UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szafran

Chronologizacja

1417, SStp

Pochodzenie

z ar. za‘farān 'Crocus sativus L'

Żródłem zapożyczenia do polszczyzny mógł być śr.-w.-niem. safrân, saffrân, czes. šafrán, ostatecznie zaś poprzez łac. śred. safranum (Turek)

1.a roślina

Definicja

roślina rosnąca dziko w górach lub uprawiana w ogrodach, mająca wąskie, spiczaste liście i kielichowate fioletowe, żółte lub białe kwiaty, kwitnąca wczesną wiosną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny ogrodowe i doniczkowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  krokus
hiperonimy:  roślina

Cytaty

Zazwyczaj z końcem marca lub początkiem kwietnia spod zalegającego jeszcze śniegu wydostają się fioletowe kielichy szafranu.

źródło: NKJP: Jolanta Flach: Kwitnące Tatry, Tygodnik Podhalański, 1997

Szafrany można rozmnażać z cebulek przybyszowych, które wysadzamy we wrześniu lub październiku.

źródło: NKJP: (mt): Szafrany i zimowity, Dziennik Tczewski, 1999-10-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szafran
szafrany
D. szafranu
szafranów
C. szafranowi
szafranom
B. szafran
szafrany
N. szafranem
szafranami
Ms. szafranie
szafranach
W. szafranie
szafrany

1.b przyprawa

Definicja

przyprawa otrzymywana z kwiatu szafranu - rośliny - wykorzystywana w gastronomii, medycynie i perfumiarstwie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  przyprawa

Cytaty

Gdy chcemy uzyskać czerwoną barwę, dodajemy do ciasta nieco koncentratu pomidorowego. Jeśli zieloną - ugotowany i odsączony szpinak. Jeśli żółtą - odrobinę szafranu lub kurkumy.

źródło: NKJP: Gabriela Pewińska: Makaron na szczęście, Wieczór Wybrzeża, 2001-05-04

Kosmetyczny użytek z szafranu miała uczynić również Kleopatra.

źródło: NKJP: (MAR): Cenny jak złoto, używała go Kleopatra, Dziennik Bałtycki, 2003-11-02

Śmietanę zredukować na patelni, dodać szafran.

źródło: NKJP: Internet

Daniem wyróżniającym tę wyspę jest makaron z sardynkami, rodzynkami i ziarnkami pinii, przyprawiany szafranem i koprem.

źródło: NKJP: Stefan Tyszkiewicz: Polskie ślady na ulicach Rzymu, Tygodnik Podhalański, 1997

Okadzaliśmy także ów lichy, pomazany posoką strzępek mirrą i szafranem, znowu wzywając diabły, by nękały niebogę tak srodze, żeby dniem i nocą tylko o nim myślała.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. szafran
szafrany
D. szafranu
szafranów
C. szafranowi
szafranom
B. szafran
szafrany
N. szafranem
szafranami
Ms. szafranie
szafranach
W. szafranie
szafrany

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 15.12.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj