwne wstęgi serpentyn do kompozycji.

źródło: NKJP: Jerzy Zaruba: Z pamiętników bywalca, 2007

W środę artysta uzbroił się w farby akrylowe i srebrzankę do pomalowania daszku kapliczki.

źródło: NKJP: (HSZ): Kapliczka przy Węgierskiej, Gazeta Krakowska, 2003-05-02

Właściciele aut drugi dzień z rzędu musieli uzbroić się w solidną miotłę, by wydostać swój pojazd spod czapy śniegu.

źródło: NKJP: Jerzy Wójcik: Powoli i do przodu, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2007-01-26

Zanim wyciągnięta zostanie z ula ramka z miodem, trzeba uzbroić się w oddymiacz, który dymem odstrasza broniące swojego gniazda pszczoły.

źródło: NKJP: (kil): Miodobranie w genach, Dziennik Czuchowski, 2000-09-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uzbroję się
uzbroimy się
2 os. uzbroisz się
uzbroicie się
3 os. uzbroi się
uzbroją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uzbroiłem się
+(e)m się uzbroił
uzbroiłam się
+(e)m się uzbroiła
uzbroiłom się
+(e)m się uzbroiło
uzbroiliśmy się
+(e)śmy się uzbroili
uzbroiłyśmy się
+(e)śmy się uzbroiły
2 os. uzbroiłeś się
+(e)ś się uzbroił
uzbroiłaś się
+(e)ś się uzbroiła
uzbroiłoś się
+(e)ś się uzbroiło
uzbroiliście się
+(e)ście się uzbroili
uzbroiłyście się
+(e)ście się uzbroiły
3 os. uzbroił się
uzbroiła się
uzbroiło się
uzbroili się
uzbroiły się

bezosobnik: uzbrojono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uzbrójmy się
2 os. uzbrój się
uzbrójcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uzbroiłbym się
bym się uzbroił
uzbroiłabym się
bym się uzbroiła
uzbroiłobym się
bym się uzbroiło
uzbroilibyśmy się
byśmy się uzbroili
uzbroiłybyśmy się
byśmy się uzbroiły
2 os. uzbroiłbyś się
byś się uzbroił
uzbroiłabyś się
byś się uzbroiła
uzbroiłobyś się
byś się uzbroiło
uzbroilibyście się
byście się uzbroili
uzbroiłybyście się
byście się uzbroiły
3 os. uzbroiłby się
by się uzbroił
uzbroiłaby się
by się uzbroiła
uzbroiłoby się
by się uzbroiło
uzbroiliby się
by się uzbroili
uzbroiłyby się
by się uzbroiły

bezosobnik: uzbrojono by się

bezokolicznik: uzbroić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uzbroiwszy się

gerundium: uzbrojenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uzbrojenie się
uzbrojenia się
D. uzbrojenia się
uzbrojeń się
C. uzbrojeniu się
uzbrojeniom się
B. uzbrojenie się
uzbrojenia się
N. uzbrojeniem się
uzbrojeniami się
Ms. uzbrojeniu się
uzbrojeniach się
W. uzbrojenie się
uzbrojenia się

odpowiedniki aspektowe: uzbrajać się , zbroić się

Składnia

bez ograniczeń + uzbroić się +
w CO

4. w argumenty

Definicja

książk. 
zebrać dowody, które pomogą przekonać kogoś albo zwalczyć kogoś lub coś

Wymowa

[uzbro-ić sie] lub pot. [uzbrojić sie]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Cytaty

Schowałem więc ego i obawy do dolnej szuflady biurka i, uzbroiwszy się w argumenty, wyruszyłem do Warszawy, żeby namówić Jurka na współpracę.

źródło: NKJP: Bartłomiej Dobroczyński: Orkiestra Klubu Pomocnych Serc, czyli Monolog wodospad Jurka Owsiaka, 1999

W połowie lat 90. taka zmasowana kampania antymaślana zmobilizowała mleczarzy do riposty. I oni uzbroili się w ekspertyzy naukowe, z których wynikało, że masło zawiera wiele cennych składników odżywczych i witamin, więc nie należy z niego pochopnie rezygnować.

źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Karmienie strachem, Polityka, 2004-02-21

Samorządowcy z miasta i gminy Chojnice wiedzą już, że za tydzień stoczą ostateczną batalię o unijne fundusze na budowę portu jachtowego i promenady w Charzykowach. Muszą uzbroić się w argumenty, by przekonać członków Pomorskiego Komitetu Sterującego.

źródło: NKJP: (ros): Żeglarze pomogą zdobyć pieniądze, Dziennik Bałtycki, 2005-10-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uzbroję się
uzbroimy się
2 os. uzbroisz się
uzbroicie się
3 os. uzbroi się
uzbroją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uzbroiłem się
+(e)m się uzbroił
uzbroiłam się
+(e)m się uzbroiła
uzbroiłom się
+(e)m się uzbroiło
uzbroiliśmy się
+(e)śmy się uzbroili
uzbroiłyśmy się
+(e)śmy się uzbroiły
2 os. uzbroiłeś się
+(e)ś się uzbroił
uzbroiłaś się
+(e)ś się uzbroiła
uzbroiłoś się
+(e)ś się uzbroiło
uzbroiliście się
+(e)ście się uzbroili
uzbroiłyście się
+(e)ście się uzbroiły
3 os. uzbroił się
uzbroiła się
uzbroiło się
uzbroili się
uzbroiły się

bezosobnik: uzbrojono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uzbrójmy się
2 os. uzbrój się
uzbrójcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uzbroiłbym się
bym się uzbroił
uzbroiłabym się
bym się uzbroiła
uzbroiłobym się
bym się uzbroiło
uzbroilibyśmy się
byśmy się uzbroili
uzbroiłybyśmy się
byśmy się uzbroiły
2 os. uzbroiłbyś się
byś się uzbroił
uzbroiłabyś się
byś się uzbroiła
uzbroiłobyś się
byś się uzbroiło
uzbroilibyście się
byście się uzbroili
uzbroiłybyście się
byście się uzbroiły
3 os. uzbroiłby się
by się uzbroił
uzbroiłaby się
by się uzbroiła
uzbroiłoby się
by się uzbroiło
uzbroiliby się
by się uzbroili
uzbroiłyby się
by się uzbroiły

bezosobnik: uzbrojono by się

bezokolicznik: uzbroić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uzbroiwszy się

gerundium: uzbrojenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uzbrojenie się
uzbrojenia się
D. uzbrojenia się
uzbrojeń się
C. uzbrojeniu się
uzbrojeniom się
B. uzbrojenie się
uzbrojenia się
N. uzbrojeniem się
uzbrojeniami się
Ms. uzbrojeniu się
uzbrojeniach się
W. uzbrojenie się
uzbrojenia się

odpowiedniki aspektowe: uzbrajać się , zbroić się

Składnia

bez ograniczeń + uzbroić się +
w CO

5. w cierpliwość

Definicja

książk. 
przyjąć postawę osoby, którą charakteryzuje cecha wyrażona towarzyszącym rzeczownikiem

Wymowa

[uzbro-ić sie] lub pot. [uzbrojić sie]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • uzbroić się w cierpliwość

Cytaty

Było to jego pierwsze wejście pomiędzy wyspiarzy i zanim oswoił się z nimi i poznał bliżej, już trzeba by ruszyć naprzeciw nowych niebezpieczeństw, nie uzbroiwszy się w doświadczenia.

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Atlantyda, wyspa ognia, 1967

Proponujemy, abyś uzbroił się jeszcze w odrobinę cierpliwości i zapoznał z niniejszym rozdziałem.

źródło: NKJP: Bartosz Danowski: Komputer PC. Poradnik bez kantów, 2008

Przede wszystkim zaś jednostki, partie polityczne i instytucje publiczne muszą uzbroić się w siłę, by nie rezygnować z nowych przekonań, nawet jeśli ich pomysły nie znajdą początkowo odzewu albo zostaną odrzucone.

źródło: NKJP: Jonathan Schell, Ewa Kulik-Bielińska (tłum.): Niepewny Lewiatan, Gazeta Wyborcza, 1996-11-02

Aby w końcu uzyskać potrzebne lekarstwa, pacjent będzie musiał uzbroić się w silną wolę.

źródło: NKJP: Grażyna Kuźnik: Doktorzy, do stalówek!, Dziennik Zachodni, 2009-10-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uzbroję się
uzbroimy się
2 os. uzbroisz się
uzbroicie się
3 os. uzbroi się
uzbroją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uzbroiłem się
+(e)m się uzbroił
uzbroiłam się
+(e)m się uzbroiła
uzbroiłom się
+(e)m się uzbroiło
uzbroiliśmy się
+(e)śmy się uzbroili
uzbroiłyśmy się
+(e)śmy się uzbroiły
2 os. uzbroiłeś się
+(e)ś się uzbroił
uzbroiłaś się
+(e)ś się uzbroiła
uzbroiłoś się
+(e)ś się uzbroiło
uzbroiliście się
+(e)ście się uzbroili
uzbroiłyście się
+(e)ście się uzbroiły
3 os. uzbroił się
uzbroiła się
uzbroiło się
uzbroili się
uzbroiły się

bezosobnik: uzbrojono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uzbrójmy się
2 os. uzbrój się
uzbrójcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uzbroiłbym się
bym się uzbroił
uzbroiłabym się
bym się uzbroiła
uzbroiłobym się
bym się uzbroiło
uzbroilibyśmy się
byśmy się uzbroili
uzbroiłybyśmy się
byśmy się uzbroiły
2 os. uzbroiłbyś się
byś się uzbroił
uzbroiłabyś się
byś się uzbroiła
uzbroiłobyś się
byś się uzbroiło
uzbroilibyście się
byście się uzbroili
uzbroiłybyście się
byście się uzbroiły
3 os. uzbroiłby się
by się uzbroił
uzbroiłaby się
by się uzbroiła
uzbroiłoby się
by się uzbroiło
uzbroiliby się
by się uzbroili
uzbroiłyby się
by się uzbroiły

bezosobnik: uzbrojono by się

bezokolicznik: uzbroić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uzbroiwszy się

gerundium: uzbrojenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uzbrojenie się
uzbrojenia się
D. uzbrojenia się
uzbrojeń się
C. uzbrojeniu się
uzbrojeniom się
B. uzbrojenie się
uzbrojenia się
N. uzbrojeniem się
uzbrojeniami się
Ms. uzbrojeniu się
uzbrojeniach się
W. uzbrojenie się
uzbrojenia się

odpowiedniki aspektowe: uzbrajać się , zbroić się

Składnia

bez ograniczeń + uzbroić się +
w CO
Data ostatniej modyfikacji: 31.05.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj