UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

śmietniczka

Chronologizacja

1909, SJPWar

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. śmietniczka
śmietniczki
D. śmietniczki
śmietniczek
C. śmietniczce
śmietniczkom
B. śmietniczkę
śmietniczki
N. śmietniczką
śmietniczkami
Ms. śmietniczce
śmietniczkach
W. śmietniczko
śmietniczki

Pochodzenie

Zob. śmieć I

1. pojemnik

Definicja

mały pojemnik, do którego wyrzuca się śmieci - odpadki

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pojemnik

Połączenia

  • plastikowa; stołowa śmietniczka; pourywane, wyrwane śmietniczki
  • śmietniczka z tworzywa sztucznego, ze stali nierdzewnej
  • śmietniczka z pedałem, z (uchylną) pokrywą, z popielniczką
  • rzucić coś, wyrzucić/wyrzucać coś do śmietniczki; wybrać coś ze śmietniczek

Cytaty

Ponieważ w promieniu blisko 100 metrów nie było ani jednego pojemnika na śmieci, rolę składowiska odpadków pełniła wiata. Po stojącej kiedyś przy niej śmietniczce pozostał jedynie palik.

źródło: NKJP: (mid): Są już kosze, Dziennik Bałtycki, 1999-10-13

[...] swe papierki wrzuć do śmietniczki, a papieroski do popielniczki.

źródło: NKJP: (hac): Obyczaje: Mazowieckie To i Owo, 2007-02-09

W międzyczasie autobus został przygotowany do drogi. Wybrano śmieci ze śmietniczek, pozbierano gazety z podłogi, zamieciono [...].

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

2. przyrząd

Definicja

przyrząd, na który zbiera się śmieci - odpadki przy zamiataniu, składający się z rączki i przymocowanej na jej końcu płaskiej, zagiętej do góry z trzech stron części w kształcie prostokąta lub kwadratu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  przyrząd

Połączenia

  • metalowa, plastikowa śmietniczka
  • śmietniczka z trzonkiem (drewnianym), (aluminiową) rączką, z (drewnianą) rękojeścią, z uchwytem
  • miotełka i śmietniczka, zmiotka i śmietniczka
  • brać coś, zgarniać coś na śmietniczkę

Cytaty

Miotłą z brzozowych witek zgarniał na wielką śmietniczkę papiery, koński nawóz i resztki trocin koło trybuny.

źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988

Dopiero kiedy spostrzegłam, że w ręku ściskam ściereczkę do kurzu, zmiotkę i śmietniczkę, spadła na mnie jak olśnienie pewność, że mam pójść do przedpokoju i posprzątać w szafie.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

Z kolei szczotka i śmietniczka z długą rączką to rozwiązanie dla tych, którzy nie lubią lub nie mogą się schylać.

źródło: Internet: zyciepabianic.pl/reklama

Data ostatniej modyfikacji: 26.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj