UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nabożny

Chronologizacja

1420, SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	nabożny	nabożny	nabożny	nabożne	nabożna
D.	nabożnego	nabożnego	nabożnego	nabożnego	nabożnej
C.	nabożnemu	nabożnemu	nabożnemu	nabożnemu	nabożnej
B.	nabożnego	nabożnego	nabożny	nabożne	nabożną
N.	nabożnym	nabożnym	nabożnym	nabożnym	nabożną
Ms.	nabożnym	nabożnym	nabożnym	nabożnym	nabożnej
W.	nabożny	nabożny	nabożny	nabożne	nabożna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	nabożni	nabożni	nabożne	nabożne
D.	nabożnych	nabożnych	nabożnych	nabożnych
C.	nabożnym	nabożnym	nabożnym	nabożnym
B.	nabożnych	nabożnych	nabożnych	nabożne
N.	nabożnymi	nabożnymi	nabożnymi	nabożnymi
Ms.	nabożnych	nabożnych	nabożnych	nabożnych
W.	nabożni	nabożni	nabożne	nabożne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	nabożniejszy	nabożniejszy	nabożniejszy	nabożniejsze	nabożniejsza
D.	nabożniejszego	nabożniejszego	nabożniejszego	nabożniejszego	nabożniejszej
C.	nabożniejszemu	nabożniejszemu	nabożniejszemu	nabożniejszemu	nabożniejszej
B.	nabożniejszego	nabożniejszego	nabożniejszy	nabożniejsze	nabożniejszą
N.	nabożniejszym	nabożniejszym	nabożniejszym	nabożniejszym	nabożniejszą
Ms.	nabożniejszym	nabożniejszym	nabożniejszym	nabożniejszym	nabożniejszej
W.	nabożniejszy	nabożniejszy	nabożniejszy	nabożniejsze	nabożniejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	nabożniejsi	nabożniejsi	nabożniejsze	nabożniejsze
D.	nabożniejszych	nabożniejszych	nabożniejszych	nabożniejszych
C.	nabożniejszym	nabożniejszym	nabożniejszym	nabożniejszym
B.	nabożniejszych	nabożniejszych	nabożniejszych	nabożniejsze
N.	nabożniejszymi	nabożniejszymi	nabożniejszymi	nabożniejszymi
Ms.	nabożniejszych	nabożniejszych	nabożniejszych	nabożniejszych
W.	nabożniejsi	nabożniejsi	nabożniejsze	nabożniejsze

Pochodzenie

Od: wyrażenia przyimkowego na Boga , zob. Bóg . W st.pol. nabożny w znaczeniu 'pobożny', też 'pokorny' od XIV w.

1. człowiek

Definicja

przest.

taki, który wierzy w Boga i żyje zgodnie z zasadami wyznawanej religii

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pobożny

Połączenia

niezwykle, strasznie nabożny

Cytaty

Strasznie był nabożny. Tak mnie nauczył, że się do dziś bez pacierza nie położę.

źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

Ojciec był taki nabożny, że mama nie miała kochania, umarł i wtedy wyszła za mąż z miłości.

źródło: NKJP: Marian Marzyński: Sennik polsko-żydowski, 2005

[...] jako prawdziwa poznanianka, lubiła porządek i była niezwykle nabożna. Regularnie uczęszczała do kościoła i często przystępowała do komunii.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

2. chorał

Definicja

przest.

taki, który służy modlitwie i obrzędom religijnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół

Połączenia

nabożna modlitwa, pieśń; księga; nabożne księgi

Cytaty

W izbie paliły się świece, a Maria i kobiety z Rokicin śpiewały nabożne pieśni. Te same, które od pokoleń przeprowadzały zmarłych w zaświaty [...].

źródło: NKJP: Wit Szostak: Oberki do końca świata, 2007

[...] w XV wieku właśnie w Krakowie powstała pierwsza w Europie drukarnia tłocząca cyrylicą nabożne księgi, a miasto nasze jako stolica Rzeczypospolitej Obojga Narodów w równym stopniu rozbrzmiewało chorałem gregoriańskim, jak i greckim czy staro-cerkiewno-słowiańskimi śpiewami.

źródło: NKJP: Jak śpiew aniołów, jak rozkołysane dzwony, Dziennik Polski, 2000-01-18

Na kanon bowiem składają się tak słowa samego Pana, jak tradycje apostolskie i nabożne modlitwy wprowadzone przez świętych papieży.

źródło: NKJP: Internet

3. moment

Definicja

wynikający z powagi i szacunku okazywanych dla czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zbożny

Połączenia

nabożna atmosfera, cisza, milczenie, powaga, skupienie; cześć

Cytaty

	Jakub, nie odrywając wzroku od Mary, podał mu książkę. Tomasz dotknął woluminu z niemal nabożną czcią. - Więc to jest to. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996
	Takie też było jego państwo i jego boska władza. Pozornie potężna, wzbudzająca nabożny podziw, nikomu niepotrzebna, anachroniczna. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008
	W chwili najgłębszego milczenia, gdy żaden szmer nie zakłócał nabożnej ciszy modlitewnego skupienia, Ścichapęk wybuchał szyderczym śmiechem. źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010
	W salonie słuchacze w nabożnym skupieniu siedzieli wokół niedźwiedziej skóry, tej wyspy-podium dla fortepianu i artysty. Jedna z pań rezydentek kończyła grać mazurka. źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008
	Basia patrzy w uniesieniu, jak pan Bogdan płynnie włącza się do ruchu, i przez ten nabożny moment czuje, jakby miała kontakt z transcendencją. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Zwał, 204

Data ostatniej modyfikacji: 21.11.2018