UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mięknąć

Chronologizacja

1564, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mięknę
 miękniemy
2 os. miękniesz
 miękniecie
3 os. mięknie
 miękną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. miękłem
mięknąłem
+(e)m miękł
+(e)m mięknął
 miękłam
mięknęłam
+(e)m miękła
+(e)m mięknęła
 miękłom
mięknęłom
+(e)m miękło
+(e)m mięknęło
 miękliśmy
mięknęliśmy
+(e)śmy miękli
+(e)śmy mięknęli
 miękłyśmy
mięknęłyśmy
+(e)śmy miękły
+(e)śmy mięknęły
2 os. miękłeś
mięknąłeś
+(e)ś miękł
+(e)ś mięknął
 miękłaś
mięknęłaś
+(e)ś miękła
+(e)ś mięknęła
 miękłoś
mięknęłoś
+(e)ś miękło
+(e)ś mięknęło
 miękliście
mięknęliście
+(e)ście miękli
+(e)ście mięknęli
 miękłyście
mięknęłyście
+(e)ście miękły
+(e)ście mięknęły
3 os. miękł
mięknął
 miękła
mięknęła
 miękło
mięknęło
 miękli
mięknęli
 miękły
mięknęły

bezosobnik: mięknięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę miękł
będę mięknął
będę mięknąć
 będę miękła
będę mięknęła
będę mięknąć
 będę miękło
będę mięknęło
będę mięknąć
 będziemy miękli
będziemy mięknęli
będziemy mięknąć
 będziemy miękły
będziemy mięknęły
będziemy mięknąć
2 os. będziesz miękł
będziesz mięknął
będziesz mięknąć
 będziesz miękła
będziesz mięknęła
będziesz mięknąć
 będziesz miękło
będziesz mięknęło
będziesz mięknąć
 będziecie miękli
będziecie mięknęli
będziecie mięknąć
 będziecie miękły
będziecie mięknęły
będziecie mięknąć
3 os. będzie miękł
będzie mięknął
będzie mięknąć
 będzie miękła
będzie mięknęła
będzie mięknąć
 będzie miękło
będzie mięknęło
będzie mięknąć
 będą miękli
będą mięknęli
będą mięknąć
 będą miękły
będą mięknęły
będą mięknąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mięknijmy
2 os. mięknij
 mięknijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. miękłbym
mięknąłbym
bym miękł
bym mięknął
 miękłabym
mięknęłabym
bym miękła
bym mięknęła
 miękłobym
mięknęłobym
bym miękło
bym mięknęło
 mięklibyśmy
mięknęlibyśmy
byśmy miękli
byśmy mięknęli
 miękłybyśmy
mięknęłybyśmy
byśmy miękły
byśmy mięknęły
2 os. miękłbyś
mięknąłbyś
byś miękł
byś mięknął
 miękłabyś
mięknęłabyś
byś miękła
byś mięknęła
 miękłobyś
mięknęłobyś
byś miękło
byś mięknęło
 mięklibyście
mięknęlibyście
byście miękli
byście mięknęli
 miękłybyście
mięknęłybyście
byście miękły
byście mięknęły
3 os. miękłby
mięknąłby
by miękł
by mięknął
 miękłaby
mięknęłaby
by miękła
by mięknęła
 miękłoby
mięknęłoby
by miękło
by mięknęło
 miękliby
mięknęliby
by miękli
by mięknęli
 miękłyby
mięknęłyby
by miękły
by mięknęły

bezosobnik: mięknięto by

bezokolicznik: mięknąć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

mięknąc

gerundium: mięknięcie

imiesłów przymiotnikowy czynny: mięknący

odpowiednik aspektowy: zmięknąć

1. asfalt

Definicja

stawać się miękkim – łatwym do uginania lub odkształcania

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii cechy dotykowe

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

antonimy:  twardnieć, zasklepiać się

Połączenia

  • temperatura mięknięcia

Cytaty

Powoli zmieniały konsystencję, miękły, rozpadały się w dłoniach, fermentowały. I w tym momencie stały się prawdziwym przysmakiem dla ptaków.

źródło: NKJP: Grzegorz Tabasz: Stary sad, Dziennik Polski, 2008-11-21

Następnie szkło wędrowało do pieca, gdzie barwna warstwa zatapiała się na jego powierzchni w temp. ok. 600 °C, a więc przed temperaturą mięknięcia masy szklanej (dla szkła sodowo-wapniowego 700 °C).

źródło: NKJP: Roman Hussarski: Witrochromia jako technika malowania na szkle, Czasopismo Techniczne, 1964

W ogniu miękły i osiadły żeliwne korpusy maszyn.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

2. o człowieku

Definicja

ulegać wzruszeniu, stając się łagodnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

antonimy:  kamienieć
hiperonimy:  łagodnieć

Połączenia

  • serce mięknie

Cytaty

Nawet kamienne serce mężczyzny miękło, gdy widział rozerwane na kawałki pociskami nagie ciałka małych dzieci, wrzucane do wspólnej mogiły...

źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994

Kiedy Vladimir tego słuchał, miękł jak wosk, wytężając wzrok śledził ścieżki tych dwu nauczycieli, i stwierdzał, że ci dwaj mężczyźni musieli być bardzo szczęśliwi.

źródło: NKJP: Bohumil Hrabal: Czuli barbarzyńcy, Gazeta Wyborcza, 1994-08-06

Lubię kiedy ona się dla mnie rozbiera cała mięknie w ramionach, gdy miłość w niej wzbiera [...].

źródło: NKJP: xx: Ale wiem, Trybuna Śląska, 2004-10-15

3. o głosie

Definicja

stawać się łagodniejszym, sprawiającym mile wrażenie niską intensywnością

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  łagodnieć

Połączenia

  • głos mięknie

Cytaty

Trzeba się przyjrzeć freskom na ścianach kościołów, malowidłom w ołtarzach, trzeba zobaczyć przez okno krajobraz z drugiego planu Leonarda czy Fra Angelica, by zrozumieć, jak miękły linie szat, łagodniały gesty i rysy, zanim sztuka europejska osiągnęła słodycz Rafaela i doskonałość Michała Anioła.

źródło: NKJP: Marta Bosak: Toskania - wino, oliwa i freski, Gazeta Krakowska, 2005-07-15

Jest światełkiem, które rozświetla nasze codzienne monotonne życie – mówi Przemek i głos mu mięknie. – Zobaczyłem to światełko w Agnieszce.

źródło: NKJP: Maria Klimczyk: Pedant w dżinsach, Dziennik Zachodni, 2007-01-04

4. w śledztwie

Definicja

pot. 
przestawać stawiać opór i zaczynać być skłonnym do ustępstw w efekcie presji wywieranej przez inne osoby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • kobiety miękną

Cytaty

Cała ósemka w trakcie śledztwa początkowa nie przyznawała się do winy. Później podejrzani miękli i ostatecznie postanowili dobrowolnie poddać się karze.

źródło: NKJP: (KOBI): Stręczyciele skazani, Dziennik Polski, 2005-05-30

Inwestorzy miękną, są coraz bardziej elastyczni, proponują ceny promocyjne, czyli obniżki, sprzedają mieszkania na raty, a nawet wynajmują.

źródło: NKJP: (RF): Mamy prawdziwy rynek mieszkaniowy. Mieszkaniowa klęska urodzaju, Dziennik Łódzki, 2001-06-26

Wtedy Robert K. mięknie i przyznaje się do zabójstwa malarza.

źródło: NKJP: (jp): Morderca z Wołomina, Wieści Podwarszawskie, 2005-03-06

5. o kolanach

Definicja

słabnąć w niekontrolowany sposób pod wpływem jakichś silnych doznań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Cytaty

[...] uczepił się brudnymi paluchami kontuaru, wstał z trudem czując jak mięknie w kolanach.

źródło: Internet: .disciples.pl/viewtopic.php?p=2838

Harriet poczuła, że mięknie w nogach a jej obiad ma ochotę pójść na spacer. Straciła równowagę i osunęła się na kolana.

źródło: Internet: .slodkiflirt.pl

Ciemnieje w oczach, miękną nogi i zawodnik potrafi nawet omdleć.

źródło: NKJP: (xx): Omdlenia się zdarzają, Dziennik Zachodni, 2006-02-17

Składnia

bez ograniczeń + mięknąć +
w CZYM

Frazeologizmy

nogi miękną komuś
kolana miękną komuś
rura mięknie komuś
dupa mięknie komuś
Data ostatniej modyfikacji: 17.07.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN